Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Król Edyp

Cechy dramatu antycznego na przykładzie struktury i kompozycji „Króla Edypa”

Autor: Karolina Marl�ga

Król Edyp spełnia wymogi tradycyjnej antycznej tragedii.

Dramat starożytny odznaczał się zupełnie inną budową, niż dzisiejsze dramaty podzielone na akty i sceny (tym częściom odpowiadały epejsodiony i stasimony). Do czasów teatru elżbietańskiego był wzorcem dla wszystkich pisarzy. Każda cześć spełniała określoną funkcję. Ich układ przedstawiał się następująco:

· Prologos (prolog, czyli wstęp) – zawierał zapowiedź treści tragedii w formie dialogu między dwoma bohaterami lub lirycznego monologu. W dramacie liczy pierwsze sto pięćdziesiąt wersów i dotyczy przybliżenia czytelnikowi głównego problemu - klęsk nękających Teby (zaraza, choroby), będących wynikiem niepomszczenia śmierci poprzedniego króla Lajosa (zabójca wciąż przebywał w mieście). Król Teb - Edyp relacjonuje sytuację na swych ziemiach. Od dłuższego czasu jego rodaków nękają straszliwe klęski, cierpią z powodu chorób i rozprzestrzeniającej się zarazy, a Edyp nie wie, jak ulżyć ich cierpieniu i poprawić los poddanych. W rozmowie ze starym Kapłanem, którego prosi o poradę, wyznaje, że kocha swą ojczyznę miłością szczerą i bezinteresowną i nie spocznie, póki nie odnajdzie przyczyn klęsk.

Gdy pojawia się Kreon – szwagier Edypa, który powraca z wyroczni, do której posłał go monarcha, informuje Edypa i zebranych o przyczynie nieprzychylności bogów (poznajemy wówczas sylwetkę poprzedniego króla Teb – Lajosa, zamordowanego przed laty w niewyjaśnionych okolicznościach). Król postanawia odszukać zabójcę i pomścić śmierć swego poprzednika.

· Parodos (pierwsza część chóru) – wraz z wejściem Chóru, proszącego bóstwa o pomoc, odbiorca zostaje poinformowany, jak doszło do konfliktu, czyli nękających Teby klęsk; trwa od sto pięćdziesiątego pierwszego do dwieście piętnastego wersu.

· Epejsodia (epizody) i stasimony (pieśni chóru) – epejsodia zawierały treści akcji, stasimony komentowały to, co zdarzyło się w poszczególnych epizodach. Epejsodiów było zazwyczaj pięć – w czwartym z nich występował punkt kulminacyjny. W przypadku Króla Edypa są cztery epizody i pieśni chóru:
· Epejsodion pierwsze – wersy od dwieście szesnastego do czterysta sześćdziesiątego drugiego; Król Edyp nawołuje mieszkańców Teb o wsparcie w poszukiwaniu zabójcy poprzedniego monarchy – Lajosa. Zapewnia, że nie zamierza zabijać winnego, lecz puści go wolno poza granice kraju, czym uwolni ziemie od plag. Wyznacza nagrodę dla osoby, która przyczyni się do ujawnienia sprawcy ludobójstwa. Odbywa się rozmowa władcy ze starym i ślepym wróżbitą – Tyrezjaszem, który wypowiada znamienite słowa: Którego szukasz, ty jesteś mordercą.

· Stasimon pierwsze – wersy od czterysta sześćdziesiątego trzeciego do pięćset dwunastego; Pieśniarze analizują sens strasznych słów Tyrezjasza, bojąc się przy tym powtórzyć przepowiedni.

· Epejsodion drugie – wersy od pięćset trzynastego do osiemset sześćdziesiątego; Kreon, dotknięty słowami szwagra o rzekomej zdradzie i spisku z Tyrezjaszem, przeprowadza rozmowę z coraz bardziej zagubionym Edypem. Między mężczyznami dochodzi do kłótni, czego nie udaje się przerwać nawet Jokaście. Dzięki kobiecie, lekceważącej słowa wróżbitów, odbiorca poznaje coraz więcej szczegółów na temat śmierci jej męża – Lajosa, a w Edypie narasta trwoga i przerażenie. Żąda sprowadzenia sługi, który był świadkiem zabójstwa Lajosa oraz wyznaje żonie tajemnicę swego pochodzenia.

· Stasimon drugie - wersy od osiemset sześćdziesiątego pierwszego do dziewięćset dziesiątego, Chór krytykuje bluźniercze słowa Jokasty, dając tym samym ostrzeżenie niewiernym.

· Epejsodion trzecie – wersy od dziewięćset jedenastego do tysiąc osiemdziesiąt piątego; Wystraszona Jokasta powoli zaczyna zdawać sobie sprawę z tragedii. Po przybyciu Posłańca z Koryntu królewska para dowiaduje się o śmierci Polybosa – rzekomego ojca Edypa. Choć monarcha i jego żona czują ulgę, to Edyp nadal obawiał się dopełnienia wróżby. Jego obawy nabrały na sile, gdy z rozmowy z Posłańcem dowiedział się, że tak naprawdę to nie był biologicznym synem Polybosa. Jokasta zrozumiała, że to ona jest matką Edypa. Przerażona wbiegła do pałacu.

strona:    1    2    3  

Szybki test:

Drastyczne wydarzenia w „Królu Edypie”:
a) rozgrywają się poza akcją właściwą
b) są bardzo krwawe
c) przedstawione są szczegółowo
d) są przedstawione z niezwykłym realizmem
Rozwiązanie

W „Królu Edypie” zgodnie z zasadą decorum mamy do czynienia ze stylem:
a) niskim
b) potocznym
c) wysokim
d) gwarowym
Rozwiązanie

Sofokles zwiększył liczebność chóru z dwunastu do:
a) osiemnastu osób
b) dwudziestu osób
c) trzynastu osób
d) piętnastu osób
Rozwiązanie

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

StreszczeniaOpracowanie
„Król Edyp” – streszczenie szczegółowe
Streszczenie „Króla Edypa” w pigułce
Streszczenie mitu rodu Labdakidów
Życiorys Sofoklesa
Czas i miejsce akcji „Króla Edypa”
Cechy dramatu antycznego na przykładzie struktury i kompozycji „Króla Edypa”
Problematyka „Króla Edypa” Sofoklesa
Słowniczek pojęć z zakresu tragedii antycznej
Motyw cierpienia w „Królu Edypie”
Plan wydarzeń „Króla Edypa” Sofoklesa
Poszukiwanie ostatecznej prawdy w dramacie „Król Edyp”
Niepewność ludzkiego losu na przykładzie losów Edypa
Dzieje Edypa
Kalendarium życia Sofoklesa
Nawiązania do „Króla Edypa”
Rola przeznaczenia na przykładzie dramatu Sofoklesa „Król Edyp”
Twórczość Sofoklesa
Cytaty z Sofoklesa
Cytaty o Sofoklesie
Najważniejsze cytaty z „Króla Edypa”
Bibliografia




Bohaterowie
Edyp – charakterystyka bohatera
Kreon – charakterystyka postaci
Jokasta – charakterystyka postaci
Charakterystyka pozostałych bohaterów



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies