Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Król Edyp

Motyw cierpienia w „Królu Edypie”

Autor: Karolina Marl�ga

Słownik języka polskiego podaje: „Cierpieć – to odczuwać, przeżywać, znosić ból fizyczny lub moralny z powodu czegoś; doznawać czegoś przykrego”. Liczne przykłady cierpienia odnaleźć możemy w literaturze, co potwierdzają słowa Leszka Kołakowskiego: „Prawie cała literatura, prawie cała poezja, prawie cała sztuka wyrosły z ludzkiego bólu”.

Jednym z najbardziej wybitnych dzieł, podejmujących tę tematykę – jest tragedia starożytnego geniusza Sofoklesa. W Królu Edypie przedstawił dramat jednostki, losem której kieruje nieodwracalne przeznaczenie. Tytułowy bohater pada ofiarą klątwy, mimo iż dokłada wszelkich sił, by oszukać fatum, czyli „to, co przepowiedziane, zrządzone przez bogów”. Cierpienie jednak nie jest skąpe. Spotkało również Jokastę, małżonkę i matkę króla. Historia przeklętego, kazirodczego związku dwójki nieświadomych tego osób odsłoniła jeszcze jeden wymiar cierpienia – niesprawiedliwość.

Edyp cierpiał, ponieważ odsłaniająca swe karty przeszłość w końcu przekonała go, iż to, czego obawiał się najbardziej, już się dokonało. Zabił swego ojca, ożenił się z matką, z którą miał czworo dzieci. Sprowadził tym samym przekleństwo na swój ród i na ziemie. Wolał odejść na zawsze, niż być ciężarem dla córek i synów i wstydem dla poddanych. Scena pożegnania z Antygoną i Ismeną dowodzi, ile bólu kosztował Edypa ta decyzja:

„O dziatki! Gdzież wy? Nie strońcie ode mnie,
Niech was obejmę w miłosnym uścisku
W rękach, co oczy niegdyś pełne błysku
Ojca w tak czarne pogrążyły ciemnie”.

Podobnie cierpiała Jokasta. Urodziła dzieci swego syna, z którym dopuściła się grzechu kazirodztwa, choć zdecydowała się nawet poświęcić pierworodnego syna Edypa), by do tego nie dopuścić.

Antyczny twórca odsłonił przed nami jeszcze jeden – zdawałoby się, że „przyziemny” – wymiar cierpienia. Chodzi mi tu o cierpienie fizyczne, które staje się dla przeklętych bohaterów sposobem na uśmierzenie bólu wewnętrznego. Otóż Jokasta wolała powieści się w swej komnacie na chuście, a jej małżonek (i syn jednocześnie) – wyłupić sobie oczy, niż spojrzeć w oczy dzieciom z kazirodczego, grzesznego łoża oraz poddanym, na których przez ten czyn spadła zaraz i cierpienia.

Cierpienie Edypa było zdeterminowane być może wyznacznikami dramatu antycznego. Wystarczy tu wspomnieć chociażby zasadę katharsis, czyli „oczyszczenia”. Czytając lub oglądając mękę i wyrzuty sumienia niewinnego człowieka przeżywamy głęboki wstrząs uczuciowy, co ma być początkiem – według starożytnych - wyzwolenia duszy z win, oczyszczenia ze złych emocji poprzez przeżycie uczucia „litości i trwogi”. Śledząc akcję tragedii, mamy doznać uczucia litości. Trwoga natomiast ma być naszym udziałem, kiedy oglądamy dramat człowieka, w którym odnajdujemy siebie.

Zobacz inne artykuły:

Streszczenia	Opracowanie
„Król Edyp” – streszczenie szczegółowe Streszczenie „Króla Edypa” w pigułce Streszczenie mitu rodu Labdakidów	Życiorys Sofoklesa Czas i miejsce akcji „Króla Edypa” Problematyka „Króla Edypa” Sofoklesa Cechy dramatu antycznego na przykładzie struktury i kompozycji „Króla Edypa” Poszukiwanie ostatecznej prawdy w dramacie „Król Edyp” Niepewność ludzkiego losu na przykładzie losów Edypa Słowniczek pojęć z zakresu tragedii antycznej Motyw cierpienia w „Królu Edypie” Plan wydarzeń „Króla Edypa” Sofoklesa Rola przeznaczenia na przykładzie dramatu Sofoklesa „Król Edyp” Dzieje Edypa Kalendarium życia Sofoklesa Nawiązania do „Króla Edypa” Twórczość Sofoklesa Cytaty z Sofoklesa Cytaty o Sofoklesie Najważniejsze cytaty z „Króla Edypa” Bibliografia
Bohaterowie
Edyp – charakterystyka bohatera Kreon – charakterystyka postaci Jokasta – charakterystyka postaci Charakterystyka pozostałych bohaterów

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies