Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Król Edyp
· Stasimon trzecie – wersy od tysiÄ…c osiemdziesiÄ…t szóstego do tysiÄ…c sto dziewiÄ…tego; ChórzyÅ›ci majÄ… nadziejÄ™, że Edyp nie byÅ‚ ojcobójcÄ… i kazirodcÄ….
· Epejsodion czwarte – wersy od tysiÄ…c sto dziesiÄ…tego do tysiÄ…c sto osiemdziesiÄ…t piÄ…tego; Dochodzi do symbolicznej konfrontacji przeszÅ‚oÅ›ci z teraźniejszoÅ›ciÄ…. Od starego SÅ‚ugi, dawnego pracownika Lajosa Edyp dowiaduje siÄ™ prawdy o swym pochodzeniu i zyskuje pewność o swej winie. SÅ‚yszÄ…c straszne sÅ‚owa – ojcobójca i kazirodca – szaleje z bólu i rozpaczy nad swym tragicznym losem, by chwilÄ™ później wbiec do paÅ‚acu.
· Stasimon czwarte – wersy od tysiÄ…c sto osiemdziesiÄ…t szóstego do tysiÄ…c dwieÅ›cie dwudziestego drugiego; Tematem pieÅ›ni Chóru jest ziemskie życie i zależność czÅ‚owieka od wyższych siÅ‚.
· Exodos (ostatnia pieśń chóru) – wersy od tysiÄ…c dwieÅ›cie dwudziestego trzeciego do tysiÄ…c pięćset trzydziestego drugiego; podsumowywaÅ‚ treść dramatu; wyjÅ›cie chóru. Od PosÅ‚aÅ„ca dowiadujemy siÄ™ o samobójstwie Jokasty oraz o samookaleczeniu Edypa. Po pojawieniu siÄ™ Å›lepego monarchy, przeklinajÄ…cego dzieÅ„ swych narodzin, dochodzi do rozmowy bohatera z Kreonem – swym nastÄ™pcÄ…. Edyp pozostawia pod opiekÄ… szwagra czworo swych dzieci. GÅ‚os zabiera Chór, który lituje siÄ™ nad losem starca, dla którego życie nie byÅ‚o Å‚askawe.
Oś konstrukcyjną tragedii stanowił konflikt tragiczny, polegający na starciu dwóch równorzędnych racji, pomiędzy którymi nie sposób dokonać wyboru.
Zasady tragedii antycznej na przykładzie Króla Edypa:
Poza powyższym układem w kompozycji tragedii obowiązywały cztery podstawowe zasady:
· Zasada trzech jednoÅ›ci: miejsca, czasu i akcji:
1. Jedność miejsca polegała na umiejscowieniu akcji i bohaterów tylko w jednym miejscu (pałacowym dziedzińcu w Tebach). O zdarzeniu, które rozegrało się gdzie indziej, informowali specjalni posłańcy,
2. Jedność czasu - ograniczała czas trwania tragedii najwyżej do jednej doby (antyczni twórcy dążyli, by czas trwania akcji równał się czasowi trwania tragedii), rozpoczynając akcję o wschodzie, a kończąc o zachodzie słońca; w Królu Edypie akcja trwa jeden dzień,
3. Jedność akcji zawężaÅ‚a treść dramatu tylko do jednego, głównego wÄ…tku – niezawinionej zbrodni Edypa. Brak jest wÄ…tków pobocznych, epizodów.
· Zasada decorum – dotyczy odpowiedzialnoÅ›ci stylów do gatunku. Tragedii czy eposowi przypisywany byÅ‚ styl „wysoki”, podniosÅ‚y, kolumnowy, pozbawiony wulgaryzmów i mowy potocznej, z odpowiednimi postaciami. Komedii zaÅ› styl „niski”, bardziej lekki, żartobliwy, niekiedy rubaszny. ReguÅ‚a decorum okreÅ›laÅ‚a również typ postaci, jakie mogÅ‚y wystÄ™pować w teatrze – w tragedii postacie „wysokiego” stanu, szlachetnie urodzone, w komedii postacie o rodowodzie plebejskim. Nikt decorum nie naruszaÅ‚ aż do czasów pewnego Anglika – Williama Szekspira. Cechy dramatu antycznego na przykÅ‚adzie struktury i kompozycji „Króla Edypa”
Autor: Karolina Marlêga· Stasimon trzecie – wersy od tysiÄ…c osiemdziesiÄ…t szóstego do tysiÄ…c sto dziewiÄ…tego; ChórzyÅ›ci majÄ… nadziejÄ™, że Edyp nie byÅ‚ ojcobójcÄ… i kazirodcÄ….
· Epejsodion czwarte – wersy od tysiÄ…c sto dziesiÄ…tego do tysiÄ…c sto osiemdziesiÄ…t piÄ…tego; Dochodzi do symbolicznej konfrontacji przeszÅ‚oÅ›ci z teraźniejszoÅ›ciÄ…. Od starego SÅ‚ugi, dawnego pracownika Lajosa Edyp dowiaduje siÄ™ prawdy o swym pochodzeniu i zyskuje pewność o swej winie. SÅ‚yszÄ…c straszne sÅ‚owa – ojcobójca i kazirodca – szaleje z bólu i rozpaczy nad swym tragicznym losem, by chwilÄ™ później wbiec do paÅ‚acu.
· Stasimon czwarte – wersy od tysiÄ…c sto osiemdziesiÄ…t szóstego do tysiÄ…c dwieÅ›cie dwudziestego drugiego; Tematem pieÅ›ni Chóru jest ziemskie życie i zależność czÅ‚owieka od wyższych siÅ‚.
· Exodos (ostatnia pieśń chóru) – wersy od tysiÄ…c dwieÅ›cie dwudziestego trzeciego do tysiÄ…c pięćset trzydziestego drugiego; podsumowywaÅ‚ treść dramatu; wyjÅ›cie chóru. Od PosÅ‚aÅ„ca dowiadujemy siÄ™ o samobójstwie Jokasty oraz o samookaleczeniu Edypa. Po pojawieniu siÄ™ Å›lepego monarchy, przeklinajÄ…cego dzieÅ„ swych narodzin, dochodzi do rozmowy bohatera z Kreonem – swym nastÄ™pcÄ…. Edyp pozostawia pod opiekÄ… szwagra czworo swych dzieci. GÅ‚os zabiera Chór, który lituje siÄ™ nad losem starca, dla którego życie nie byÅ‚o Å‚askawe.
Oś konstrukcyjną tragedii stanowił konflikt tragiczny, polegający na starciu dwóch równorzędnych racji, pomiędzy którymi nie sposób dokonać wyboru.
Zasady tragedii antycznej na przykładzie Króla Edypa:
Poza powyższym układem w kompozycji tragedii obowiązywały cztery podstawowe zasady:
· Zasada trzech jednoÅ›ci: miejsca, czasu i akcji:
1. Jedność miejsca polegała na umiejscowieniu akcji i bohaterów tylko w jednym miejscu (pałacowym dziedzińcu w Tebach). O zdarzeniu, które rozegrało się gdzie indziej, informowali specjalni posłańcy,
2. Jedność czasu - ograniczała czas trwania tragedii najwyżej do jednej doby (antyczni twórcy dążyli, by czas trwania akcji równał się czasowi trwania tragedii), rozpoczynając akcję o wschodzie, a kończąc o zachodzie słońca; w Królu Edypie akcja trwa jeden dzień,
3. Jedność akcji zawężaÅ‚a treść dramatu tylko do jednego, głównego wÄ…tku – niezawinionej zbrodni Edypa. Brak jest wÄ…tków pobocznych, epizodów.
· Zasada nieprzedstawiania bezpoÅ›rednio scen krwawych – o drastycznych wydarzeniach (zbrodniach i trupach, okaleczeniach czy pojedynkach) opowiadano w dialogu lub poprzez posÅ‚aÅ„ców. Zasada ta wynikaÅ‚a z zasady decorum. Takie traktowanie Å›mierci nie byÅ‚o spowodowane troskÄ… o wrażliwe sumienia widzów. To byÅ‚ efekt religijnego pochodzenia tragedii. W starożytnej Grecji krew byÅ‚a Å›wiÄ™ta, nie imitowano jej, nie skÅ‚adano też krwawych ofiar na oczach ludzi. O wyÅ‚upieniu oczu przez Edypa czy samobójstwie Jokasty widz-czytelnik dowiaduje siÄ™ od Å›wiadka tych wydarzeÅ„ (nie sÄ… ukazane na scenie, jedynie ich konsekwencje).
· Zasada niezmiennoÅ›ci charakteru postaci – bohaterowie tragedii antycznej nie podlegajÄ… transformacjom, nie popadajÄ… w skrajne stany emocjonalne. Takiej kreacji postaci sprzyjaÅ‚o użycie niezmiennej maski, którÄ… aktor przywdziewaÅ‚ na poczÄ…tku przedstawienia, a zdejmowaÅ‚ dopiero na koÅ„cu sztuki.
strona: 1 2 3
Szybki test:
Sofokles zwiększył liczebność chóru z dwunastu do:a) dwudziestu osób
b) osiemnastu osób
c) trzynastu osób
d) piętnastu osób
RozwiÄ…zanie
Bohaterowie „Króla Edypa”:
a) przechodzÄ… metamorfozy
b) pochodzÄ… z warstw niskich
c) nie podlegajÄ… transformacjom
d) są postaciami złożonymi
RozwiÄ…zanie
W „Królu Edypie” zgodnie z zasadÄ… decorum mamy do czynienia ze stylem:
a) niskim
b) gwarowym
c) wysokim
d) potocznym
RozwiÄ…zanie
Więcej pytań
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies