JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Konrad Wallenrod
Na kompozycjÄ™ powieÅ›ci poetyckiej „Konrad Wallenrod” skÅ‚adajÄ… siÄ™ nastÄ™pujÄ…ce elementy:
· PeÅ‚ny tytuÅ‚, czyli: Konrad Wallenrod. Powieść historyczna z dziejów litewskich i pruskich.
· Motto, brzmiÄ…ce: „Macie bowiem wiedzieć, że sÄ… dwa sposoby walczenia – trzeba być lisem i lwem”. Jest to cytat zaczerpniÄ™ty z XVIII rozdziaÅ‚u traktatu filozoficznego „Książę” Niccolo Miachivellego.
„Książę” Niccolo Miachivellego to szesnastowieczny zbiór wskazówek dla osób peÅ‚niÄ…cych wÅ‚adzÄ™, bez nawiÄ…zaÅ„ do moralnych i etycznych aspektów tej funkcji. Filozof rozpowszechniaÅ‚ poglÄ…d, iż wÅ‚adzÄ™ zdobywa siÄ™ sprytem i podstÄ™pem, utrzymuje staÅ‚ym terrorem, a traci wskutek rewolucji i zdrady najbliższych.
· Dedykacja: „Bonawenturze i Joannie Zaleskim na pamiÄ…tkÄ™ lata tysiÄ…c oÅ›mset dwudziestego siódmego poÅ›wiÄ™ca AUTOR”.
· Przemowa: Opis Å›redniowiecznych dziejów Litwy, wÅ›ród których najbardziej podkreÅ›lone sÄ… zdarzenia z XIII, XIV i XV wieku.
· WstÄ™p: Zapowiedź wojny, majÄ…cej siÄ™ rozpocząć miÄ™dzy Krzyżakami a Litwinami, pisana jedenastozgÅ‚oskowcem, wierszowana.
· Tekst wÅ‚aÅ›ciwy dzieÅ‚a:
I. Obiór,
II. Na przykÅ‚ad hymn „Duchu, ÅšwiatÅ‚o Boże!”, pieśń „Wilija, naszych strumieni rodzica”,
III. Na przykład Pieśń z wieży,
IV. Uczta (Pieśń wajdeloty, Powieść wajdeloty, ballada Alpuhara),
V. Wojna,
VI. Pożegnanie.
· ObjaÅ›nienia poety.
Konrad Wallenrod był dwukrotnie adaptowany na potrzeby opery. Pierwszy raz jako I Lituani w 1874 roku przez włoskiego kompozytora Amilcare Ponchielliego, a drugi jako Konrad Wallenrod w 1885 roku przez Władysława Żeleńskiego.
Powieść wajdeloty jest pisana tak zwanym polskim heksametrem, czyli wzorowanÄ… na heksametrze daktylicznym akcentuacyjnÄ… miarÄ… wierszowÄ…. Stosuje siÄ™ go w polskiej poezji. PrzykÅ‚adem jest tu poczÄ…tek tej części dzieÅ‚a: „SkÄ…d Litwini wracali? Z nocnej wracali wycieczki”.
Mickiewicz starannie zadbał o leksykalną wartość Konrada Wallenroda, wplatając w jego treść bogate środki stylistyczne. Odnajdziemy tam barwne porównania:
„Tak na igrzysku, kiedy lwów dozorca,Kompozycja i jÄ™zyk „Konrada Wallenroda”
Autor: Karolina MarlêgaNa kompozycjÄ™ powieÅ›ci poetyckiej „Konrad Wallenrod” skÅ‚adajÄ… siÄ™ nastÄ™pujÄ…ce elementy:
· PeÅ‚ny tytuÅ‚, czyli: Konrad Wallenrod. Powieść historyczna z dziejów litewskich i pruskich.
· Motto, brzmiÄ…ce: „Macie bowiem wiedzieć, że sÄ… dwa sposoby walczenia – trzeba być lisem i lwem”. Jest to cytat zaczerpniÄ™ty z XVIII rozdziaÅ‚u traktatu filozoficznego „Książę” Niccolo Miachivellego.
„Książę” Niccolo Miachivellego to szesnastowieczny zbiór wskazówek dla osób peÅ‚niÄ…cych wÅ‚adzÄ™, bez nawiÄ…zaÅ„ do moralnych i etycznych aspektów tej funkcji. Filozof rozpowszechniaÅ‚ poglÄ…d, iż wÅ‚adzÄ™ zdobywa siÄ™ sprytem i podstÄ™pem, utrzymuje staÅ‚ym terrorem, a traci wskutek rewolucji i zdrady najbliższych.
· Dedykacja: „Bonawenturze i Joannie Zaleskim na pamiÄ…tkÄ™ lata tysiÄ…c oÅ›mset dwudziestego siódmego poÅ›wiÄ™ca AUTOR”.
· Przemowa: Opis Å›redniowiecznych dziejów Litwy, wÅ›ród których najbardziej podkreÅ›lone sÄ… zdarzenia z XIII, XIV i XV wieku.
· WstÄ™p: Zapowiedź wojny, majÄ…cej siÄ™ rozpocząć miÄ™dzy Krzyżakami a Litwinami, pisana jedenastozgÅ‚oskowcem, wierszowana.
· Tekst wÅ‚aÅ›ciwy dzieÅ‚a:
I. Obiór,
II. Na przykÅ‚ad hymn „Duchu, ÅšwiatÅ‚o Boże!”, pieśń „Wilija, naszych strumieni rodzica”,
III. Na przykład Pieśń z wieży,
IV. Uczta (Pieśń wajdeloty, Powieść wajdeloty, ballada Alpuhara),
V. Wojna,
VI. Pożegnanie.
· ObjaÅ›nienia poety.
Konrad Wallenrod był dwukrotnie adaptowany na potrzeby opery. Pierwszy raz jako I Lituani w 1874 roku przez włoskiego kompozytora Amilcare Ponchielliego, a drugi jako Konrad Wallenrod w 1885 roku przez Władysława Żeleńskiego.
Powieść wajdeloty jest pisana tak zwanym polskim heksametrem, czyli wzorowanÄ… na heksametrze daktylicznym akcentuacyjnÄ… miarÄ… wierszowÄ…. Stosuje siÄ™ go w polskiej poezji. PrzykÅ‚adem jest tu poczÄ…tek tej części dzieÅ‚a: „SkÄ…d Litwini wracali? Z nocnej wracali wycieczki”.
Mickiewicz starannie zadbał o leksykalną wartość Konrada Wallenroda, wplatając w jego treść bogate środki stylistyczne. Odnajdziemy tam barwne porównania:
Sprosiwszy pany, damy i rycerze,
Rozłamie kratę żelaznego dworca,
Da hasło trąbą; wtem królewskie zwierzę
Grzmi z głębi piersi, strach na widzów pada;
Jeden dozorca kroku nie poruszy,
Spokojnie ręce na piersiach zakłada
I lwa potężnie uderzy - oczyma,
Tym nieśmiertelnej talizmanem, duszy
Moc bezrozumnÄ… na uwiÄ™zi trzyma” – Pieśń w wieży (część III),
metafory:
„Z każdym wskrzeszonym wyrazem budzi siÄ™ nowe uczucie
Jako iskra z popioÅ‚u;(…)” – Uczta (część IV),
„PÅ‚omieÅ„ rozgryzie malowane dzieje,
Skarby mieczowi spustoszą złodzieje,
Pieśń ujdzie caÅ‚o”- Uczta (część IV),
czy apostrofy, widoczne zwłaszcza w Pieśni wajdeloty:
„O wieÅ›ci gminna! Ty arko przymierza
Między dawnymi i młodszymi laty:
W tobie lud składa broń swego rycerza,
Swych myÅ›li przÄ™dzÄ™ i swych uczuć kwiaty”
oraz:
„O pieÅ›ni gminna, ty stoisz na straży
Narodowego pamiÄ…tek koÅ›cioÅ‚a”.
Wieszcz poÅ‚Ä…czyÅ‚ liryczne, epickie i dramatyczne elementy (synkretyzm rodzajowy), by jeszcze bardziej wzbogacić swój utwór. PrzykÅ‚ady lirycznych fragmentów odnajdujemy chociażby w koÅ„cowej pieÅ›ni II sceny: „Wilija, naszych strumieni rodzica”, czy opisie majowego wieczoru: „Noc byÅ‚a cicha; majowej pogody; / Z dala niepewny wyglÄ…daÅ‚ poranek; / Księżyc, obiegÅ‚szy bÅ‚onie safirowe, / Z odmiennym licem, z różnym blaskiem w oku, / DrzemiÄ…c· to w ciemnym, to w srebrnym obÅ‚oku, / ZniżaÅ‚ swÄ… cichÄ… i samotnÄ… gÅ‚owÄ™; / Jak dumajÄ…cy w pustyni kochanek, / ObiegÅ‚szy myÅ›lÄ… caÅ‚e życia koÅ‚o, / Wszystkie nadzieje, sÅ‚odycze, cierpienia, / To Å‚zy wylewa, to spójrzy wesoÅ‚o, / WreÅ›cie ku piersiom zmordowane czoÅ‚o / SkÅ‚ania - i wpada w letarg zamyÅ›lenia”.
strona: 1 2
Szybki test:
Tak zwanym polskim heksametrem pisana jest:a) „Powieść” wajdeloty
b) przedmowa utworu
c) „Pieśń” wajdeloty
d) ballada „Alpuhara”
RozwiÄ…zanie
Dramatyczne partie dialogowe ujawniajÄ… siÄ™ w scenie:
a) Obiór
b) Pożegnanie
c) Uczta
d) Wojna
RozwiÄ…zanie
Synkretyzm rodzajowy to:
a) kompilacja poszczególnych środków stylistycznych
b) połączenie lirycznych, epickich i dramatycznych elementów
c) dramatyzm utworu
d) przewaga elementów dramatycznych nad epickimi
RozwiÄ…zanie
Więcej pytań
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies