Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Chłopi
Adam Kulawik, autor Poetyki, zdefiniował epopeję jako gatunek epicki, obszerniejszy w stosunku do terminu epos: „(…)obejmuje bowiem swoim znaczeniem zarówno epos, jak i pewien typ powieści, jak na przykład „Wojna i pokój” Lwa Tołstoja, „Nad Niemnem” Orzeszkowej czy „Cichy Don” Szołochowa i im podobne”. Cechami charakterystycznymi epopei są: szeroki epicki plan, ważkość problematyki społecznej i historycznej, wielowątkowość, duża liczba bohaterów, realizacja w estetyce realizmu (motywacja ma charakter naturalny, realistyczny, społeczny bądź psychologiczny).
Cechy „Chłopów” jako epopei:
1. Wielostronność i wielowarstwowość – Reymont opisał w swej powieści mozaikę różnorodnych charakterów, panoramę społecznej elity wsi, jak również życie biedoty zamieszkującej Lipce.
Sportretował stosunki międzyludzkie, zarówno w sytuacjach radosnych (narodziny dziecka), jak i smutnych (pogrzeb). Zainteresował się codziennym życiem mieszkańców wsi, skupiając się na realistycznej drobiazgowości i szczegółowości opisu . Na uwagę zasługuje również skrupulatny opis zmian w przyrodzie, której cykliczność i nieuchronność stanowiła symbol zmiany czasu w Lipcach.
Należy przy tym zauważyć, że partie dotyczące wyglądu natury nie są wyidealizowane i sztucznie upiększone, lecz z dbałością o realizm przekazu odzwierciedlają prawdziwy wygląd wsi w czasie ulewnych deszczy czy podczas kilkudniowej suszy. To wszystko odnajdziemy w wielostronnym i wielowarstwowym opisie Reymonta. Julian Krzyżanowski napisał: „W wizji tej, odznaczającą się dokładnością studium naukowego, wyśledzić można bez trudności mnóstwo składników doskonale znanych z powieści dawniejszych, pierwiastków takich, jak przysłowiowy głód ziemi, jak religijny do niej stosunek widoczny zwłaszcza w pewnych wręcz hieratycznych czynnościach, by wskazać głośny obraz przedśmiertnego siewu starego Boryny, tak twarda bezwzględność wobec słabszych, słabo maskowana chrześcijańskim altruizmem, jak pierwotność instynktów osobniczych, ścierających się z nakazami etyki zbiorowej”
2. Konstrukcja narratora (wiejskiego gaduły) – zabieg ten sprzyja wiarygodności utworu, ponieważ nikt nie zna tak dobrze wiejskiego środowiska, jak element świata przedstawionego – „wiejski gaduła”. Rzetelnie opisuje chłopskie środowisko, ponieważ jest jego uczestnikiem.„Chłopi” jako epopeja
Adam Kulawik, autor Poetyki, zdefiniował epopeję jako gatunek epicki, obszerniejszy w stosunku do terminu epos: „(…)obejmuje bowiem swoim znaczeniem zarówno epos, jak i pewien typ powieści, jak na przykład „Wojna i pokój” Lwa Tołstoja, „Nad Niemnem” Orzeszkowej czy „Cichy Don” Szołochowa i im podobne”. Cechami charakterystycznymi epopei są: szeroki epicki plan, ważkość problematyki społecznej i historycznej, wielowątkowość, duża liczba bohaterów, realizacja w estetyce realizmu (motywacja ma charakter naturalny, realistyczny, społeczny bądź psychologiczny).
Cechy „Chłopów” jako epopei:
1. Wielostronność i wielowarstwowość – Reymont opisał w swej powieści mozaikę różnorodnych charakterów, panoramę społecznej elity wsi, jak również życie biedoty zamieszkującej Lipce.
Sportretował stosunki międzyludzkie, zarówno w sytuacjach radosnych (narodziny dziecka), jak i smutnych (pogrzeb). Zainteresował się codziennym życiem mieszkańców wsi, skupiając się na realistycznej drobiazgowości i szczegółowości opisu . Na uwagę zasługuje również skrupulatny opis zmian w przyrodzie, której cykliczność i nieuchronność stanowiła symbol zmiany czasu w Lipcach.
Należy przy tym zauważyć, że partie dotyczące wyglądu natury nie są wyidealizowane i sztucznie upiększone, lecz z dbałością o realizm przekazu odzwierciedlają prawdziwy wygląd wsi w czasie ulewnych deszczy czy podczas kilkudniowej suszy. To wszystko odnajdziemy w wielostronnym i wielowarstwowym opisie Reymonta. Julian Krzyżanowski napisał: „W wizji tej, odznaczającą się dokładnością studium naukowego, wyśledzić można bez trudności mnóstwo składników doskonale znanych z powieści dawniejszych, pierwiastków takich, jak przysłowiowy głód ziemi, jak religijny do niej stosunek widoczny zwłaszcza w pewnych wręcz hieratycznych czynnościach, by wskazać głośny obraz przedśmiertnego siewu starego Boryny, tak twarda bezwzględność wobec słabszych, słabo maskowana chrześcijańskim altruizmem, jak pierwotność instynktów osobniczych, ścierających się z nakazami etyki zbiorowej”
3. Koncepcja czasu – czas w Lipcach płynie niezależnie od świata zewnętrznego, ponieważ wieś jest jak gdyby samoistnym tworem, odrębnym światem. Nie chodzą w niej zegary, ludzie żyją w rytmie zmian przyrody, kierując się położeniem słońca na niebie. Powtarzalność pór roku, obrzędów i świąt religijnych sprawia, że czas jest stały i nieuchronny.
4. Obiektywność opisu – Reymont dąży w opisie chłopów do obiektywizmu (którego osiągnięcie nigdy nie jest możliwe), starając się nie stawać po jednej stronie (na przykład w sporze o ziemię między Borynami), lecz ukazywać wielostronność postaci i niejednoznaczność sytuacji życiowych, przez co stają się one bardziej uniwersalne.
5. Epizodyczność fabuły – fabuła jest skonstruowana w sposób wielowątkowy tak, by zdarzenia nie służyły jedynie jej rozwojowi, lecz budowały tło społeczne i obyczajowe.
6. Bohater zbiorowy – bohaterem epopei jest wiejska zbiorowość, czyli gromada, z której wyłaniają się indywidualni, charakterystyczni bohaterowie, tacy jak Maciej Boyna, Jagna, Antek i Hanka.
Julian Krzyżanowski napisał: „Pomoc z którą czasu siewu i innych robót wiosennych spieszą do Lipiec sąsiedzi, by się święta ziemia bez rąk roboczych nie zmarnowała, rozszerza w powieści zjawisko więzi społecznej na całą okolicę, bez mała na całość społeczności chłopskiej i omawianemu zagadnieniu nadaje tę doniosłość, którą do niego autor, bezwiedny, intuicją kierowany socjolog, przywiązał”.
strona: 1 2
Szybki test:
Do cech „Chłopów” świadczących o tym, ze mamy do czynienia z epopeją nie należy:a) dramatyczność dialogów
b) obiektywność opisu
c) bohater zbiorowy
d) epizodyczność fabuły
Rozwiązanie
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies