Śluby panieńskie - opracowanie

Geneza „Åšlubów panieÅ„skich”

Aleksander Fredro rozpoczÄ…Å‚ pisanie komediowego utworu dramatycznego Magnetyzm pod koniec 1826 roku, koÅ„czÄ…c pierwszÄ… wersjÄ™ już na poczÄ…tku 1827. Dramat– czteroaktowy utwór napisany trzynastozgÅ‚oskowcem – w chwili ukoÅ„czenia nosiÅ‚ już jednak inny tytuÅ‚, a mianowicie: Nienawiść mężczyzn.

W NienawiÅ›ci mężczyzn wystÄ™powaÅ‚y postacie, które odnalazÅ‚y swe odpowiedniki w Åšlubach panieÅ„skich. Klara nosiÅ‚a w pierwowzorze imiÄ™ Laura, natomiast Albin – Erazm.

Na ostateczny kształt komedii zaczęły mieć wpływ osobiste problemy pisarza, który, gdyby n... więcej

* * *

Tytuł komedii Fredry

Śluby panieńskie w pierwotnych wersjach komedii miały aż trzy inne tytuły.

KoÅ„cowy tytuÅ‚ dzieÅ‚a, jak również Nienawiść mężczyzn – majÄ… podobne odniesienie do interpretacji i odczytaÅ„ dramatu. Oba odnoszÄ… siÄ™ do głównego problemu dzieÅ‚a – Å›lubów pozostania w stanie panieÅ„skim do Å›mierci, zÅ‚ożonych przez dwie główne bohaterki: AnielÄ™ i KlarÄ™. Panny obiecywaÅ‚y sobie: „Przyrzekam na kobiety staÅ‚ość niewzruszonÄ… / Nienawidzić ród mÄ™ski, nigdy nie być żonÄ…”, ponieważ wskutek lektury Å‚zawych romansów miaÅ‚y wyidealizowane wyobrażenie miÅ‚oÅ›... wiÄ™cej

* * *

Motto „Åšlubów panieÅ„skich”

Motto, jakim rozpoczÄ…Å‚ Aleksander Fredro swÄ… komediÄ™, zaczerpnÄ…Å‚ z literatury staropolskiej, a dokÅ‚adniej z dzieÅ‚a tworzÄ…cego w siedemnastym wieku pisarza – Andrzeja Maksymiliana Fredry. Brzmi ono: „Rozum mężczyznÄ…, biaÅ‚ogÅ‚owÄ… / afekt tylko rzÄ…dzi; oraz kocha, / oraz nienawidzi; nie gdzie rozum, / ale gdzie afekt, tam wszystka”.

Opatrzenie dramatu żartobliwym przysłowiem jest dowodem na przewrotność komediopisarza. Rozpoczynając lekturę Ślubów od motta, odnosimy mylne wrażenie, że traktuje ona o mężczyznach kierujących się rozumem i rozsądkiem, a kobieta... więcej

* * *

Czas i miejsce akcji „Åšlubów panieÅ„skich”

Akcja dramatu rozgrywa się w I połowie XIX wieku, czyli w czasie współczesnym autorowi. Miejscem akcji jest wieś położona pod Lublinem, a dokładniej szlachecki dworek pani Dobrójskiej , gdzie życie jest szczęśliwe, wręcz idylliczne.

Mieszkańcy i goście majątku, choć nie są bogaci, to jednak charakteryzują ich takie cechy, jak życzliwość, zdolność pomocy innym czy radość życia. Warto zwrócić uwagę, że dworek nie został przedstawiony przez ukazanie cech wyglądu. Autor nie osadził go również w jakiejś konkretnej historycznej rzeczywistości, co jeszcze bardziej sprawia, że odc... więcej

* * *

Kompozycja i struktura „Åšlubów panieÅ„skich”

Komediodramat Aleksandra Fredry jest literackim dowodem na mistrzostwo pióra pisarza i poety, który nie miał sobie równych w budowaniu komediowej akcji, a jego dzieła na trwałe zapisały się w polskim dorobku kulturalnym dzięki taki cechom, jak skomplikowana i inteligentna intryga, nie mająca sobie równych kreacja postaci, wartka akcja czy dowcipne i błyskotliwe dialogi.

Akcja pięcioaktowego komediodramatu rozgrywa się wokół skomplikowanej intrygi, a napięcie dramatyczne oparte jest na wielu konfliktach, ujawniających się w świecie przedstawionym.

Utwór „wciÄ…ga” czytelnika, który ... wiÄ™cej

* * *

„Åšluby panieÅ„skie” jako komedia intrygi i charakteru

Åšluby panieÅ„skie zaliczamy do dramatu, a dokÅ‚adniej mówiÄ…c – do komedii intrygi.

Komedia intrygi to utwór dramatyczny, oparty na komizmie słowa, charakteru i sytuacji, a koncentrujący akcję wokół intrygi. Kończy się szczęśliwym rozwiązaniem kłopotów bohaterów.

IntrygÄ™ w komedii Fredry Tadeusz Boy-Å»eleÅ„ski opatrzyÅ‚ okreÅ›leniem „misterna”.

Osią kompozycyjną dramatu jest intryga wymyślona przez sprytnego i inteligentnego Gustawa, pozwalająca poznać charakter i postępowanie bohaterów.

Według Słownika terminów literackich intr... więcej

* * *

Szczegółowy plan wydarzeÅ„ „Åšlubów panieÅ„skich”

Akt I

1. Lokaj Jan oczekuje powrotu panicza Gustawa.

2. Pojawienie siÄ™ stryja Gucia – Radosta.

3. Pytania staruszka o siostrzeńca.

4. Kłamstwa służącego, że panicz jeszcze śpi.

5. Radost domyÅ›la siÄ™ prawdy o miejscu pobytu „hulaki”.

6. Nagłe pojawienie się Gustawa, nieświadomego obecności Radosta.

7. Wymówki stryja odnośnie niewłaściwego zachowania przyszłego męża Anieli.

8. Opowieść młodzieńca o niedawnym pobycie na balu.

9. Rozmowa miÄ™dzy Albinem – nieszczęśliwie zakochanym w Klarze, a Radostem, na temat różnych sposobów okazywania uczucia.

10. Kpiny i wyśm... więcej

* * *

„Åšluby panieÅ„skie” - komedia romantyczna czy antyromantyczna?

Fredro opublikował swój komediodramat w roku 1832, czyli w szczytowym okresie romantyzmu. Dlatego też stał się obiektem ataków krytyków, którzy chcieli w każdym dziele widzieć elementy patriotyczne i narodowe.

Gdy Śluby panieńskie trafiły w ręce czytelników, musiały konkurować z takimi dziełami, jak Ballady i romanse, Dziady, Sonety krymskie, Konrad Wallenrod Adama Mickiewicza.

Jednoznaczne zakwalifikowanie dramatu w krąg utworów romantycznych jest niemożliwe tak samo, jak jednoznaczne stwierdzenie, że Śluby są wyłącznie przykładem komedii antyromantycznej.

Ce... więcej

* * *

Szlachecka obyczajowość w „Åšlubach panieÅ„skich”

Miejscem akcji komedii Fredry jest wieÅ› poÅ‚ożona pod Lublinem, a dokÅ‚adniej szlachecki dworek pani Dobrójskiej – miejsce szczęśliwego, wrÄ™cz idyllicznego życia. MieszkaÅ„cy i goÅ›cie majÄ…tku, choć nie sÄ… bogaci, to jednak charakteryzujÄ… ich takie cechy, jak życzliwość, zdolność pomocy czy radość życia. Warto zwrócić przy opisie dworku uwagÄ™, że nie opisano go z naciskiem na szczególne cechy wyglÄ…du, nie osadzono tego miejsca w jakiejÅ› konkretnej historycznej rzeczywistoÅ›ci, co jeszcze bardziej sprawia, że odczuwamy uniwersalność podkreÅ›lonych wartoÅ›ci. Fredro wyidealizowaÅ‚ w dramacie polski ... wiÄ™cej

* * *

JÄ™zyk utworu i rodzaje komizmu w „Åšlubach panieÅ„skich”

Aleksander Fredro w komediodramacie Śluby panieńskie posługuje się językiem sobie współczesnym, czyli charakterystycznym dla środowiska, w którym się obracał (galicyjskie ziemiaństwo). Plusem słownictwa, którym posługują się bohaterowie utworu jest jego żywość i potoczność, jasność (pozbawiony cech wysławiania się starej szlachty) i poetycki wdzięk.

Język ten przykładem na literackie zastosowanie języka ironicznego i aluzyjnego. Fredro zastosował głównie jedenastozgłoskowiec, wykorzystując miejscami także ośmiozgłoskowiec (przejawia się we fragmentach, w któr... więcej

* * *

Problematyka „Åšlubów panieÅ„skich”

Śluby panieńskie są apoteozą miłości.

Termin apoteoza wywodzi się od greckiego apotheosis i oznacza wysławianie, przedstawianie czegoś w szczególnie dodatnim świetle.

NajpiÄ™kniejsze uczucie Fredro opisaÅ‚ inaczej, niż współczeÅ›ni mu romantycy. MiÅ‚ość fredrowska nie jest smutna, przygnÄ™biajÄ…ca, ponura, nie spada na czÅ‚owieka „z nieba”, nie rodzi siÄ™ od pierwszego wejrzenia. Jak widzimy na przykÅ‚adzie Anieli i Gustawa czy Klary i Albina, miÅ‚ość potrzebuje czasu, by siÄ™ ujawnić, rozwinąć i umocnić, ale gdy już siÄ™ to stanie – jest szczÄ™Å... wiÄ™cej

* * *

Motywy w „Åšlubach panieÅ„skich”

Teoria magnetyzmu (mesmeryzmu)

Aleksander Fredro nawiÄ…zuje w swym dziele tytuÅ‚em (Åšluby panieÅ„skie, czyli Magnetyzm serca) i tematykÄ… do uksztaÅ‚towanej i popularnej w epoce romantyzmu pseudonaukowej teorii magnetyzmu, stworzonej przez Franciszka Mesmera. WedÅ‚ug niej w czÅ‚owieku tkwi umiejÄ™tność oddziaÅ‚ywania na innych za pomocÄ… duchowej siÅ‚y, okreÅ›lonej pojÄ™ciem fluidu. CzÅ‚owiekiem, który zna i wykorzystuje magnetyzm w utworze, jest Gustaw. Uczy AnielÄ™ zidentyfikowania i przeżywania miÅ‚oÅ›ci, przy okazji sam wpadajÄ…c w sidÅ‚a uczucia. Serca bohaterów „Å‚Ä…czÄ… siÄ™ w jedno&#... wiÄ™cej

* * *

Najważniejsze cytaty w „Åšlubach panieÅ„skich”

Pani Dobrójska o miłości

„MiÅ‚ość wÅ‚asnÄ… - przeczÄ…cÄ…, co drugim należy,
Najtrudniej mi przychodzi przebaczyć mÅ‚odzieży”.

Pani Dobrójska o mężczyznach i kobietach

„Nie wszystko straszne, co czasem zastrasza;
Mają wady mężczyźni, ma także płeć nasza.
Zatem szalą rozsądku ta strona przeważa,
Co swoje bÅ‚Ä™dy karci, a cudze pobÅ‚aża”.

Radost o Guciu

„O, czego nadto, tego i za wiele!”.

Radost o ważeniu sensu słów przed ich wypowiedzeniem

„Bo czÄ™sto sÅ‚owa jakby z worka lecÄ…,
Ale sensu w nich... więcej

* * *

Bibliografia

1. Achremowiczowa W., Śluby panieńskie A. Fredry, Warszawa 1966.

2. Cieński M., Fredro, Wrocław 2003.

3. Inglot J., Pokochać Fredrę: przewodnik literacki dla uczniów szkół podstawowych i średnich, 1996.

4. Inglot M., Śluby panieńskie A. Fredry, Warszawa 1986.

5. Inglot M., Åšwiat komedii fredrowskich, 1986.

6. Jankowski A., Śluby panieńskie A. Fredry, Warszawa 1991.

7. Kulawik A., Poetyka, Kraków 1997.

8. Lasocka B., Aleksander Fredro: drogi życia, 2001.

9. Nowacka T., Streszczenia problematyka lektury szkoły średniej. Romantyzm, Warszawa 1999..
... więcej

* * *



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies