Geneza i tytuł „Odprawy posłów greckich”
Pełny tytuł jedynego dramatu autorstwa Jana Kochanowskiego brzmi: Odprawa posłów greckich podana na teatrum przed Królem Jego Mością i Królową Jej Mością w Jazdowie nad Warszawą dnia dwunastego stycznia Roku Pańskiego MDLXXVIII na feście u Jego Mości Pana Podkanclerzego Koronnego. Jest bezpośrednio związany z tematyką dzieła, zaczerpniętą z mitów trojańskich, obecnych na kartach utworów Homera, Seneki i tragików greckich. Kochanowski, zafascynowany historią wojny Greków i Trojan, postanowił przeszczepić starożytną opowieść na polski grunt.Jan Kochanowski w Odprawie posłów greckic... więcej
Czas i miejsce akcji „Odprawy posłów greckich”
Akcja dramatu (nie rozbudowana) rozgrywa się w Troi („Plac publiczny przed pałacem”) tuż przed wybuchem wojny z Grecją.Zachowana jest jedność miejsca (dekoracje się nie zmieniają, o wydarzeniach rozgrywających się gdzie indziej informują posłańcy czy słudzy) i czasu (kilka godzin).... więcej
Bibliografia
1.Bartoszewicz K., Życie Jana Kochanowskiego treściwie zebrane przez... Kraków 1883.2.Barycz H., Z zaścianka na Parnas, Kraków 1981.
3.Budzyk K., O syntezę polskiego renesansu, „Pamiętnik Literacki”, 1952, XLIII, nr 1-2, s. 21.
4.Chrzanowski I., Kto to był Jan Kochanowski? Lwów 1930.
5.Fei A., Kochanowski polski i łaciński, „Pamiętnik Literacki”, XXXII, s. 337.
6.Florian W., Forma poetycka Pieśni Kochanowskiego wobec kierunków liryki renesansowej, Lwów 1936.
7.Gacki J., O rodzinie Jana Kochanowskiego, o jej majętnościach i fundacyach, Warszaw... więcej
Najważniejsze cytaty „Odprawy posłów greckich”
Antenor- Nie ufa swej sprawiedliwości,
Kto złotemu mówić od siebie rzecz każe.
Lecz i to człowiek małego baczenia,
Który na zgubę rzeczypospolitej
Podarki bierze, jakoby sam tylko
W cale miał zostać, kiedy wszytko zginie.
- To też niewątpliwa,
Że Grekowie Heleny nie tylko przez posły,
Ale nawet i przez miecz domagać się będą.
Niechże się Aleksander tak drogo nie żeni,
Żeby małżeństwo swoje upadkiem ojczyzny
I krwią naszą miał płacić! Jeśli w łaskę dufa
Boginiej swej, niech na to miejsce dwu się boi,
Które dla niej rozgniewał i sądem swym zganił.
- Acz mi to słowa przykre i coś ... więcej
Cechy dramatu antycznego na przykładzie struktury i kompozycji „Odprawy posłów greckich”
Jan Kochanowski stworzył dramat na wzór antycznej tragedii. Odprawa posłów greckich spełnia wymogi gatunku.Dzieli się na Prologos (prolog, czyli wstęp), pięć Epejsodionów (epizody) i Stasimony (pieśni chóru) oraz Epilog. Każda cześć spełniała określoną funkcję. Ich układ przedstawiał się następująco:
- Prologos (prolog, czyli wstęp) – zawiera informacje o wydarzeniach mających miejsce przed akcją właściwą dramatu.
- Epejsodion pierwsze – Kochanowski zarysowuje główny konflikt dramatu.
- Epejsodion drugie – czytelnik obserwu... więcej
Problemy XVI-wiecznej Polski ukazane w „Odprawie posłów greckich” - polityczna wymowa utworu
Jan Kochanowski był wnikliwym obserwatorem i komentatorem bieżących wydarzeń, co udowodnił w wielu swoich utworach. „Odprawa posłów greckich” porusza wiele tematów związanych z sytuacją polityczną szesnastowiecznej Polski.Poeta posłużył się powszechnie znanym mitem trojańskim, a jego bohaterów obdarzył cechami charakterystycznymi dla prawdziwych postaci, znanych z historii naszego kraju. Mitycznego Priama można porównać z ostatnim Jagiellonem – Zygmuntem II Augustem, Antenora z jego sekretarzem – Janem Zamoyskim, a Parysa z następcą króla – Henr... więcej
Motywy literackie w „Odprawie posłów greckich”
WładcaW przeciwieństwie do chociażby Pieśni o Rolandzie w Odprawie posłów greckich mamy do czynienia z przykładem złego władcy. Priam, król Troi, rządzi swoim państwem w sposób niedołężny. Jego pozycja ogranicza się do zwoływania narad, które za niego podejmują decyzje w najbardziej palących sprawach Troi. Priam to władca, który „umywa ręce” od odpowiedzialności. Na sercu nie leży mu dobro państwa, kieruje się wyłącznie własnym interesem. Bezkrytycznie wprowadza w życie każdą decyzję rady, chociaż wie, że większość z senatorów jest skorumpowana. Akceptu... więcej
Uniwersalizm treści „Odprawy posłów greckich”
Odprawa posłów greckich niesie za sobą bardzo uniwersalne i ponadczasowe przesłanie do wszystkich elit rządzących. Zawiera się ono w słowach Chóru:„Wy, którzy pospolitą rzeczą władacie, / A ludzką sprawiedliwość w ręku trzymacie, / Wy, mówię, którym ludzi paść poruczono / I zwirzchności nad stadem bożym zwierzono: / Miejcie to przed oczyma zawżdy swojemi, / Zeście miejsce zasiedli boże na ziemi, / Z którego macie nie tak swe własne rzeczy, / Tako wszytek ludzki mieć rodzaj na pieczy. / A wam więc nad mniejszymi zwierzchność jest dana. / Ale i sami macie nad sobą pana, / Któr... więcej
Obraz polskiego społeczeństwa w „Odprawie posłów greckich”
W dramacie Jan Kochanowski przedstawił pokrótce obraz polskiego społeczeństwa XVI wieku oraz swe opinie o narodzie. Nie uczynił tego bezpośrednio, lecz w sposób metaforyczny.Opisana w epejsodionie III narada najwybitniejszych mężów Troi jest tak naprawdę refleksją na temat przebiegu polskich sejmików szlacheckich, w czasie których każdy chciał przeforsować własne racje, działał w sposób zachowawczy, uległy w stosunku do agresorów, nie kierując się dobrem kraju, acz prywatną korzyścią i zyskiem. Według autora tragedii Rzeczpospolitą zamieszkiwali obywatele pokroju egoistycznego i przebie... więcej
„Odprawa posłów greckich” jako tragedia humanistyczna
Dramat Kochanowskiego jest przykładem tragedii humanistycznej, czyli renesansowej.Tragedia humanistyczna inaczej zwana jest renesansową. Powstała na gruncie tragedii antycznej, w której ukazany był konflikt wybitnej jednostki (postać mitologiczna lub historyczna) z siłami przeznaczenia (Fatum), prawem władcy, z siłami wyższymi, wolą bogów.
Za tło metaforycznej historii autor wybrał mitologiczną opowieść o wojnie trojańskiej, lecz pod wpływem długoletnich i dogłębnych studiów, wielu przyjaźni z najwybitniejszymi ówczesnymi umysłami czy doświadczeń literackich i politycznych oraz ob... więcej
„Odprawa posłów greckich” przykładem utworu parenetycznego
Termin literatura parenetyczna pochodzi z języka greckiego (parainetikós) i oznacza: „doradczy”. W krąg ten zaliczane są utwory dydaktyczno-moralistyczne, pouczające, kształtujące i propagujące wzorce zachowania i sposoby postępowania, związane z odgrywaniem określonych ról społecznych. Twórcą literatury parenetycznej jest grecki mówca i pedagog - Isokrates, autor mów pełnych wskazówek politycznych i estetycznych, napisanych dla pewnego władcy.W starożytnej Grecji zajęto się wzorem obywatela, w Rzymie zaś gospodarza, żołnierza, konsula, mówcy, trybuna. Z kolei w średniowieczu propago... więcej
„Odprawa posłów greckich” jako dramat moralno-polityczny
Dzieło Jana Kochanowskiego, choć inspirowane było wzorcami antycznymi, to poprzez swoją tematykę nie mogło spełniać wszystkich wymogów starogreckiego dramatu, o czym przekonuje Jerzy Ziomek: „Z politycznych założeń Odprawy wynikają jej specyficzne cechy artystyczne, jej odstępstwa od antycznych pierwowzorów. Czyniono z tego powodu niejednokrotnie zarzut Kochanowskiemu. Zarzucano Odprawie statyczność, brak rozwoju charakterów. «Rozwój akcji dokonuje się więc w większym stopniu przez następstwo sytuacji niż wskutek aktywności bohaterów» - pisze Szmydtowa. To wszystko prawda, tylko że te ... więcejZarys historii Heleny i Parysa (mit tebański)
Helena była córką Zeusa i Ledy. Gromowładny, aby rozkochać w sobie kobietę, przybrał postać łabędzia. Helena wraz ze swoim rodzeństwem – Polluksem i Kastorem – wykluła się z jaja. Dziewczyna cieszyła się opinią najpiękniejszej kobiety na ziemi. Na swojego męża wybrała Menelaosa, przyszłego króla Sparty, a wcześniej o jej rękę ubiegały się dziesiątki zalotników. Związek małżeński z Menelaosem zaowocował córką Hermioną.Parys był synem króla Troi – Priama i Hekeby, a także brat Hektora i Kasandry. Matce w przeddzień narodzin chłopca przyśniło się, i... więcej
kontakt | polityka cookies