Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Kordian

„Kordian” na deskach teatrów – najciekawsze inscenizacje i opinie o nich

Autor: Ewa Petniak

O ile (...) Słowacki miał w dramacie pewne porachunki z samym sobą, tu wydestylowano czysty i „zobiektywizowany” mit kordianizmu: tragicznie śmiesznej, przez nikogo nie oczekiwanej, odrzuconej ofiary.”

Adaptacja sceniczna w reżyserii Adama Hanuszkiewicza. Pierwszy spektakl odbył się w Warszawie, w Teatrze Powszechnym, następnie w Teatrze Narodowym – 30 stycznia 1970 roku. Scenografię projektowali: Xymena Zaniewska i Mariusz Chwedczuk. Całość muzycznie oprawił Andrzej Kurylewicz. Rolę Kordiana zagrał Andrzej Nardelli.

Hanuszkiewicz o swoim spektaklu Drabina, „Poezja” 1973, nr 2: „ (...)Kurylewicz ze swoim zespołem wchodzi na podest. Gra. „Zabił się młody...” Kordian. Nardelli zabił się młody, zrazu jakaś trwoga... (Andrzej Nardelli zginął tragicznie podczas kąpieli w Narwi 10 czerwca 1972 roku. Miał 25 lat) Niebieski werterowski fraczek (taki nosił bohater „Cierpień młodego Wertera”). Żółta kamizelka. Pierwsza połowa XIX wieku. I lata nasze, siedemdziesiąte. Okulary okrągłe, druciane. Mówi. Przechodzi do śpiewu. [...] Śpiewał tam, gdzie tekst Słowackiego w muzyce nabierał szerszego oddechu. Śpiewała Laura. (...)

A potem trzeba było stanąć na Mont – Blanc. Ale nie było dekoracji. Wszedł na stołek. Tylko śmieszne. Wszedł na swa stołki postawione jeden na drugim. Na scenie stała robocza drabina. Wejdź na drabinę. Stań na samej górze. Nie bał się. Był wygimnastykowany. Stanął. Śmiech. Spadnie, malarz pokojowy, cyrkowiec. Stał na drabinie skupiony. Poza ich śmiechem. Wolny. Zdjął marynarkę. Zapaliłem dwa duże boczne reflektory. Wszystkie inne światła zgasiłem. Zaświecił w przestrzeni czarnej jak ptak zawieszony nad przepaścią. I na stu spektaklach, kiedy w błysku świateł zjawiał się nad zaszokowaną widownią, nawet wesołkowie milkli. A potem przyłączali się do oklasków, które tę właśnie scenę zawsze żegnały. (...)
Teatr mój apeluje do wyobraźni. Bez niej wydaje się zlepkiem chaotycznie zestawionych scen, bez sensu i ładu. Jest tylko „głupią” prowokacją zastanej konwencji. (...)”
„Nasz czas w ślad za romantyzmem, odkrywa na nowo siłę w słabości. Ta powtórka z romantyzmu na nowo preferuje duszę, wyobraźnię, skupienie na własnym mikrokosmosie, w jego strukturze szukając sensu istnienia. (...) Młodzi ludzi zaczynają śpiewać, i to nie głupie, jak dotychczas teksty. Wracają do piosenek poeci. (...) Chłopcy przestają się wstydzić brakujących dioptrii. Za nimi i ci ze zdrowymi oczami wkładają na nos druciane okulary. (...)
Andrzej Nardelli. Widziałem wielu Kordianów. Widziałem w tej roli wielu od niego lepszych aktorów. Ale on jeden był ze Słowackiego. I ze swego czasu równocześnie. Z tego czasu było również i moje przedstawienie.”
(A. Hanuszkiewicz)

Wacław Kubacki o Kordianie Hanuszkiewicza : „Inscenizacja „Kordiana”, którą przedstawił Adam Hanuszkiewicz w Teatrze Powszechnym w Warszawie, nosi wszelkie cechy nowoczesnej konstrukcji teatralnej. Jest to próba ambitna. Hanuszkiewicz odczytał dramat Słowackiego w sposób teatralny. Jego realizacja jest bardzo śmiała, lecz nie narusza ideowo – artystycznego sensu dzieła. Nie brak, rzecz prosta, pewnych nieporozumień – pretensję jednak w tej sprawie należałoby zgłaszać raczej pod adresem historyków literatury niż teatru. [...]”

„Przestrzeń sceniczna w dramacie romantycznym stanowi jeden z podstawowych elementów widowiska. Ciasnej architekturze klasycystycznej sceny francuskiej romantycy z lubością przeciwstawiali otwarty krajobraz. [...] „Kordian” prześcignął wszystkie sztuki romantyczne ilością plenerów. [...]

Co z tego wszystkiego zostało w przedstawieniu Hanuszkiewicza? Dosłownie nic. Nowoczesna inscenizacja dąży do przestrzeni abstrakcyjnej. Dawno wyrzucono do lamusa rekwizyty łatwej poetyckości i malownicze widoki operowego pochodzenia. Zatarto pory roku. Ujednolicono strefy klimatyczne. Wieś na Litwie, Anglia, Włochy, Szwajcaria i Królestwo Kongresowe niczym się od siebie nie różnią! Obalono tyranię przedmiotów, jako kłopotliwy spadek po burżuazyjnym symbolizmie i naturalizmie. [...]”


strona:    1    2    3    4    5    6  

Zobacz inne artykuły:

StreszczeniaOpracowanie
„Kordian” – streszczenie szczegółowe
Streszczenie „Kordiana” w pigułce
Geneza „Kordiana”
Juliusz Słowacki życiorys
Obraz polskiego społeczeństwa w „Kordianie” Słowackiego (sąd nad Polakami)
Losy Kordiana
Kompozycja i struktura „Kordiana”
Artyzm „Kordiana” - stylistyka i język
Konflikt wartości w „Kordianie” Słowackiego
Spór Słowackiego i Mickiewiczem o rolę poezji
„Kordian” jako dramat romantyczny
Obraz narodów europejskich w „Kordianie”
O roli poety i poezji w „Kordianie”
Motyw spisku w „Kordianie” Słowackiego
Plan wydarzeń „Kordiana”
Nawiązania historyczne „Kordiana” - powstanie listopadowe i jego słynne bitwy
Skok Kordiana w aspekcie historycznym
„Kordian” na deskach teatrów – najciekawsze inscenizacje i opinie o nich
Krytyka literacka o „Kordianie”
Twórczość Słowackiego - kalendarium
Najważniejsze cytaty z „Kordiana” Słowackiego
Bibliografia




Bohaterowie
Charakterystyka Kordiana - kliniczny przypadek romantyka
„Kordian” charakterystyka pozostałych bohaterów



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies