Dzień na Harmenzach - streszczenie ostatnidzwonek.pl
JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Opowiadania Borowskiego

Dzień na Harmenzach - streszczenie

Autor: Karolina Marlêga

Rozdział I

Bohater pracowaÅ‚ z więźniami w majÄ…tku – gospodarstwie rolnym, na Harmenzach, a dokÅ‚adniej przy torach kolejki wÄ…skotorowej. Pewnego dnia siedziaÅ‚ pod cieniem kasztanów w piasku, trzymajÄ…c wielki francuski klucz i dokrÄ™cajÄ…c zÅ‚Ä…czenia. DochodziÅ‚a do niego odrzucajÄ…ca woÅ„ bagna ze stawów, a wschodzÄ…ce sÅ‚oÅ„ce zapowiadaÅ‚o upalny dzieÅ„. Narrator chÅ‚odziÅ‚ siÄ™ trzymanym kluczem, którym co chwila uderzaÅ‚ o szyny. Ten dźwiÄ™k rozchodziÅ‚ siÄ™ po caÅ‚ych Harmenzach.

Pracowali z nim greccy Å»ydzi (wystawiali swe chude ciaÅ‚a do sÅ‚oÅ„ca). W pewnej chwili przyszÅ‚a do nich pani Haneczka, również pracujÄ…ca w majÄ…tku, która czasem przynosiÅ‚a bohaterowi skradzione jedzenie (kubeÅ‚ ziemniaków gotowanych w Å‚upinach) przeznaczone dla kur. Tym razem także zapytaÅ‚a, czy nie brak mu posiÅ‚ku, lecz bohater odmówiÅ‚ i podziÄ™kowaÅ‚ za troskÄ™. PowiedziaÅ‚ także, że miaÅ‚ dla niej dwa mydÅ‚a z napisem „Warszawa”, które niestety ktoÅ› mu ukradÅ‚. Haneczka nie przejęła siÄ™ za bardzo tÄ… wiadomoÅ›ciÄ…, ponieważ dostaÅ‚a wÅ‚aÅ›nie dwa kawaÅ‚ki mydÅ‚a od Iwana. Gdy pokazywaÅ‚a je narratorowi – rozpoznaÅ‚ swój papier i kostki (domyÅ›liÅ‚ siÄ™ tym samym, kto byÅ‚ zÅ‚odziejem). Na pożegnanie kobieta poprosiÅ‚a, aby przekazaÅ‚ Iwanowi od niej kawaÅ‚ek sÅ‚oniny. Choć odszukaÅ‚ wÅ›ród mężczyzn pracujÄ…cych w polu Iwana, pilnujÄ…cego swej grupy ludzi, nie przerwaÅ‚ swych zajęć. Grecy ze zÅ‚oÅ›ciÄ… zaczÄ™li mu wypominać, że nie zgodziÅ‚ siÄ™ na jedzenie od „pani Hani” (przy okazji oni również zaspokoiliby głód). Pewien grecki Å»yd Beker, niegdyÅ› Lagerältestor w żydowskim obozie pod Poznaniem, wieszajÄ…cy ludzi za kradzież żywnoÅ›ci (potraktowaÅ‚ tak nawet swojego syna), opowiadaÅ‚ o tym etapie swego życia z przeszÅ‚oÅ›ci. Jego drugi syn także przebywaÅ‚ w obozie. NienawidziÅ‚ ojca tak bardzo, iż kazaÅ‚ więźniom go zabić. OchotÄ™ na to miaÅ‚ także bohater (nie lubiÅ‚ Bekera). W pewnym momencie Tadek wystraszyÅ‚ nawet Å»yda mówiÄ…c, że ma siÄ™ odbyć „wybiórka”.

Rozdział II

Szyny kolejki wÄ…skotorowej byÅ‚y rozprowadzone po caÅ‚ym polu. Na jednym ich koÅ„cu leżaÅ‚y spalone ludzkie koÅ›ci, a nastÄ™pna odnoga toru prowadziÅ‚a z krematorium do stawu peÅ‚nego koÅ›ci, przywożonych tam samochodem. NastÄ™pne szyny sÅ‚użyÅ‚y do innych celów. W miejscu krzyżowania torów znajdowaÅ‚a siÄ™ ogromna, ciężka żelazna pÅ‚yta, sÅ‚użąca do rÄ™cznego przesuwania szyn. Pewnego dnia mężczyźni dostali rozkaz przeniesienia pÅ‚yty. Kapo biÅ‚ ich Å‚opatÄ… po caÅ‚ym ciele tak dÅ‚ugo, iż choć nie mieli siÅ‚y – w koÅ„cu dźwignÄ™li pÅ‚ytÄ™. Gdy bohater spytaÅ‚, gdzie jÄ… skierować, usÅ‚yszaÅ‚, by dziÅ› szyny sprowadzić do rowu. OtrzymaÅ‚ również polecenie zrobienia na wieczór czterech sztuk noszy dla trupów. Mężczyźni poÅ‚ożyli pÅ‚ytÄ™, straszliwym wysiÅ‚kiem dociÄ…gnÄ™li szyny, a także rÄ™cznie dokrÄ™cili Å›ruby. ZbliżaÅ‚a siÄ™ pora obiadu. Ludzie, sÅ‚yszÄ…c o wybiórce, zrywali bandaże, opatrywali sobie rany, masowali mięśnie – wszystko po to, by wieczorem lepiej wyglÄ…dać, aby nie zostać kolejnym zagazowanym.
Bohater przekopywaÅ‚ wilgotnÄ… ziemiÄ™ w wale. RobiÅ‚ to bardzo sprawnie, ponieważ po obfitym Å›niadaniu miaÅ‚ siÅ‚Ä™ do pracy. Niedaleko niego w cieniu przykucnÄ…Å‚ dozorujÄ…cy esesman, od którego wczoraj dostaÅ‚ dwa razy szpicrutÄ… przez plecy. Mężczyzna spytaÅ‚ go o godzinÄ™, przez co zobaczyÅ‚ zegarek narratora (kupiÅ‚ go w obozie od „Kanady” za paczkÄ™ fig) i chciaÅ‚ go nabyć. Gdy nie uzyskaÅ‚ zgody – rzuciÅ‚ przedmiotem o ziemiÄ™ i odszedÅ‚. W nastÄ™pstwie tego bohater podniósÅ‚ zegarek i zaczÄ…Å‚ gwizdać MiÄ™dzynarodówkÄ™. Po chwili poczuÅ‚ na swych plecach ciężkÄ… dÅ‚oÅ„. PodniósÅ‚ oczy i zobaczyÅ‚ nad sobÄ… kapo w pasiakach, który zakazaÅ‚ mu gwizdać ostrzegajÄ…c, że gdyby usÅ‚yszaÅ‚ to esesman– narrator już by nie żyÅ‚. Kommandoführer (dozorujÄ…cy esesman) pozwoliÅ‚ zebrać ludzi i iść na obiad.

Rozdział III

Na obiad szli drogÄ… prowadzÄ…cÄ… przez HarmenzÄ™, wÅ›ród kasztanów, obok dworku, przed którym bawiÅ‚a siÄ™ córka wÅ‚aÅ›ciciela majÄ…tku. Jego ganeczek byÅ‚ opleciony zielonym bluszczem, a pod oknami rosÅ‚y piÄ™kne róże i bujne kwiatki w skrzyneczkach. Nim wyszÅ‚o siÄ™ na drogÄ™, trzeba byÅ‚o przejść przez bÅ‚oto, w którym byÅ‚y trociny polewane odkażajÄ…cÄ… substancjÄ… (na tym polegaÅ‚a profilaktyka przeciw zarazie). Na drodze ustawione byÅ‚y kotÅ‚y z zupÄ…, przywiezione z obozu. Każde komando miaÅ‚o swoje pojemniki oznakowane umownymi symbolami pisanymi kredÄ…. Ponieważ Tadek ze swojÄ… grupÄ… byli pierwsi – zmienili znaki, by móc zabrać wiÄ™kszy kocioÅ‚. Grecy, bÄ™dÄ…cy w jego grupie, nie zareagowali sprzeciwem na oszustwo. Gdy zbliżaÅ‚o siÄ™ kolejne komando, bohater kazaÅ‚ współwięźniom zabierać kotÅ‚y. UdaÅ‚o im siÄ™ uciec, ciÄ…gnÄ…c kotÅ‚y za sobÄ…. Takie miÄ™dzy komandami byÅ‚o prawo: kto pierwszy przy kotle, ten lepszy. W czasie postoju w ucieczce, bohater odkrÄ™ciÅ‚ Å›ruby pokrywy i zobaczyÅ‚ w kotle zupÄ™ z żółtymi okami margaryny pÅ‚ywajÄ…cymi po powierzchni, a na dnie pokrzywy.

strona:    1    2    3  

Szybki test:

Członkowie Kanady dzięki swej pracy zdobywali:
a) nowe ubrania
b) kosztowności
c) pieniÄ…dze
d) jedzenie
RozwiÄ…zanie

Harmenzy to:
a) fabryka
b) zakład budowlany
c) zakład przemysłowy
d) gospodarstwo rolne
RozwiÄ…zanie

"Kto pierwszy przy kotle, ten lepszy". Takie zasady panowały:
a) w Oświęcimiu
b) na Pawiaku
c) w obozie amerykańskim
d) na Harmenzach
RozwiÄ…zanie

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

StreszczeniaOpracowanie
Pożegnanie z Marią - streszczenie
Matura na Targowej - streszczenie
Chłopiec z Biblią - streszczenie
U nas, w Auschwitzu… - streszczenie
Ludzie, którzy szli - streszczenie
Dzień na Harmenzach - streszczenie
Proszę państwa do gazu - streszczenie
Śmierć powstańca - streszczenie
Bitwa pod Grunwaldem - streszczenie
Biografia Tadeusza Borowskiego
„Oto jest dziwne opÄ™tanie czÅ‚owieka przez czÅ‚owieka” - czÅ‚owiek zlagrowany
Historia w opowiadaniach Tadeusza Borowskiego
Narracja opowiadań Borowskiego
WÄ…tki autobiograficzne w opowiadaniach Borowskiego
„Bo żywi zawsze majÄ… racjÄ™ przeciw umarÅ‚ym”, czyli rola opowiadaÅ„ Borowskiego w powojennym Å›wiecie
Cechy opowiadań Borowskiego
Ważne cytaty z opowiadań Borowskiego
SÅ‚ownictwo obozowe w opowiadaniach Borowskiego
Bibliografia
Opowiadania Borowskiego na wielkim ekranie




Bohaterowie



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies