Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Król Edyp
Król Edyp jest nieskończonym źródłem do rozważań nad losem człowieka na ziemi. Motyw uwikłanego w przeznaczenie człowieka jest kontynuowany bezpośrednio w wielu dziełach, zarówno literackich, jak i muzycznych czy malarskich. Oto ważniejsze z nich:
Literatura:
· Lajos, Edyp, Siedmiu przeciw Tebom – trylogia tragedii z 467 roku p.n.e. autorstwa Ajschylosa. Tematem jest historia rodu Labdakidów. Do dzisiejszych czasów w całości zachowała się jedynie tragedia Siedmiu przeciw Tebom oraz fragmenty pozostałych.
· Sfinks – dramat satyrowy, napisany przez Ajschylosa. Tematem jest historia rodu Labdakidów.
· Edyp – w I wieku n.e. tragedię zatytułowaną Edyp napisał Seneka, a 1659 roku w Paryżu Corneille. Tak samo zatytułował swoje dzieło Wolter (1718 roku) oraz Andre Gide (1930, wystawiona dwa lata później). Inny Francuz – George Enescu – napisał w 1936 roku tragedię liryczną. Urozmaicił ją ćwierćtonami oraz librettem napisanym przez Edmunda Flega.
· Powieść o Tebach – jest to francuski poemat nieznanego autora z połowy XII wieku, a zarazem słynna epopeja francuska opisująca wątki antyczne (jej tematem są losy Edypa, Eteoklesa, Polinika). Składa się z około 10000 rymowanych dystychów (kupletów) ośmiozgłoskowych.
· Edyp i Sfinks – tragedia napisana wierszem autorstwa Hugo von Hofmannstahla. Powstała w 1905 roku.
· Maszyna piekielna – dramat Jeana Cocteau. Powstał w 1934 roku (wydanie polskie rok później).
· The Elder Statesman (z ang. Starszy mąż stanu) – sztuka z 1958 roku T.S. Eliota.
Opera:
· W 1929 roku w Chicago Rogger Leoncavall przeniósł Króla Edypa na scenę operową.
· Podobnie uczynił Igor Strawiński. W 1927 roku w Paryżu stworzył on operę -oratorium do tekstu Jeana Cocteau, noszącą tytuł Oedipvo Rex.
· W 2002 roku w Teatrze Wielkim w Warszawie wystawiono Króla Edypa Igora Strawińskiego z Włodzimierzem Zalewskim w roli Kreona, pełną ekspresji i dramatyzmu Małgorzatą Walewską jako Jokastą oraz gościnnie Danielem Olbrychskim jako Narratorem. Ten ostatni zebrał największe brawa. W recenzji Magdaleny Sasin czytamy: „Oklaskiwano go bardziej entuzjastycznie od śpiewaków - nic dziwnego, skoro na widowni przeważała publiczność w wieku szkolnym. Znany aktor wybrał bardzo ekspresyjny sposób interpretacji tekstu. Jego pełna emocji deklamacja wyróżniała go spośród grających powściągliwie śpiewaków. Czarny garnitur kontrastował z postaciami w starożytnych strojach i butach na koturnach jak w greckim teatrze. Narrator był osobą współczesną. Ta koncepcja została przez Olbrychskiego konsekwentnie zrealizowana, choć ja wolałabym, by ta postać umiarkowaniem harmonizowała ze stylem gry pozostałych aktorów”. Spektakl wyreżyserował Piotr Łazarkiewicz. „Wysmakowana, pomysłowa scenografia (…)łącząca elementy zaczerpnięte z antyku z nowoczesnymi rekwizytami” była zasługą Doroty Kołodyńskiej.
Kino: Nawiązania do „Króla Edypa”
Autor: Karolina MarlgaKról Edyp jest nieskończonym źródłem do rozważań nad losem człowieka na ziemi. Motyw uwikłanego w przeznaczenie człowieka jest kontynuowany bezpośrednio w wielu dziełach, zarówno literackich, jak i muzycznych czy malarskich. Oto ważniejsze z nich:
Literatura:
· Lajos, Edyp, Siedmiu przeciw Tebom – trylogia tragedii z 467 roku p.n.e. autorstwa Ajschylosa. Tematem jest historia rodu Labdakidów. Do dzisiejszych czasów w całości zachowała się jedynie tragedia Siedmiu przeciw Tebom oraz fragmenty pozostałych.
· Sfinks – dramat satyrowy, napisany przez Ajschylosa. Tematem jest historia rodu Labdakidów.
· Edyp – w I wieku n.e. tragedię zatytułowaną Edyp napisał Seneka, a 1659 roku w Paryżu Corneille. Tak samo zatytułował swoje dzieło Wolter (1718 roku) oraz Andre Gide (1930, wystawiona dwa lata później). Inny Francuz – George Enescu – napisał w 1936 roku tragedię liryczną. Urozmaicił ją ćwierćtonami oraz librettem napisanym przez Edmunda Flega.
· Powieść o Tebach – jest to francuski poemat nieznanego autora z połowy XII wieku, a zarazem słynna epopeja francuska opisująca wątki antyczne (jej tematem są losy Edypa, Eteoklesa, Polinika). Składa się z około 10000 rymowanych dystychów (kupletów) ośmiozgłoskowych.
· Edyp i Sfinks – tragedia napisana wierszem autorstwa Hugo von Hofmannstahla. Powstała w 1905 roku.
· Maszyna piekielna – dramat Jeana Cocteau. Powstał w 1934 roku (wydanie polskie rok później).
· The Elder Statesman (z ang. Starszy mąż stanu) – sztuka z 1958 roku T.S. Eliota.
Opera:
· W 1929 roku w Chicago Rogger Leoncavall przeniósł Króla Edypa na scenę operową.
· Podobnie uczynił Igor Strawiński. W 1927 roku w Paryżu stworzył on operę -oratorium do tekstu Jeana Cocteau, noszącą tytuł Oedipvo Rex.
· W 2002 roku w Teatrze Wielkim w Warszawie wystawiono Króla Edypa Igora Strawińskiego z Włodzimierzem Zalewskim w roli Kreona, pełną ekspresji i dramatyzmu Małgorzatą Walewską jako Jokastą oraz gościnnie Danielem Olbrychskim jako Narratorem. Ten ostatni zebrał największe brawa. W recenzji Magdaleny Sasin czytamy: „Oklaskiwano go bardziej entuzjastycznie od śpiewaków - nic dziwnego, skoro na widowni przeważała publiczność w wieku szkolnym. Znany aktor wybrał bardzo ekspresyjny sposób interpretacji tekstu. Jego pełna emocji deklamacja wyróżniała go spośród grających powściągliwie śpiewaków. Czarny garnitur kontrastował z postaciami w starożytnych strojach i butach na koturnach jak w greckim teatrze. Narrator był osobą współczesną. Ta koncepcja została przez Olbrychskiego konsekwentnie zrealizowana, choć ja wolałabym, by ta postać umiarkowaniem harmonizowała ze stylem gry pozostałych aktorów”. Spektakl wyreżyserował Piotr Łazarkiewicz. „Wysmakowana, pomysłowa scenografia (…)łącząca elementy zaczerpnięte z antyku z nowoczesnymi rekwizytami” była zasługą Doroty Kołodyńskiej.
W 1967 roku Pier Paolo Pasolini wyreżyserował (zadbał również o zdjęcia) film Król Edyp. Ponad stu minutowy obraz został wyprodukowany przez Włochy, a światową premierę miał 3 września 1967 roku.
Dramat składał się z 3 części:
· prologu, toczącego się w latach 20. naszego wieku,
· dramatu właściwego – odbywającego się w starożytności,
· finału w scenerii współczesnych ulic Bolonii i Mediolanu.
W rolę Edypa wcielił się Franco Citti, o którego wyborze reżyser powiedział: „Jest to historia człowieka, którego przeznaczeniem jest czyn, działanie. Wybrałem, więc niewinnego prostaczka, aby poznanie prawdy stało się dla niego dramatem”.
W tym samym roku również Wielka Brytania wyprodukowała swą wersję antycznego dramatu. Króla Edypa (Oedipus the King) do scenariusza Michaela Lukea wyreżyserował Philip Saville. Muzykę do tego blisko stu minutowego obrazu skomponował Jani Christom. Główną rolę zagrał Christopher Plummer. Towarzyszyli mu: Richard Johnson jako Kreon, Lilli Palmer jako Jokasta, Cyril Cusack – Posłaniec, Roger Livesey – Pasterz, Friedrich von Ledebur - Król Laius, Dimos Starenios – Ksiądz i inni. Chór pod przewodnictwem Donalda Sutherlanda tworzyli: Manos Destounis, Takis Emmanuel, Nicos Paschalides
strona: 1 2 3 4
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies