Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Chłopi
Społeczna i ekonomiczna
W Chłopach odnajdziemy wątki dotyczące biedy i nędzy mieszkańców wsi, historie życia komornic czy małorolnych chłopów, wyzysku parobków przez bogatszych gospodarzy. Na przykładzie losów Agaty, Jagustynki, Szymka i Nastki czy Bylicy Reymont przybliżył sytuację ludzi w zaborze rosyjskim, którzy nie mieli swej ziemi i większych szans na usamodzielnienie.
Choć na koÅ„cu dziedzic, sprzedajÄ…c lipczanom ziemiÄ™, a nawet umożliwiajÄ…c niektórym zakup na raty (Szymek i Nastka), okazuje siÄ™ czÅ‚owiekiem litoÅ›ciwym i empatycznym), jednak w przeważajÄ…cej części tetralogii bohaterowie sÄ… uzależnieni od bogatych panów i wÅ‚aÅ›cicieli folwarków. NieumiejÄ…cy pisać i czytać, nieznajÄ…cy siÄ™ na przepisach prawa czy zasadach dziaÅ‚ania sÄ…dów – postaci Reymonta sÄ… od koÅ‚yski naznaczone piÄ™tnem „wieÅ›niaka”, czÅ‚owieka z nizin spoÅ‚ecznych. Ci proÅ›ci, wrÄ™cz czasem prymitywni ludzi jednak czerpiÄ… radość ze swego zwykÅ‚ego życia wyznaczanego przez rytm natury, niezmiennÄ… powtarzalność czterech pór roku, obrzÄ™dów i ceremonii liturgicznych.
Zjednoczeniowa i patriotyczna – siÅ‚a gromady
Gdy spojrzymy na utwór Reymonta pod kÄ…tem bohatera zbiorowego (gromady), potrafimy dostrzec tkwiÄ…ce w nim siÅ‚y przeciwstawione sÅ‚aboÅ›ci jednostek. W ChÅ‚opach mamy do czynienia z wielostronnym konfliktem mieszkaÅ„ców Lipiec z dworem, zapoczÄ…tkowanym decyzjÄ… dziedzica o wyrÄ™bie lasu – źródÅ‚a utrzymania bohaterów. Innym momentem, gdy wieÅ› jednoczy siÄ™ przeciw jakiemuÅ› pomysÅ‚owi bÄ…dź idei jest sprawa budowy rosyjskiej szkoÅ‚y w Lipcach (wówczas w chÅ‚opach budzi siÄ™ również poczucie Å›wiadomoÅ›ci narodowej, ponieważ pod przywództwem Antka protestujÄ… przeciw nauce prowadzonej w jÄ™zyku zaborcy).
Bohaterowie jednoczÄ… siÄ™ dziÄ™ki namowom Rocha, gdy mężczyźni przebywajÄ… w areszcie, a kobiety nie potrafiÄ… poradzić sobie z pracami na polu. Wówczas to przedsiÄ™biorczy i troszczÄ…cy siÄ™ o sprawy wsi Rocho namawia mieszkaÅ„ców sÄ…siednich miejscowoÅ›ci, by przyszli Lipcom z pomocÄ… – i przychodzÄ…, ofiarni i bezinteresowni, pracujÄ…c dwa dni.
Solidarność gromady w kryzysowych momentach sprawia, że utwór posiada ważne przesłanie, mówiące o sile ogółu wobec bezsilności jednostki. Poza pozytywnymi aspektami kolektywizmu wsi widać również negatywne skutki zjednoczenia działań bohaterów, czego dowodem mogą być losy Jagny, a raczej to, co spotkało dziewczynę na końcu powieści.
Psychologiczno-egzystencjalna Problematyka „ChÅ‚opów”
Autor: Karolina MarlêgaSpoÅ‚eczna i ekonomiczna
W Chłopach odnajdziemy wątki dotyczące biedy i nędzy mieszkańców wsi, historie życia komornic czy małorolnych chłopów, wyzysku parobków przez bogatszych gospodarzy. Na przykładzie losów Agaty, Jagustynki, Szymka i Nastki czy Bylicy Reymont przybliżył sytuację ludzi w zaborze rosyjskim, którzy nie mieli swej ziemi i większych szans na usamodzielnienie.
Choć na koÅ„cu dziedzic, sprzedajÄ…c lipczanom ziemiÄ™, a nawet umożliwiajÄ…c niektórym zakup na raty (Szymek i Nastka), okazuje siÄ™ czÅ‚owiekiem litoÅ›ciwym i empatycznym), jednak w przeważajÄ…cej części tetralogii bohaterowie sÄ… uzależnieni od bogatych panów i wÅ‚aÅ›cicieli folwarków. NieumiejÄ…cy pisać i czytać, nieznajÄ…cy siÄ™ na przepisach prawa czy zasadach dziaÅ‚ania sÄ…dów – postaci Reymonta sÄ… od koÅ‚yski naznaczone piÄ™tnem „wieÅ›niaka”, czÅ‚owieka z nizin spoÅ‚ecznych. Ci proÅ›ci, wrÄ™cz czasem prymitywni ludzi jednak czerpiÄ… radość ze swego zwykÅ‚ego życia wyznaczanego przez rytm natury, niezmiennÄ… powtarzalność czterech pór roku, obrzÄ™dów i ceremonii liturgicznych.
Zjednoczeniowa i patriotyczna – siÅ‚a gromady
Gdy spojrzymy na utwór Reymonta pod kÄ…tem bohatera zbiorowego (gromady), potrafimy dostrzec tkwiÄ…ce w nim siÅ‚y przeciwstawione sÅ‚aboÅ›ci jednostek. W ChÅ‚opach mamy do czynienia z wielostronnym konfliktem mieszkaÅ„ców Lipiec z dworem, zapoczÄ…tkowanym decyzjÄ… dziedzica o wyrÄ™bie lasu – źródÅ‚a utrzymania bohaterów. Innym momentem, gdy wieÅ› jednoczy siÄ™ przeciw jakiemuÅ› pomysÅ‚owi bÄ…dź idei jest sprawa budowy rosyjskiej szkoÅ‚y w Lipcach (wówczas w chÅ‚opach budzi siÄ™ również poczucie Å›wiadomoÅ›ci narodowej, ponieważ pod przywództwem Antka protestujÄ… przeciw nauce prowadzonej w jÄ™zyku zaborcy).
Bohaterowie jednoczÄ… siÄ™ dziÄ™ki namowom Rocha, gdy mężczyźni przebywajÄ… w areszcie, a kobiety nie potrafiÄ… poradzić sobie z pracami na polu. Wówczas to przedsiÄ™biorczy i troszczÄ…cy siÄ™ o sprawy wsi Rocho namawia mieszkaÅ„ców sÄ…siednich miejscowoÅ›ci, by przyszli Lipcom z pomocÄ… – i przychodzÄ…, ofiarni i bezinteresowni, pracujÄ…c dwa dni.
Solidarność gromady w kryzysowych momentach sprawia, że utwór posiada ważne przesłanie, mówiące o sile ogółu wobec bezsilności jednostki. Poza pozytywnymi aspektami kolektywizmu wsi widać również negatywne skutki zjednoczenia działań bohaterów, czego dowodem mogą być losy Jagny, a raczej to, co spotkało dziewczynę na końcu powieści.
Władysław Reymont najwięcej miejsca poświęcił uwidocznieniu psychologiczno-egzystencjalnych wątków dzieła. Wokół takich problemów, jak konflikt pokoleń, nacisk gromady, przemijanie czy trwałość rodziny zbudował szereg czasem całkowicie różnych wątków, dzięki czemu jego tetralogia zyskała miano uniwersalnej.
Jednym z głównych tematów powieÅ›ci Reymonta jest nieuchronność przemijania, ukazana na przykÅ‚adzie Macieja Boryny czy Agaty. W Lipcach jedni bohaterowie umierajÄ… (Maciej i Agata), by zrobić miejsce innym (Mateusz czy Szymek) – taka jest kolej życia.
Reymont przejrzyście zarysował również psychologiczny aspekt konfliktu pokoleń. Na przykładzie stosunków między Maciejem a Antkiem Boryną, którzy długo pozostają ze sobą skłóceni, by w końcowej scenie drugiego tomu symbolicznie się zjednoczyć, pisarz zaznacza, jak ważna jest rodzina i podkreśla, że nie jest możliwe odcięcie się od korzeni. Z umiejętnością godną genialnego psychologa i socjologa Noblista ukazał przemianę głównych bohaterów, czego przykładem może być los Hanki, która z kobiety płaczliwej, słabej, podporządkowanej mężowi i pozbawionej swego zdania staje się pod wpływem wydarzeń (wywołanych przez niewiernego męża) silną, pewną siebie, zdecydowaną gospodynią.
Ciekawą interpretacją epopei jest również odczytanie jej poprzez pryzmat wpływu gromady na jednostkę. Przejawem tego jest miejsce Jagny w wiejskiej społeczności. Ta naprawdę zagubiona i wrażliwa dziewczyna na końcu powieści zostaje potraktowana przez wieś gorzej niż zwierzę.
strona: 1 2
Szybki test:
Wielostronny konflikt mieszkańców Lipiec z dworem, zapoczątkowała decyzja dziedzica o:a) odebraniu ziemi za długi
b) wyrębie lasu
c) zamknięciu tartaku
d) sprzedaży młyna
RozwiÄ…zanie
Wpływ gromady na jednostkę najbardziej widoczny jest na przykładzie:
a) Jagny
b) Hanki
c) Kuby
d) Antka Boryny
RozwiÄ…zanie
Do problematyki psychologiczno-egzystencjalnej nie należy:
a) wpływ gromady na jednostkę
b) zjednoczeniowa i patriotyczna – siÅ‚a gromady
c) konflikt pokoleń
d) nieuchronność przemijania
RozwiÄ…zanie
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies