Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Medaliony

„Medaliony” jako kompozycyjne miniatury o wielkim znaczeniu

Autor: Ewa Petniak

Utwór Zofii Nałkowskiej ma podłoże dokumentalne, a zawarte w nim doświadczenia obozów koncentracyjnych i masowej śmierci były faktami, które stawiają sumienie przed fundamentalnymi pytaniami o moralną istotę człowieka i jego zdolność współżycia ze złem. Autorka była po wojnie członkiem Głównej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich i na materiałach, z którymi się zetknęła podczas pracy, oparła swoją książkę. Materiały te złożone były z jednostkowych świadectw, dokumentów dopiero kompletowanych. Ich fragmentaryczność jaskrawo uświadamiała przerażająco rozległy zasięg hitlerowskiego ludobójstwa i metodyczny charakter, z jakim było dokonywane.

W „Dziennikach czasu wojny” Zofii Nałkowskiej czytamy: „Wracałam aleją grobów, szpalerem nagromadzonych trupów. Znajome nazwiska, sylwetki, medaliony.” Zapis ten pochodzi z 7 maja 1944 roku. Wojna jeszcze trwała, ale prawdopodobnie już wtedy pisarka zastanawiała się, jak upamiętnić ofiary czasu okupacji i systemu poniżającego człowieka, bezczeszczącego godność ludzką. Wystawiła im ten literacki pomnik - medalion, by nie wszyscy i niecałkowicie umarli, nie przepadli w zgubnych wąwozach pamięci. Każdy „medalion” (opowiadanie) odsłania tragedię jednostki i dramat powszechny. Jest autentyczny.

W zaledwie ośmiu niewielkich opowiadaniach z pogranicza eseju ujęta została cała organizacja systemu eksterminacji (wyniszczenia), proza surrealistycznego (absurdalnego i makabrycznego) koszmaru. Przedstawiono wszelkie mechanizmy mordowania człowieka i zabijania jego nadziei. „Medaliony” obrazują technikę pozornie świetnie zaplanowanego ludobójstwa - „oczyszczania” z rasy. Są dagerotypem – obrazem fotograficznym przekroczenia wszelkich granic, w tym granicy człowieczeństwa. Z kolejnych rozdziałów - nowel wyłaniają się portrety ludzkie, dające wyjątkowo dobitny przykład spustoszeń, jakie dokonały się w psychikach poszczególnych jednostek. Bohaterowie nie są szczegółowo opisani, wydaje się, że ich dobór jest przypadkowy. Jest to celowe ponieważ są oni jednymi z wielu, z ich losem może identyfikować się wiele ofiar hitlerowskich.
Nie tylko ci bohaterowie, ale właściwie wszyscy, którzy przewijają się przez książkę: zbrodniarze, ofiary, świadkowie – są ludźmi duchowo okaleczonymi. Nie potrafią wyrwać się z kręgu zbrodni, w którym zatarły się wszystkie rozróżnienia moralne. Cierpienie i godność ludzka straciły swą wagę, śmierć w swoich najbardziej okrutnych postaciach stała się czymś zupełnie codziennym. Wówczas rzeczywistość stawała się do zniesienia tylko dlatego, że nie pozostawiała żadnej nadziei, i że niecała była wiadoma.

Szybki test:

Bohaterowie „Medalionów”:
a) mają zindywidualizowane cechy
b) reprezentują wszystkie ofiary hitleryzmu
c) są szczegółowo opisani
d) są wykształconymi ludźmi
Rozwiązanie

Opowiadania Nałkowskiej są z pogranicza:
a) eseju
b) prozy naukowej
c) komentarza publicystycznego
d) felietonu
Rozwiązanie

Fragmentaryczność „Medalionów”:
a) uświadamia rozległość hitlerowskich krzywd
b) wpływa na zrozumienie utworu
c) jest niepotrzebna
d) powoduje nieczytelność opowiadań
Rozwiązanie

Zobacz inne artykuły:

StreszczeniaOpracowanie
„Medaliony” - streszczenie szczegółowe
Streszczenie „Medalionów” w pigułce
Czas i miejsce akcji „Medalionów”
Historia w opowiadaniach Nałkowskiej – „Medaliony” jako dokument z dominantą zła
„Ludzie ludziom zgotowali ten los” - interpretacja motta „Medalionów”
Symbolika tytułu „Medaliony”
Kompozycja i problematyka „Medalionów” Nałkowskiej
„Medaliony” jako kompozycyjne miniatury o wielkim znaczeniu
Plan wydarzeń „Medalionów”
Motywy literackie w „Medalionach” Nałkowskiej
Język i styl w „Medalionach”
Zofia Nałkowska - biografia
Proza o tematyce wojennej – wyznaczniki ogólne, założenia
Holokaust, getto, martyrologia, eksterminacja - wyjaśnienie pojęć
Najważniejsze cytaty „Medalionów”
Bibliografia




Bohaterowie



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies