JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Opowiadania Borowskiego
Tadeusz Borowski – poeta i prozaik – należaÅ‚ do pokolenia Kolumbów. UrodziÅ‚ siÄ™ 12 listopada 1922 roku w Å»ytomierzu na Ukrainie, w rodzinie polskich zesÅ‚aÅ„ców (ojciec StanisÅ‚aw należaÅ‚ do Polskiej Organizacji Wojskowej, za co zostaÅ‚ wywieziony do Karelii, a matka Teofila nad Jenisej). Do Polski powrócili po repatriacji w 1934 roku i osiedlili siÄ™ w Warszawie. Rodzina (miaÅ‚ jeszcze brata Juliusza) cierpiaÅ‚a ustawicznÄ… biedÄ™ i nÄ™dzÄ™, mimo iż oboje rodziców pracowaÅ‚o (ojciec jako robotnik, a matka jako szwaczka).
MajÄ…c 18 lat (1940 rok) mÅ‚ody Borowski zdaÅ‚ maturÄ™ na tajnych kompletach (byÅ‚ to rodzaj nauczania prowadzonego nielegalnie poza szkoÅ‚Ä… lub uczelniÄ… w okresie zaborów lub wojny) - podobnie jak jego bohater w opowiadaniu „Matura na Targowej”, a potem studiowaÅ‚ polonistykÄ™ na podziemnym Uniwersytecie Warszawskim. Jego życie w konspiracyjnej rzeczywistoÅ›ci Warszawy byÅ‚o podporzÄ…dkowane kilku sprawom, wÅ›ród których dominowaÅ‚a praca zarobkowa (zatrudniÅ‚ siÄ™ jako magazynier w firmie PÄ™dzich na Pradze, handlujÄ…cej materiaÅ‚ami budowlanymi pochodzÄ…cymi ze źródeÅ‚ niemieckich). Czas wypeÅ‚niaÅ‚y mu także studia oraz rozwijanie twórczoÅ›ci literackiej (pierwsze próby poetyckie podejmowaÅ‚ już jako uczeÅ„ szkoÅ‚y Å›redniej). Jego postrzeganie Å›wiata zmieniÅ‚o siÄ™ z chwilÄ…, gdy zakochaÅ‚ siÄ™ w koleżance ze studiów – Marii (bohaterka „Pożegnania z MariÄ…” również nosiÅ‚a to imiÄ™) Rundo, zwanej TuÅ›kÄ….
Na uczelni obracaÅ‚ siÄ™ wÅ›ród takich znanych literatów, jak: Krzysztof Kamil BaczyÅ„ski, Tadeusz Gajcy, Andrzej TrzebiÅ„ski, czy ZdzisÅ‚aw StroiÅ„ski, jak również Julian Krzyżanowski, Witold Doroszewski, WacÅ‚aw Borowy. W 1942 roku, gdy Borowski skoÅ„czyÅ‚ 20 lat, ukazaÅ‚ siÄ™ jego debiutancki tom poezji, odbity przez autora na powielaczu w liczbie 165 egzemplarzy. NosiÅ‚ tytuÅ‚ „Gdziekolwiek ziemia…” (to zbiór, przesiÄ…kniÄ™ty pesymistycznÄ…, a nawet katastroficznÄ… wizjÄ… Å›wiata, przeszedÅ‚ bez wiÄ™kszego echa wÅ›ród czytelników).
Gdy 25 lutego 1943 roku narzeczona Borowskiego – Maria nie wróciÅ‚a z miasta – nie zwracajÄ…c uwagi na niebezpieczeÅ„stwa, wyruszyÅ‚ w jej poszukiwaniu. Jak siÄ™ okazaÅ‚o, dziewczyna zostaÅ‚a aresztowana w czasie Å‚apanki i przewieziona do obozu. W tym samym roku on także zostaÅ‚ zatrzymany. Numery obozowe - 23 lutego 1943 roku wprowadzono w Auschwitz, czyli OÅ›wiÄ™cimiu, politykÄ™ tatuaży osadzonych tam więźniów. Najpierw byÅ‚ wiÄ™ziony na Pawiaku (spÄ™dziÅ‚ tam dwa miesiÄ…ce), potem, pod koniec kwietnia – wywieziono go do obozu w OÅ›wiÄ™cimiu (wiÄ™zieÅ„ nr 119198) Od tego czasu zaczÄ…Å‚ siÄ™ w jego biografii „okres obozowy”. W lagrze pracowaÅ‚ poczÄ…tkowo fizycznie na Budach, a później w majÄ…tku na Harmenzach (opowiadanie „DzieÅ„ na Harmenzach”), by po przeszkoleniu sanitarnym zostać flegerem (taki „awans” zwiÄ™kszyÅ‚ jego szanse na przeżycie – opowiadanie „U nas, w Auschwitzu…”). Nie zaprzestaÅ‚ swej literackiej aktywnoÅ›ci. PisaÅ‚ wiersze, piosenki i kolÄ™dy. Rok później (1944) udaÅ‚o mu siÄ™ nawiÄ…zać kontakt z ukochanÄ…, przebywajÄ…cÄ… w OÅ›wiÄ™cimiu (ich wzajemna korespondencja przyczyniÅ‚a siÄ™ do powstania opowiadania „U nas, w Auschwitzu…”).
Niestety, zostali ponownie rozdzieleni – 12 sierpnia 1944 roku Borowskiego ewakuowano wraz z 200 tysiÄ…cami więźniów do Dautmergen pod Stuttgartem, gdzie przebywaÅ‚ do lutego 1945 roku (wtedy zostaÅ‚ wywieziony do Dachau-Allach). 1 maja 1945 roku doczekaÅ‚ siÄ™ wyzwolenia lagru przez Amerykanów (VII ArmiÄ™ Stanów Zjednoczonych), którzy, bojÄ…c siÄ™ konfliktów zwiÄ…zanymi z nagÅ‚ym wypuszczeniem na wolność tylu ludzi – zakÅ‚adali tzw. obozy dipisów. Obozy dipisów zamieszkiwaÅ‚y osoby wywiezione z ojczyzn przez Niemców w czasie wojny, które po jej zakoÅ„czeniu nie wracaÅ‚y bezpoÅ›rednio do kraju, lecz mieszkaÅ‚y w specjalnych oÅ›rodkach dla uchodźców. Obozy te miaÅ‚y systematycznie ulegać rozwiÄ…zywaniu. Borowski dostaÅ‚ siÄ™ do takiego obozu na przedmieÅ›ciach Monachium (dokÅ‚adnie we Freimannie - opowiadanie „Bitwa pod Grunwaldem”). OpuÅ›ciÅ‚ go we wrzeÅ›niu, dziÄ™ki pomocy wydawcy i grafika Anatola Girsa, który dwa miesiÄ…ce później wydaÅ‚ tomik Borowskiego zatytuÅ‚owany „Imiona nurtu”.WÄ…tki autobiograficzne w opowiadaniach Borowskiego
Autor: Karolina MarlêgaTadeusz Borowski – poeta i prozaik – należaÅ‚ do pokolenia Kolumbów. UrodziÅ‚ siÄ™ 12 listopada 1922 roku w Å»ytomierzu na Ukrainie, w rodzinie polskich zesÅ‚aÅ„ców (ojciec StanisÅ‚aw należaÅ‚ do Polskiej Organizacji Wojskowej, za co zostaÅ‚ wywieziony do Karelii, a matka Teofila nad Jenisej). Do Polski powrócili po repatriacji w 1934 roku i osiedlili siÄ™ w Warszawie. Rodzina (miaÅ‚ jeszcze brata Juliusza) cierpiaÅ‚a ustawicznÄ… biedÄ™ i nÄ™dzÄ™, mimo iż oboje rodziców pracowaÅ‚o (ojciec jako robotnik, a matka jako szwaczka).
MajÄ…c 18 lat (1940 rok) mÅ‚ody Borowski zdaÅ‚ maturÄ™ na tajnych kompletach (byÅ‚ to rodzaj nauczania prowadzonego nielegalnie poza szkoÅ‚Ä… lub uczelniÄ… w okresie zaborów lub wojny) - podobnie jak jego bohater w opowiadaniu „Matura na Targowej”, a potem studiowaÅ‚ polonistykÄ™ na podziemnym Uniwersytecie Warszawskim. Jego życie w konspiracyjnej rzeczywistoÅ›ci Warszawy byÅ‚o podporzÄ…dkowane kilku sprawom, wÅ›ród których dominowaÅ‚a praca zarobkowa (zatrudniÅ‚ siÄ™ jako magazynier w firmie PÄ™dzich na Pradze, handlujÄ…cej materiaÅ‚ami budowlanymi pochodzÄ…cymi ze źródeÅ‚ niemieckich). Czas wypeÅ‚niaÅ‚y mu także studia oraz rozwijanie twórczoÅ›ci literackiej (pierwsze próby poetyckie podejmowaÅ‚ już jako uczeÅ„ szkoÅ‚y Å›redniej). Jego postrzeganie Å›wiata zmieniÅ‚o siÄ™ z chwilÄ…, gdy zakochaÅ‚ siÄ™ w koleżance ze studiów – Marii (bohaterka „Pożegnania z MariÄ…” również nosiÅ‚a to imiÄ™) Rundo, zwanej TuÅ›kÄ….
Na uczelni obracaÅ‚ siÄ™ wÅ›ród takich znanych literatów, jak: Krzysztof Kamil BaczyÅ„ski, Tadeusz Gajcy, Andrzej TrzebiÅ„ski, czy ZdzisÅ‚aw StroiÅ„ski, jak również Julian Krzyżanowski, Witold Doroszewski, WacÅ‚aw Borowy. W 1942 roku, gdy Borowski skoÅ„czyÅ‚ 20 lat, ukazaÅ‚ siÄ™ jego debiutancki tom poezji, odbity przez autora na powielaczu w liczbie 165 egzemplarzy. NosiÅ‚ tytuÅ‚ „Gdziekolwiek ziemia…” (to zbiór, przesiÄ…kniÄ™ty pesymistycznÄ…, a nawet katastroficznÄ… wizjÄ… Å›wiata, przeszedÅ‚ bez wiÄ™kszego echa wÅ›ród czytelników).
Gdy 25 lutego 1943 roku narzeczona Borowskiego – Maria nie wróciÅ‚a z miasta – nie zwracajÄ…c uwagi na niebezpieczeÅ„stwa, wyruszyÅ‚ w jej poszukiwaniu. Jak siÄ™ okazaÅ‚o, dziewczyna zostaÅ‚a aresztowana w czasie Å‚apanki i przewieziona do obozu. W tym samym roku on także zostaÅ‚ zatrzymany. Numery obozowe - 23 lutego 1943 roku wprowadzono w Auschwitz, czyli OÅ›wiÄ™cimiu, politykÄ™ tatuaży osadzonych tam więźniów. Najpierw byÅ‚ wiÄ™ziony na Pawiaku (spÄ™dziÅ‚ tam dwa miesiÄ…ce), potem, pod koniec kwietnia – wywieziono go do obozu w OÅ›wiÄ™cimiu (wiÄ™zieÅ„ nr 119198) Od tego czasu zaczÄ…Å‚ siÄ™ w jego biografii „okres obozowy”. W lagrze pracowaÅ‚ poczÄ…tkowo fizycznie na Budach, a później w majÄ…tku na Harmenzach (opowiadanie „DzieÅ„ na Harmenzach”), by po przeszkoleniu sanitarnym zostać flegerem (taki „awans” zwiÄ™kszyÅ‚ jego szanse na przeżycie – opowiadanie „U nas, w Auschwitzu…”). Nie zaprzestaÅ‚ swej literackiej aktywnoÅ›ci. PisaÅ‚ wiersze, piosenki i kolÄ™dy. Rok później (1944) udaÅ‚o mu siÄ™ nawiÄ…zać kontakt z ukochanÄ…, przebywajÄ…cÄ… w OÅ›wiÄ™cimiu (ich wzajemna korespondencja przyczyniÅ‚a siÄ™ do powstania opowiadania „U nas, w Auschwitzu…”).
strona: 1 2 3
Szybki test:
»Czasami pogardy« nazywamy:a) lata 1939-45 i okupacjÄ™ hitlerowskÄ… w Polsce
b) rok 1943 i likwidacjÄ™ getta warszawskiego
c) lata 1933-45 i hitlerowski terror
d) czas funkcjonowania obozu koncenntracyjnego w Oświęcimiu
RozwiÄ…zanie
Borowski nie był więźniem:
a) w Ravensbruck
b) w Oświęcimiu
c) na Pawiaku
d) w majÄ…tku na Harmenzach
RozwiÄ…zanie
Borowski młodość spędził:
a) W Wilnie
b) W Warszawie
c) We Lwowie
d) W Krakowie
RozwiÄ…zanie
Więcej pytań
Zobacz inne artykuły:

kontakt | polityka cookies