Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Król Edyp
Sofokles urodził się w Kolonos – podateńskiej wsi około 496 roku. Był utalentowany i wykształcony muzycznie – podkreśla to tradycja starożytna. Komponował muzykę do swoich tragedii, a w młodości grał na kitarze (rodzaj liry), z czego słynął. Ponadto sprawdzał się w roli aktora. W wieku szesnastu lat został wybrany do chłopięcego chóru, który opiewał zwycięstwo pod Salaminą. Podobno nawet mu przewodził.
Pochodził z zamożnego mieszczaństwa. Ojciec był najprawdopodobniej właścicielem wytwórni broni lub nożownikiem. Otrzymał staranne wykształcenie ateńskie dawnego typu, oparte na zasadzie kalokagathii – czyli pełnej harmonii zalet fizycznych i duchowych oraz na kulturze estetycznej, wiedzy z zakresu muzyki, literatury, sztuki. Taki właśnie jest portret Sofoklesa przechowywany w pamięci potomnych – jako pięknego duchowo i cieleśnie, czarującego, miłego człowieka cieszącego się szacunkiem, sympatią i dobrą reputacją.
Jako młody aktor zdobył popularność dzięki między innymi odegraniu roli kobiecej – księżniczki. Zachwycił wszystkich sceną gry w piłkę z chórem dziewcząt. Przyjaźnił się z samym Peryklesem – twórcą demokracji ateńskiej i wybitnym mówcą. Rzekomo założył najstarsze w dziejach stowarzyszenie intelektualne – związek grupujący się dokoła kultu Muz. Przyczynił się do wprowadzeniu w Atenach kultu boga lekarzy – Asklepiosa. Na jego cześć napisał pean. Brał także udział w życiu politycznym: za czasów Peryklesa opiekował się kasą ateńskiego związku morskiego – był skarbnikiem. Dwukrotnie wybierano go na stratega zajmującego się planowaniem operacji wojskowych, ale chyba najlepiej spełniał się jako artysta.
Sukces jako poeta – tragik zdobył bardzo szybko. W wieku 28 lat, w zawodach dramatycznych, odniósł zwycięstwo nad Ajschylosem. Ponad połowa jego występów przyniosła mu pierwszą nagrodę, trzeciego miejsca nie zasądzono mu nigdy. Styl jego sztuk musiał najwidoczniej odpowiadać duchowi czasu. Dla porównania warto dodać, że osiągnięcia Eurypidesa był skromniejsze, ów cieszył się powodzeniem w mniejszym gronie i odniósł mniej zwycięstw, Ajschylos natomiast po raz pierwszy wygrał zawody dramatyczne, mając 41 lat.
Sofokles żył bardzo długo. Zmarł jako dziewięćdziesięciolatek w 406 roku p.n.e. Jego talent twórczy nie osłabł do ostatniej chwili: przed śmiercią napisał tragedię „Edyp w Kolonie”, którą wystawiono dopiero po śmierci poety. Sztuka nie zdradza niemalże wieku twórcy, niektóre jej fragmenty należą do najpiękniejszych, spośród tych, których jest autorem. Życiorys Sofoklesa
Autor: Ewa PetniakSofokles urodził się w Kolonos – podateńskiej wsi około 496 roku. Był utalentowany i wykształcony muzycznie – podkreśla to tradycja starożytna. Komponował muzykę do swoich tragedii, a w młodości grał na kitarze (rodzaj liry), z czego słynął. Ponadto sprawdzał się w roli aktora. W wieku szesnastu lat został wybrany do chłopięcego chóru, który opiewał zwycięstwo pod Salaminą. Podobno nawet mu przewodził.
Pochodził z zamożnego mieszczaństwa. Ojciec był najprawdopodobniej właścicielem wytwórni broni lub nożownikiem. Otrzymał staranne wykształcenie ateńskie dawnego typu, oparte na zasadzie kalokagathii – czyli pełnej harmonii zalet fizycznych i duchowych oraz na kulturze estetycznej, wiedzy z zakresu muzyki, literatury, sztuki. Taki właśnie jest portret Sofoklesa przechowywany w pamięci potomnych – jako pięknego duchowo i cieleśnie, czarującego, miłego człowieka cieszącego się szacunkiem, sympatią i dobrą reputacją.
Jako młody aktor zdobył popularność dzięki między innymi odegraniu roli kobiecej – księżniczki. Zachwycił wszystkich sceną gry w piłkę z chórem dziewcząt. Przyjaźnił się z samym Peryklesem – twórcą demokracji ateńskiej i wybitnym mówcą. Rzekomo założył najstarsze w dziejach stowarzyszenie intelektualne – związek grupujący się dokoła kultu Muz. Przyczynił się do wprowadzeniu w Atenach kultu boga lekarzy – Asklepiosa. Na jego cześć napisał pean. Brał także udział w życiu politycznym: za czasów Peryklesa opiekował się kasą ateńskiego związku morskiego – był skarbnikiem. Dwukrotnie wybierano go na stratega zajmującego się planowaniem operacji wojskowych, ale chyba najlepiej spełniał się jako artysta.
Sukces jako poeta – tragik zdobył bardzo szybko. W wieku 28 lat, w zawodach dramatycznych, odniósł zwycięstwo nad Ajschylosem. Ponad połowa jego występów przyniosła mu pierwszą nagrodę, trzeciego miejsca nie zasądzono mu nigdy. Styl jego sztuk musiał najwidoczniej odpowiadać duchowi czasu. Dla porównania warto dodać, że osiągnięcia Eurypidesa był skromniejsze, ów cieszył się powodzeniem w mniejszym gronie i odniósł mniej zwycięstw, Ajschylos natomiast po raz pierwszy wygrał zawody dramatyczne, mając 41 lat.
Ze śmiercią Sofoklesa związana jest pewna legenda. Jego grób rodzinny znajdował się za murami miasta, w miejscu, które w momencie śmierci artysty okupowane było przez Spartan. Piętrzyły się trudności związane z pochówkiem, bo wódz Spartan nie chciał umożliwić pogrzebu poety. Według podania wodzowi spartańskiemu – Lizandrowi dwukrotnie ukazywał się we śnie bóg Dionizos nakazując mu, by zezwolił na pogrzeb jego sługi – tragika. Za pierwszym razem Lizander zlekceważył przesłanie, ale już za drugim ustąpił i wysłał do Aten herolda z informacją, że pogrzeb może się odbyć.
Sofokles tworzył niemalże przez całe życie, a jego twórczość przepojona jest głębokim patriotyzmem, tradycyjnością, religijnością, ale także fatalizmem i pesymizmem. Uznanie zdobył jeszcze za życia – jako młody mężczyzna, a sukcesy nie opuszczały go nigdy. Zasłynął nie tylko jako dramaturg, poeta, ale również jako „reformator” teatru: wprowadził na sceną trzeciego aktora, dodał dekoracje, powiększył chór (z dwunastu uczestników do piętnastu), zwiększył kompetencje przewodnika chóru, zminimalizował bezpośredni wpływ bogów na losy bohaterów, wprowadził do zawodów dionizyjskich (zawody tragików – to inaczej agon tragiczny) tetralogię: trzy tragedie i dramat satyrowy. Wcześniej wystawiano trylogię: trzy tragedie.
strona: 1 2
Szybki test:
Sofokles zmarł w 406 roku p.n.e., mając lat:a) 90
b) 60
c) 70
d) 80
Rozwiązanie
Zasada kalokagathii polegała na:
a) wyższości stylu wysokiego nad niskim
b) unikaniu scen zbiorowych
c) współgraniu elementów tragedii i komedii
d) harmonijnym wychowaniu
Rozwiązanie
W wieku szesnastu lat Sofokles poszedł:
a) do chóru
b) do wojska
c) do szkoły ateńskiej
d) na służbę na dworze cesarza
Rozwiązanie
Więcej pytań
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies