Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Opowiadania Borowskiego

Wątki autobiograficzne w opowiadaniach Borowskiego

Autor: Karolina Marlga

Pod koniec 1945 roku Borowski otrzymał wiadomość od Marii, z którą wojna obeszła się jeszcze dotkliwiej, niż z nim. Kobieta została w Oświęcimiu znacznie dłużej, a przed wyzwoleniem przewieziono ją do Ravensbruck, skąd przedostała się do Szwecji. Choć miała niewiele ponad 20 lat, była schorowana i wyniszczona.

W 1946 roku, wraz z Januszem Nel Siedleckim i Krystynem Olszewskim, Borowski wydał książkę „Byliśmy w Oświęcimiu”, w której przedstawił okres pobytu w obozie Auschwitz oraz ujawnił czytelnikom swe pierwsze opowiadania (zajął się prozą, lecz przestał uprawiać poezji). W maju tego samego roku powrócił do Warszawy. Wtedy połączyły się także losy narzeczonych - przyjechała tam Maria. W styczniu 1947 roku wzięli ślub.

Borowski ukończył przerwane aresztowaniem studia polonistyczne w kraju. Pracował jako asystent w Korbutianum (biblioteka Instytutu Badań Literackich PAN w Warszawie), współpracował z tytułami „Świat Młodych”, „Pokolenie”, „Kuźnica”, był redaktorem miesięcznika „Nurt”, wydał także zbiór opowiadań „Pewien Żołnierz” (1947). W międzyczasie zaangażował się w działalność Klubu Młodych Artystów i Naukowców, którego był prezesem w latach 1948-49. Wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej(1948), Polska Partia Robotnicza, PPR – partia polityczna, która została utworzona 5 stycznia 1942 roku w Warszawie z inicjatywy przybyłych z ZSRR polskich komunistów, poprzez połączenie kilku spośród istniejących konspiracyjnych grup. Jej sztandarowym zadaniem było budowanie socjalizmu i dążenie do oddania władzy w Polsce robotnikom.
stając się żarliwym zwolennikiem marksistowskiej koncepcji człowieka i historii, aktywnie włączając się w organizację i nadzorowanie przebiegu Światowego Kongresu Intelektualistów we Wrocławiu. Pracował również w Polskim Biurze Informacji Prasowej w Berlinie (1949-51), w międzyczasie współpracując z dziennikiem „Rzeczpospolita” (od 1949 roku) czy pismem „Nowa Kultura” (od 1950 roku).
W wieku 29 lat (3 lipca 1951 roku) popełnił w Warszawie samobójstwo. Wiadomo, że już wcześniej próbował targnąć się na własne życie (pierwszy raz zrobił to na przełomie wiosny i lata 1947 roku, gdy oddał do druku tom opowiadań „Pożegnanie z Marią”). Opinii na temat przyczyn podjęcia tego ostatecznego kroku jest wiele. Znajomi szukają rozwiązania w przeszłości (koszmar wojny i obozów), a inni w jego własnej, gorzkiej ocenie swego powojennego życiu, gdy, jako aktywny członek partii, dał się wciągnąć w realizację programu socrealizmu.


Socrealizm, realizm socjalistyczny – ten kierunek w sztuce, określany jako metoda twórcza, istniał od 1934r. w sztuce radzieckiej. Wtedy też te ideowe i propagandowe narzędzie partii komunistycznych ogłosił Maksim Gorki na Zjeździe Pisarzy Radzieckich w Moskwie.

W pozostałych krajach socjalistycznych socrealizm miał oficjalny status podstawowej i jedynej metody twórczości artystycznej. Wszystkie informacje i dyrektywy czerpano z podstawy teoretycznej, którą była praca Stalina O polityce partii w dziedzinie literatury pięknej. Pierwszymi teoretykami socrealizmu byli Anatolij Łunaczarski i Aleksander Woroński, a na wniosek Andrieja Żdanowa kierunek ten rozszerzono na wszystkie inne dziedziny sztuki.
Socrealizm zakładał, że każde dzieło sztuki powinno mieć realistyczną formę i socjalistyczną treść (stąd nazwa soc – realizm), zgodną z ideami marksizmu i leninizmu.

W Polsce wprowadzono go od 1949 r. Jest za to odpowiedzialny wiceminister, a następnie minister kultury i sztuki Włodzimierz Sokorski. Od 1955 r. jednak artyści zaczęli protestować i w późniejszym okresie, pomimo sugestii władz, socrealizm nie stanowił idei przewodniej w twórczości artystycznej.

Cykl jego opowiadań z 1948 roku, zatytułowany „Pożegnanie z Marią”, wywołał polemikę na temat prezentowanej tam postawie autora. Jedni zarzucali mu cynizm i umyślną brutalizację życia obozowego, prowokację z domieszką nihilizmu, wyzbycia wszelkich wartości, inni z kolei podziwiali go za odsłonięcie mechanizmu zbrodni i ukazanie człowieka zlagrowanego, który przystosował się do życia obozowego: „Za życia był pisarzem czytywanym, frapującym, lecz przede wszystkim spornym. Prawie każdy jego utwór, każda książka, wywoływały dyskusje i sprzeciwy. Krytykowano je, i często potępiano, z różnych stron i rozmaitych powodów. Skoro nie dawało się tej twórczości potraktować obojętnie, dość powszechnie doszukiwano się w niej wybujałego młodzieńczego nihilizmu. Borowski nie ułatwiał zrozumienia swych dróg: rozrzutnie szafował własnym pisarstwem, potępiał sam siebie, miotał się wśród sprzeczności swego czasu i swej psychiki. Trzeba było dopiero jego samobójczej śmierci, zebrania ocalałych utworów i wyświetlenia nieznanej biografii, aby z dość już odległej perspektywy czasu i nowych doświadczeń ogarnąć to wyjątkowe zjawisko i zrozumieć, czym jest dla polskiej literatury” (Drewnowski).

strona:    1    2    3  

Szybki test:

Borowski nie był więźniem:
a) w majątku na Harmenzach
b) w Oświęcimiu
c) na Pawiaku
d) w Ravensbruck
Rozwiązanie

»Czasami pogardy« nazywamy:
a) czas funkcjonowania obozu koncenntracyjnego w Oświęcimiu
b) lata 1939-45 i okupację hitlerowską w Polsce
c) lata 1933-45 i hitlerowski terror
d) rok 1943 i likwidację getta warszawskiego
Rozwiązanie

Borowski nie był związany z:
a) "Krajem i Światem", "Kuźnicą", Rzeczpospolitą"
b) „Pokoleniem”,„Światem Młodych”, "Rzeczpospolitą"
c) „Kuźnicą”, „Nurtem", "Nową Kulturą"
d) "Rzeczpospolitą", "Nową Kulturą", "Pokoleniem"
Rozwiązanie

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

StreszczeniaOpracowanie
Pożegnanie z Marią - streszczenie
Matura na Targowej - streszczenie
Chłopiec z Biblią - streszczenie
U nas, w Auschwitzu… - streszczenie
Ludzie, którzy szli - streszczenie
Dzień na Harmenzach - streszczenie
Proszę państwa do gazu - streszczenie
Śmierć powstańca - streszczenie
Bitwa pod Grunwaldem - streszczenie
„Oto jest dziwne opętanie człowieka przez człowieka” - człowiek zlagrowany
Biografia Tadeusza Borowskiego
Narracja opowiadań Borowskiego
Historia w opowiadaniach Tadeusza Borowskiego
Wątki autobiograficzne w opowiadaniach Borowskiego
Cechy opowiadań Borowskiego
„Bo żywi zawsze mają rację przeciw umarłym”, czyli rola opowiadań Borowskiego w powojennym świecie
Ważne cytaty z opowiadań Borowskiego
Słownictwo obozowe w opowiadaniach Borowskiego
Bibliografia
Opowiadania Borowskiego na wielkim ekranie




Bohaterowie



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies