Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Król Edyp

Problematyka „Króla Edypa” Sofoklesa

Autor: Karolina Marl�ga

Król Edyp jest opowieścią o:

· Niezawinionym cierpieniu człowieka,
· Niemożności zmiany przeznaczenia,
· Wypełnianiu się przepowiedni,
· Ludzkich dramatach, takich jak porzucenie dziecka na śmierć czy zakazana miłość,
· Symbolach starożytności: ślepych wróżbitach, Sfinksie, bogach,
· Tragizmie człowieka-marionetki w rękach sił wyższych,
· Tebach nękanych klęskami i zarazami.

Król Edyp jest przejmującą opowieścią o człowieku błądzącym w poszukiwaniu swej tożsamości w labiryncie tajemnic. Sofokles stworzył dzieło monumentalne, bo ponadczasowe, w którym przeszłość miesza się z teraźniejszością, a przyszłość nie jest zależna od człowieka, lecz pozostaje całkowicie w rękach losu – złośliwego fatum.

Świat stworzony przez tego dramaturga nie jest taki, jaki odnajdujemy we współczesnych powieściach czy innych dziedzinach sztuki. Teby są miastem, w którym społeczność w obliczu klęski i kryzysu potrafi się połączyć i działać wspólnie, by poprawić los współmieszkańców. Władcą i swoistym „rządem” nie są ludzie, dla których motorem działania są pieniądze, konta w zagranicznych bankach czy wille z basenem.

W Królu Edypie mamy przykład jednomyślności życzeń obywateli i króla oraz wzór idealnego państwa. Jest to pierwszy temat (społeczno-polityczny), jaki możemy wyróżnić analizując antyczny tekst. Nie można jednak przy omawianiu tej warstwy interpretacyjnej nie wspomnieć o słowach wypowiedzianych przez Edypa podczas rozmowy z Kreonem. Król Teb mówi wówczas, że stanowisko, które zajmuje sprawia, iż jego zdanie jest niepodważalne, nawet, jeśli mylne, że należy nawet słuchać „złego pana”. W ten sposób odnajdujemy w tragedii ślady zaczątków absolutyzmu i totalitaryzmu, prądów i systemów, które doprowadziły do największych czystek ludności w dziejach świata.

Kolejnym problemem jest ten dotyczący człowieka i jego życia. Sofokles pokazuje zwykłą z pozoru historię człowieka, którego życie zostało przesądzone przez nieodwracalne przeznaczenie. Choć Edyp dokładał wszelkich sił, by zmienić wróżby wyroczni delfickiej, nie było to możliwe, ponieważ nie można odmienić losu. Bohater i tak zabił swego ojca, ożenił się ze swą matką, spłodził dzieci, które w rzeczywistości były jego rodzeństwem.
Wszystko to stało się mimo usilnych starań o niedopełnienie przepowiedni, które podejmowali zarówno Lajos, Jokasta, jak i sam Edyp. Tragedia porusza problem uzależnienia jednostki od boskich sił, uwikłania jej w nieziemskie zależności. Ukazany konflikt antyczny polega w tym przypadku na niemożności wybrania lepszej racji, korzystniejszej drogi, ponieważ obie doprowadzają do tragedii (opuszczenie Koryntu tylko pozornie było wyzwoleniem).

Dramat jest również historią nieszczęśliwej, bo zakazanej miłości. Jokasta i Edyp byli szczęśliwym małżeństwem, zgodnie wychowującym czworo dzieci, o które troszczyli się najlepiej, jak tylko potrafili. Gdy kobieta dowiedziała się o tożsamości ukochanego, w szale i z rozpaczy powiesiła się na własnej chuście, a mężczyzna wyłupił sobie oczy spinkami z jej sukni. Tragedia kazirodczego związku dotyka również dzieci królewskiej pary, które od tej pory będą zawsze przedstawiane jako „te” zrodzone z namiętności syna i matki.

Sofokles porusza w dramacie tak uniwersalne problemy, jak wiara czy sens cierpienia. Symbolem pierwszego problemu jest ślepy wróżbita Tyrezjasz, który lakonicznymi sformułowaniami przepowiedział Edypowi, że jest zabójcą swego ojca i mężem matki. Gdy jego słowom nie uwierzyła Jokasta, wówczas głos w sprawie bluźnierczych słów, które wypowiedziała w gniewie przeciw jasnowidzom, dał Chór. Skarciwszy królową, chciał być może podkreślić niepodważalność słów ludzi „natchnionych”, którym należy wierzyć niepodważalnie.

strona:    1    2  

Szybki test:

Cierpienie Edypa było:
a) sprawiedliwe
b) dopełnieniem przepowiedni
c) zawinione
d) karą
Rozwiązanie

Symbolem wiary w „Królu Edypie” jest:
a) Edyp
b) Kapłan
c) Jokasta
d) Tyrezjasz
Rozwiązanie

„Król Edyp” nie jest opowieścią o:
a) symbolach starożytności: ślepych wróżbitach, Sfinksie, bogach
b) wypełnianiu się przepowiedni
c) tragizmie człowieka-marionetki w rękach sił wyższych
d) konflikcie praw boskich i ludzkich
Rozwiązanie

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

StreszczeniaOpracowanie
„Król Edyp” – streszczenie szczegółowe
Streszczenie „Króla Edypa” w pigułce
Streszczenie mitu rodu Labdakidów
Życiorys Sofoklesa
Czas i miejsce akcji „Króla Edypa”
Cechy dramatu antycznego na przykładzie struktury i kompozycji „Króla Edypa”
Problematyka „Króla Edypa” Sofoklesa
Słowniczek pojęć z zakresu tragedii antycznej
Motyw cierpienia w „Królu Edypie”
Plan wydarzeń „Króla Edypa” Sofoklesa
Poszukiwanie ostatecznej prawdy w dramacie „Król Edyp”
Niepewność ludzkiego losu na przykładzie losów Edypa
Dzieje Edypa
Kalendarium życia Sofoklesa
Nawiązania do „Króla Edypa”
Rola przeznaczenia na przykładzie dramatu Sofoklesa „Król Edyp”
Twórczość Sofoklesa
Cytaty z Sofoklesa
Cytaty o Sofoklesie
Najważniejsze cytaty z „Króla Edypa”
Bibliografia




Bohaterowie
Edyp – charakterystyka bohatera
Kreon – charakterystyka postaci
Jokasta – charakterystyka postaci
Charakterystyka pozostałych bohaterów



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies