Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Chłopcy z Placu Broni
Ferenc Molnr (właściwie Ferenc Neumann) urodził się 28 stycznia 1878 roku w Budapeszcie, w żydowskiej, mieszczańskiej rodzinie. Jego ojciec Maurycy był lekarzem, zaś matka Jozefa Wallfisch miłośniczką literatury i sztuki. Ferenc z wyróżnieniem ukończył kalwińskie gimnazjum. W szkole organizował kółko teatralne i pisywał do gazetki ściennej.
Jego pasją było jednak wojsko, dlatego zmienił nazwisko na popularne na Węgrzech „Molnr”. Nie trafił jednak do szkoły oficerskiej, a na Wydział Prawa. Studiował prawo na Uniwersytecie w Budapeszcie i w Genewie. Podczas studiów zrelacjonował dla dziennika „Budapesti Hirlap” wykład antropologa Cesare Lombroso o wrodzonych predyspozycjach przestępców, a także proces anarchisty Luccheniego, który zasztyletował Sissi, małżonkę cesarza Austro-Węgier Franciszka Józefa. Pisał o rozwijającym się wówczas dynamicznie Budapeszcie oraz o ciemnych stronach miasta. Jego reportaże systematycznie drukowano za granicą (m. in. w „Berliner Tagesblatt”). Tłumaczył także teksty m. in. z francuskiego. Prowadził bujne życie w ramach ówczesnej budapesztańskiej bohemy.
W 1906 roku zwrócił się do niego dawny profesor z gimnazjum, by pomógł mu w redakcji szkolnego tygodnika. Molnr rozpoczął wówczas pisanie powieści dla młodzieży w odcinkach. W związku z wielkim długiem karcianym odsprzedał prawa do powstającej książki wydawcy (wydawnictwo Franklin), co wraz z jej sukcesem w 1907 roku okazało się błędem.
Molnr był także autorem dramatów. Po ukazaniu się „Chłopców z Placu Broni” napisał komedię „Diabeł”, którą wystawił budapeszteński Magyar Szinhaz. W kolejnych latach była ona prezentowana w Turynie, Berlinie, Wiedniu, Warszawie, Nowym Jorku, Sofii, Trieście i Petersburgu. W kolejnych latach powstało następne osiem sztuk, wśród których wyróżnia się tragikomedia
Liliom (1909) uznana za jego najwybitniejszą sztukę oraz komedia „Gwardzista” (1910), którą osobiście wyreżyserował.
Passę teatralnych sukcesów przerwał wybuch I wojny światowej. Molnar pełnił funkcję korespondenta wojennego na frontach serbskim i galicyjskim. Jego wspomnienia z tego okresu Egy haditudóstó emlkei zostały wydane w 1916 roku w Budapeszcie, zaś w Polsce w 2011 roku pod tytułem Galicja 1914-1915. Zapiski korespondenta wojennego. Relacje Molnra pochodzą z terenów bądź dzisiejszej Polski (Stary i Nowy Sącz, Limanowa, Kraków, Gorlice, Krosno, Biecz, Przemyśl, Grybów, Tarnów), bądź II Rzeczpospolitej (Lwów, Brześć, Stryj, Halicz, Złota Lipka). Wydanie wspomnień wojennych sprawiło, że w 1918 roku został powołany do Węgierskiej Akademii Nauk. Pod koniec lat dwudziestych nadal jego sztuki święciły triumfy. Po paryskiej premierze „Łabędzia” otrzymał francuską Legię Honorową, był także gościem Białego Domu w Waszyngtonie (1927) oraz otrzymał węgierski order Corvina.Ferenc Molnr - biografia
Autor: Jakub RudnickiFerenc Molnr (właściwie Ferenc Neumann) urodził się 28 stycznia 1878 roku w Budapeszcie, w żydowskiej, mieszczańskiej rodzinie. Jego ojciec Maurycy był lekarzem, zaś matka Jozefa Wallfisch miłośniczką literatury i sztuki. Ferenc z wyróżnieniem ukończył kalwińskie gimnazjum. W szkole organizował kółko teatralne i pisywał do gazetki ściennej.
Jego pasją było jednak wojsko, dlatego zmienił nazwisko na popularne na Węgrzech „Molnr”. Nie trafił jednak do szkoły oficerskiej, a na Wydział Prawa. Studiował prawo na Uniwersytecie w Budapeszcie i w Genewie. Podczas studiów zrelacjonował dla dziennika „Budapesti Hirlap” wykład antropologa Cesare Lombroso o wrodzonych predyspozycjach przestępców, a także proces anarchisty Luccheniego, który zasztyletował Sissi, małżonkę cesarza Austro-Węgier Franciszka Józefa. Pisał o rozwijającym się wówczas dynamicznie Budapeszcie oraz o ciemnych stronach miasta. Jego reportaże systematycznie drukowano za granicą (m. in. w „Berliner Tagesblatt”). Tłumaczył także teksty m. in. z francuskiego. Prowadził bujne życie w ramach ówczesnej budapesztańskiej bohemy.
W 1906 roku zwrócił się do niego dawny profesor z gimnazjum, by pomógł mu w redakcji szkolnego tygodnika. Molnr rozpoczął wówczas pisanie powieści dla młodzieży w odcinkach. W związku z wielkim długiem karcianym odsprzedał prawa do powstającej książki wydawcy (wydawnictwo Franklin), co wraz z jej sukcesem w 1907 roku okazało się błędem.
Molnr był także autorem dramatów. Po ukazaniu się „Chłopców z Placu Broni” napisał komedię „Diabeł”, którą wystawił budapeszteński Magyar Szinhaz. W kolejnych latach była ona prezentowana w Turynie, Berlinie, Wiedniu, Warszawie, Nowym Jorku, Sofii, Trieście i Petersburgu. W kolejnych latach powstało następne osiem sztuk, wśród których wyróżnia się tragikomedia
Liliom (1909) uznana za jego najwybitniejszą sztukę oraz komedia „Gwardzista” (1910), którą osobiście wyreżyserował.
W latach trzydziestych przeniósł się do Szwajcarii, a po wybuchu II wojny światowej, w styczniu 1940 roku do Stanów Zjednoczonych pod wpływem trzeciej żony, aktorki węgierskiej Lili Darvas, która była związana z amerykańskimi scenami. W hitlerowskich Niemczech zakazano wystawiania sztuk Molnara ze względu na jego żydowskie pochodzenie. W USA jego sztuki nie schodziły z afiszy. Napisał także dwie nowe książki po angielsku.
Pisarz zmarł 1 kwietnia 1952 roku w Nowym Jorku.
Szybki test:
Ferenc Molnr nie był autorem:a) powieści dla młodzieży
b) kryminałów
c) sztuki teatralnej
d) reportaży
Rozwiązanie
Ferenc Molnr nie zajmował się:
a) dziennikarstwem
b) pisarstwem
c) prawem
d) pedagogiką
Rozwiązanie
Ferenc Molnr urodził się w:
a) Budapeszcie
b) Jerozolimie
c) Nowym Jorku
d) Bukareszcie
Rozwiązanie
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies