Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Oświecenie

Żona modna - interpretacja i analiza

Autor: Karolina Marl�ga

Jedna z najsłynniejszych satyr Ignacego Krasickiego, „Żona modna”, została opublikowana w 1779 roku na ósmym miejscu zbioru „Satyry”, wypełnionego tekstami prezentującymi moralne idee poprzez kontrast, ukazanie złych obyczajów czy sportretowanie negatywnych cech charakteru. W przeciwieństwie do bajek, satyry Krasickiego atakują wady, deformują i ośmieszają rzeczywistość, nie stroniąc od ironicznych komentarzy czy sarkastycznych podsumowań. Przede wszystkim jednak utwory ze zbioru „Satyry” ukazują obraz społeczeństwa szlacheckiego w XVIII wieku, piętnują jego wady.

„Poeta prezentuje galerię rozmaitych oszustów, fircyków, żon modnych, graczy, pijaków itp. Podejmuje głównie problematykę obyczajową, krytykując uleganie cudzoziemskim modom (Żona modna), utracjuszowski styl życia (Marnotrawstwo), nałogi (Pijaństwo), niemoralność (Świat zepsuty). Krasicki dotyka także kwestii społecznych; podziałów stanowych (Pan nie wart sługi) i politycznych (Do króla, Wziętość). Zasadą tych satyr jest bezimienność krytyki. Poetę interesuje nie tylko obserwacja świata, ale i refleksja filozoficzna nad naturą ludzką, nad skłonnością do zła (Człowiek i zwierzę), a także nad kulturą (Pochwała wieku, Świat zepsuty). Krasicki tworzy satyry portretowe ukazujące typy charakterystyczne (Żona modna), obrazki obyczajowe (Pijaństwo) i satyry kazania (Świat zepsuty). Wykorzystuje formę dialogu bądź monologu. Satyry dają również wskazania moralne, promują takie wartości jak „poczciwość, pobożność i cnota”. Przywołując tradycyjne wartości moralne szlachty, Krasicki nawiązuje do mitu przodków poczciwych, do ideału życia wiejskiego. Zazwyczaj dowodzi, że zepsucie wynika z nowoczesnych mód, pogoni za dobrami materialnymi” (Zbigniew Goliński, „Krasicki”, Warszawa 2002, s. 136-137).

Akcja utworu oscyluje wokół dwójki głównych bohaterów - szlachcica Piotra i jego „modnej”, wychowywanej w swoistym kulcie cudzoziemszczyzny żony. Przedstawione w postaci dialogu – podobnie jak w satyrze „Pijaństwo” - wydarzenia rozgrywają się na przestrzeni kilku miesięcy w drugiej połowie XVIII wieku. Analizując płaszczyznę przestrzenną, wśród głównych miejsc należy wyróżnić szlachecki wiejski dworek oraz dom w Warszawie.

Utwór rozpoczyna się przypadkowym spotkaniem świeżo ożenionego małżonka z dawnym znajomym. Czytelnik zostaje wprowadzony w środek ożywionej dyskusji, podczas której kompan składa szczere, serdeczne życzenia głównemu bohaterowi. Gdy jednak ten ozięble odpowiada jedynie „Bóg zapłać”, autor powinszowania pyta o powód surowego tonu i zatroskanego wyglądu:
„- „Cóż to znaczy? Ozięble dziękujesz,
Alboż to szczęścia swego jeszcze nie pojmujesz?
Czyliż się już sprzykrzyły małżeńskie ogniwa?”.

Przewidując, iż powodem smutku Piotra są trudności wynikające z przyzwyczajenia się do nowego stanu, kolega daje mu szczegółowe rady i wskazówki:
„Bracie, trzymaj więc, coś dostał w zdobyczy!
Trzymaj skromnie, cierpliwie, a milcz tak jak drudzy”.

W miarę schodzenia na tematy codziennego życia, Piotr otwiera się przed swoim rozmówcą i opowiada o charakterze i umiejętnościach młodej żony. Okazało się, że jest to kobieta obdarzona wieloma talentami, „Piękna, grzeczna, rozumna”. Jakby tego było mało, obdarzona była wielkim posagiem, złożonym z „czterech wsi dziedzicznych”. Jakie było zdziwienie przysłuchującego się tym wszystkim zaletom kompana Piotra, gdy ten oznajmił, że przymioty żony tak naprawdę doprowadzą ich małżeństwo do zguby i klęski:
„Wszystko to na złe wyszło i zgubi mnie sporzej;
Piękność, talent wielkie są zaszczyty niewieście,
Cóż po tym, kiedy była wychowana w mieście”.

strona: 1 2 3 4 5

Zobacz inne artykuły:

Karpiński Franciszek

Laura i Filon - interpretacja i analiza
Do Justyny. Tęskność na wiosnę - interpretacja i analiza
Pieśń o Narodzeniu Pańskim

Krasicki Ignacy

Inne

Motywy w bajkach Krasickiego
Satyry Krasickiego

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies