Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Kordian

„Kordian” jako dramat romantyczny

Autor: Ewa Petniak

Fantastyka splata się z rzeczywistością, epizodami historycznymi i stanowi jej tło – w górach Karpackich szatani „tworzą” przywódców powstania listopadowego, ucieleśnione Stach i Imaginacja „ścigają” rozdartego wewnętrznie Kordiana, portretują jego stany emocjonalne. Doktor okazuje się szatanem, a w końcu ułudą, majakiem chorej wyobraźni bohatera. Wariaci wyobrażają i piętnują wiarę w posłannictwo narodu polskiego.

Dramat romantyczny – ukształtował się w epoce romantyzmu jako opozycyjny do dramatu antycznego. Nie obowiązywała zasada trzech jedności: miejsca, czasu, akcji (jeden wątek fabularny, brak wątków pobocznych). Kompozycja była raczej luźna - poszczególne sceny nie musiały łączyć się ze sobą. Utwór mógł podejmować rozmaitą problematykę, zarówno poważną, jak i błahą. Taki układ tematyczny mógł występować obok siebie. Łączono kategorie estetyczne: patos z ironią, groteską, tragizm z komizmem, a fantastykę z realizmem. Był to swoisty synkretyzm. Wiązano ponadto konwencje gatunkowe, stylistyczne, dramaturgiczne. Adaptacje sceniczne były przez to trudne w realizacji, dlatego pisarze tworzyli często „sztukę dla sztuki”, sztuki samej w sobie, nie bacząc na możliwość inscenizacji. Dramat był wówczas dramatem w sensie „warsztatu pisarskiego”, a nie realizacji scenicznej.

Bohater – Kordian ucieleśnia buntownika, postać charakterystyczną dla dramatu romantycznego. To przykład zbłąkanego wewnętrznie indywidualisty, który pragnie poświęcić się dla wyższych racji, ale jego dążenia skazane są na niepowodzenie. Przekreśla to jednostkową walkę, tylko wspólne działanie może przynieść pożądany efekt. W takiej postaci zaakcentowane są psychika i dylematy moralne. Sceny, w których pojawia się bohater, zarysowują jego charakter, ukazują wewnętrzną walkę – rozdarcie. Jest on „spoiwem” większości epizodów, wiąże je.

Dramat romantyczny ukształtował się w opozycji do dramatu klasycznego, wyrósł z konwencji dramatu szekspirowskiego. William Szekspir pierwszy dokonał zamachu na tradycję. Wprowadził do swoich utworów postaci z gminu obok doniosłych, znaczących bohaterów. Złamał zasadę „decorum” – dotychczas podniosłe wydarzenia opisywane były patetycznie – „stylem wysokim”, Szekspir wprowadził styl niski, dodał elementy humoru i farsy. Pojawiły się widma, duchy, czarownice i upiory, zjawiska nadprzyrodzone. Całość tworzyła wrażenie niesamowitości, a rzeczywistość nabierała irracjonalnych wymiarów. Słowacki czerpał z tych wzorców. U niego również występują istoty „nie z tego świata” (Mefisto, Astarot, czarownica). Obok postaci historycznych: Wielki Książę Konstanty, car Mikołaj I, grają obłąkani – Wariaci.
Słowacki przypuszczalnie „widział” Kordiana jako monumentalne dzieło sceniczne. Sam oglądał podobne spektakle w Paryżu, w teatrach: „Variete”, „Gaite”, „Cyrk Olimpijski”. Owe teatry specjalizowały się w wystawianiu widowisk bogatych w efekty świetlne i ruchowe.

Przedstawienia nie akcentowały walorów artystycznych prezentowanych sztuk, niemniej były widowiskowe i budziły zachwyt widzów. Chodziło o spektakularny efekt. Do tego celu używano skomplikowanej, nowoczesnej maszynerii. Dzięki temu „obrazy” - gigantyczne dekoracje sceniczne można było szybko i sprawnie zmieniać. Widz miał złudzenie obserwacji zjawiska burzy, wybuchu wulkanu, pożaru miasta.

strona:    1    2  

Szybki test:

Szatani i Wiedźmy spotykają się:
a) w grocie
b) w pieczarze
c) pod ziemią
d) na Łysej Górze
Rozwiązanie

Buntownik to postać charakterystyczna dla dramatu:
a) antycznego
b) realistycznego
c) romantycznego
d) symbolicznego
Rozwiązanie

Słowacki w „Kordianie" neguje:
a) zasady dramatu antycznego
b) zasadę jednego miejsca dramatu
c) wszystkie odpowiedzi są prawidłowe
d) zasadę trzech jedności
Rozwiązanie

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

StreszczeniaOpracowanie
„Kordian” – streszczenie szczegółowe
Streszczenie „Kordiana” w pigułce
Geneza „Kordiana”
Juliusz Słowacki życiorys
Obraz polskiego społeczeństwa w „Kordianie” Słowackiego (sąd nad Polakami)
Losy Kordiana
Artyzm „Kordiana” - stylistyka i język
Konflikt wartości w „Kordianie” Słowackiego
Spór Słowackiego i Mickiewiczem o rolę poezji
„Kordian” jako dramat romantyczny
Kompozycja i struktura „Kordiana”
Obraz narodów europejskich w „Kordianie”
O roli poety i poezji w „Kordianie”
Motyw spisku w „Kordianie” Słowackiego
Plan wydarzeń „Kordiana”
Nawiązania historyczne „Kordiana” - powstanie listopadowe i jego słynne bitwy
„Kordian” na deskach teatrów – najciekawsze inscenizacje i opinie o nich
Skok Kordiana w aspekcie historycznym
Twórczość Słowackiego - kalendarium
Krytyka literacka o „Kordianie”
Najważniejsze cytaty z „Kordiana” Słowackiego
Bibliografia




Bohaterowie
Charakterystyka Kordiana - kliniczny przypadek romantyka
„Kordian” charakterystyka pozostałych bohaterów



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies