Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Kordian

Obraz narodów europejskich w „Kordianie”

Autor: Ewa Petniak

Kordian jako starszy – około dwudziestoletni mężczyzna - pragnie zdobyć wiedzę o świecie, poznać siebie: „Obym się sam ocenił, skoro świat ocenię...” Wyrusza w podróż po Europie.

W Anglii, rozmówiwszy się z Dozorcą w londyńskim James Parku, przekonuje się o dominacji pieniądza. Musi zapłacić za miejsce siedzące, im więcej zapłaci, tym więcej miejsca będzie mu przysługiwało:

„Na jednym lord się kładzie, a na drugim nogi,
A na trzecim kapelusz, to trzech pensów suma.”


Wieczorem po parku nie spacerują „czuli miłośnicy” – zakochani czy romantycy, mrok kryje dłużników i bankrutów, bo nocą nie ściga ich prawo.

Za odpowiednią sumę można nabyć wszystko: miejsce, grób, godność, tytuł. Czasem trzeba nawet posunąć się do oszustwa. Wszystko po to, by jakoś żyć. Opuszczając Londyn, Kordian wie, że „pieniądz rządzi światem”.

Przyjeżdża do Dover i na kredowej, nadmorskiej skale czyta Króla Leara Szekspira. Lecz nie odnajduje w słowach poezji nic prócz pustki. Rzeczywistość rozbija marzenia. Proza codzienności deformuje poetycki urok. Życie różni się od lirycznych wizji. Literatura okazuje się marą, ułudą, kłamstwem, przepaścią. Kordian chciałby wierzyć w siłę poetyckiej wyobraźni, lecz w materialnym świecie okazuje się to niemożliwe, mówi:

„Szekspirze! duchu! Zbudowałeś górę
Większą od góry, którą Bóg postawił.(...)
Wolałbym ciemną mieć na oczach chmurę
I patrzeć na świat oczyma twojemi.”


W bogatej włoskiej willi spotyka się z Wiolettą. Pomimo niemiłych doświadczeń z Laurą, nadal próbuje uwierzyć w moc miłości. Wiloletta jednak nie docenia i nie rozumie siły uczucia, ją także zdominowała potęga pieniądza. Zapewnia adoratora o miłości, lecz gdy ów wyznaje, iż stracił cały majątek i przyjdzie im żyć w ubóstwie, złorzeczy mu i nie stara się nawet zatrzymać kochanka:

„Przegrałeś moje serce razem z klejnotami (...)
Niechaj cię głód zabije, zapali pragnienie!...”
Kordian wyjeżdża. Miłość, jak się okazuje, także można kupić. By ocalić choć jeden autorytet moralny, bohater odwiedza w Watykanie papieża. Błaga go o litość i błogosławieństwo dla cierpiącego ludu – dla Polaków. Lecz i tu boleśnie się rozczarowuje, bo ojciec święty zajmuje się bardziej swoją ulubienicą – papugą Luterkiem – niż losem cierpiętników. Ignoruje prośbę przybysza:

„Niech się Polaki modlą czczą cara i wierzą... (....)
Na pobitych Polaków pierwszy klątwę rzucę.”


Świat nie przystaje do wizji Kordiana, jest zbyt trywialny, brak w nim miłości, poezji. Od nikogo nie można oczekiwać wsparcia duchowego. Bohater czuje się wyalienowany. Pozostaje sam. Wyrusza na szczyt Mont – Blanc, by zbliżyć się do Boga i Jemu opowiedzieć o swoich doświadczeniach i marnej życiowej wiedzy –

„Modlitwa ludzka, po tych lodach droga
Myślom płynącym do Boga.”


Mówi jeszcze o poezji – mógłby władać ludzkimi umysłami i być „najwyższą myślą wcieloną”, ale po co, jeśli w poezji nie tkwi żadna siła. Kordian zwierza się Stwórcy:

„Uczucia po światowych opadały drogach...
Gorzkie pocałowania kobiety – kupiłem...
Wiara dziecinna padła na papieskich progach...”


Wędrówka Kordiana uzmysławia mu, że w Europie brak zainteresowania i zrozumienia polskiej sprawy. W Anglii rządzi pieniądz, zaś papież, jest gotów potępić narodowowyzwoleńcze ambicje Polaków. Jedyne wyjście widzi bohater w indywidualnej próbie wyzwoleńczej walki. Jak się okazuje również ta droga nie prowadzi do celu – odzyskania wolności przez Polskę.

Zobacz inne artykuły:

StreszczeniaOpracowanie
„Kordian” – streszczenie szczegółowe
Streszczenie „Kordiana” w pigułce
Geneza „Kordiana”
Juliusz Słowacki życiorys
Obraz polskiego społeczeństwa w „Kordianie” Słowackiego (sąd nad Polakami)
Losy Kordiana
Kompozycja i struktura „Kordiana”
Artyzm „Kordiana” - stylistyka i język
Konflikt wartości w „Kordianie” Słowackiego
Spór Słowackiego i Mickiewiczem o rolę poezji
„Kordian” jako dramat romantyczny
Obraz narodów europejskich w „Kordianie”
O roli poety i poezji w „Kordianie”
Motyw spisku w „Kordianie” Słowackiego
Plan wydarzeń „Kordiana”
Nawiązania historyczne „Kordiana” - powstanie listopadowe i jego słynne bitwy
Skok Kordiana w aspekcie historycznym
„Kordian” na deskach teatrów – najciekawsze inscenizacje i opinie o nich
Twórczość Słowackiego - kalendarium
Krytyka literacka o „Kordianie”
Najważniejsze cytaty z „Kordiana” Słowackiego
Bibliografia




Bohaterowie
Charakterystyka Kordiana - kliniczny przypadek romantyka
„Kordian” charakterystyka pozostałych bohaterów



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies