Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Śluby panieńskie

„Śluby panieńskie” jako komedia intrygi i charakteru

Śluby panieńskie zaliczamy do dramatu, a dokładniej mówiąc – do komedii intrygi.

Komedia intrygi to utwór dramatyczny, oparty na komizmie słowa, charakteru i sytuacji, a koncentrujący akcję wokół intrygi. Kończy się szczęśliwym rozwiązaniem kłopotów bohaterów.

Intrygę w komedii Fredry Tadeusz Boy-Żeleński opatrzył określeniem „misterna”.

Osią kompozycyjną dramatu jest intryga wymyślona przez sprytnego i inteligentnego Gustawa, pozwalająca poznać charakter i postępowanie bohaterów.

Według Słownika terminów literackich intryga to umyślne i skryte działanie jednej i wielu osób mające na celu pokrzyżowanie zamiarów innych postaci i zmieniające tok akcji.

Dzięki niej zdobywa zainteresowanie, a później miłość Anieli i przyczynia się bezpośrednio do połączenia Klary i Albina. Intryga jest w tym przypadku czymś pozytywnym, ponieważ doprowadza do realizacji początkowych pragnień Radosta i Dobrójskiej, którzy jeszcze przed rozpoczęciem akcji zadecydowali o ślubie Anieli i Gucia. Utwór ma pogodną i ciepłą atmosferę, ponieważ opowiada o uczuciowych perypetiach wzbudzających sympatię bohaterów.

Dramat Aleksandra Fredry jest także komedią charakteru.

Pisarz stworzył przeciętnych reprezentantów środowiska szlacheckiego, ukazując ich w sposób prawdziwy, bez patosu czy sztucznej wzniosłości.
Każdy z bohaterów jest indywidualnością, nosicielem niepowtarzalnych cech charakteru, uzupełnieniem innych postaci. Energiczny Gustaw postępuje i mówi inaczej, niż flegmatyczny Albin, czym jeszcze bardziej wyolbrzymia delikatną osobowość zalotnika Klary.

Fredro konstruował sylwetki bohaterów, podkreślając jedną z dominujących cech postaci tak, by nasilić uczucie kontrastu miedzy nimi, podkreślić odmienną psychikę. Gustawa określa spryt i inteligencja, Albina charakteryzuje sentymentalny sposób przeżywania miłości. Aniela nie bez powodu nosi „anielskie” imię, jest łagodna i wrażliwa, tymczasem Radost nie potrafi ukrócić wybryków ukochanego siostrzeńca – Gucia.

Na uwagę zasługuje podkreślenie faktu, iż Fredro w swej komedii charakterów bohaterami uczynił postaci dynamiczne, przechodzące przemiany charakteru, dojrzewające do pewnych decyzji (Klara dojrzewa do ślubu, Aniela do prawdziwej miłości). W dworku pod Lublinem mieszkają osoby posiadające zarówno cechy pozytywne (wrażliwość Anieli, dobroduszność pani Dobrójskiej i Radosta czy energiczność Gustawa), jak i negatywne (flegmatyczność Albina, przekorność Klary), co jeszcze bardziej przybliża literaturę do prawdziwego życia, w którym nie ma ideałów (wszystkie postaci są niejednoznaczne).

Śluby panieńskie to utwór wypełniony dowcipnymi i lekkimi dialogami, w którym kontrastowe postacie prowadzą salonową grę towarzyską przy wykorzystaniu inteligentnej intrygi i dużej dawki humoru.