Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Oświecenie

Malarze - interpretacja i analiza

Autor: Karolina Marl�ga

Obok „Filozofa” czy „Dewotki”, pochodząca z trzeciej księgi „Bajek nowych” bajka „Malarze” jest dziełem zaliczanym przez badaczy twórczości Ignacego Krasickiego do grona utworów ukazujących galerię rozmaitych wad ludzkich. Oświeceniowy pisarz współtworzył powstający dopiero model literatury zaangażowanej. Ponadto kierowane do dorosłego czytelnika bajki, prócz pełnienia funkcji dydaktycznej i ludycznej, cechuje głęboki rys intelektualny.

„Są one wyrazem refleksji poetyckiej nad życiem; poznanie rzeczywistości ujmują w kształcie artystycznym, nie zawierając przy tym jej bezpośredniego osądu – są pozornie „obojętne”. Poeta odsłania bolesny los, wspólny wszystkim ludziom. W sposób alegoryczny – używając maski zwierząt, roślin, żywiołów czy przedmiotów – przedstawia prawdy filozoficzne (także społeczne i polityczne). Obraz świata wyłaniający się z bajek Krasickiego jest pesymistyczny, okazuje się bowiem, że w życiu rządzi podstęp, pożądliwość, egoizm, przemoc. Świat jest nieprzenikniony, zmienny, różnorodny i niebezpieczny. Bajkopisarz pragnie poruszyć czytelnika, ukazując zło rzeczywistości, chce także wezwać go do czynienia dobra. Wydaje się okrutny i pełen goryczy oraz sceptycyzmu, gdyż bezlitośnie demaskuje głupotę ofiar zła. Jednocześnie omawiane utwory odznaczają się komizmem, wynikającym z zaskoczenia nieoczekiwanym rozwiązaniem czy dowcipną pointą. Nasycone są satyrą, kpiną, ironią, czasem nawet szyderstwem” („Krasicki”, Warszawa 2002, s. 135-137).

Interpretacja i analiza

Złożona z sześciu wersów bajka „Malarze” Ignacego Krasickiego opowiada o dwóch utalentowanych autorach portretów, których sława sięgała daleko poza granice miejscowości, które zamieszkiwali. Prócz uprawianego zajęcia nie było innej cechy łączącej obu artystów:
„Piotr dobry, a ubogi. Jan zły, a bogaty.
Piotr malował wybornie, a głód go uciskał,
Jan mało i źle robił, więcej jednak zyskał”

Obdarzony większym talentem „dobry” Piotr był biedniejszy, niż tworzący gorsze pod względem artystycznym obrazy, „zły” Jan. W ostatnim wersie okazuje się, że powodem tak dużego zróżnicowania poziomów życiowych malarzy było ich podejście do swoich klientów, a dokładnie – prawda i uczciwość w kopiowaniu ich twarzy:
„Dlaczegoż los tak różny mieli ci malarze?
Piotr malował podobne, Jan piękniejsze twarze”.

W przytoczonej bajce Ignacy Krasicki ostrze swojej krytyki wymierzył nie w tytułowych bohaterów, specjalizujących się w ludzkich podobiznach malarzy. Zawarta w opowieści o biednym, lecz starającym się wiernie oddać wygląd klienta utalentowanym Piotrze oraz o nieco leniwym i obdarzonym o wiele mniejszymi umiejętnościami, lecz upiększającym malowane obiekty Janie przestroga jest skierowana do... ludzi, pragnących nieprawdziwych, sztucznych i sfałszowanych portretów.

Krasicki po raz kolejny potępia ludzką pychę, zarozumiałość, skłonność do trwania w kłamstwie o tyle, o ile jest to kłamstwo zapewniające uznanie i szacunek innych. Wypływający z bajki morał jest prosty i bardzo gorzki. Jego interpretacja nie dostarcza problemów – ludzie wolą piękne kłamstwo, niż uczciwą, lecz czasami ukazującą skrywane tajemnice prawdę.

Zaliczany do grona bajek epigramatycznych tekst składa się z sześciu trzynastozgłoskowych wersów, ze średniówką po siódmej sylabie. Zakończenia linijek zostały scalone przez rymy parzyste, dokładne, żeńskie.

Zobacz inne artykuły:

Karpiński Franciszek

Do Justyny. Tęskność na wiosnę - interpretacja i analiza
Pieśń o Narodzeniu Pańskim
Laura i Filon - interpretacja i analiza

Krasicki Ignacy

Inne

Motywy w bajkach Krasickiego
Satyry Krasickiego

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies