Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Mitologia

Religia grecka i mity

Autor: Jakub Rudnicki

Żyjący na przełomie VI i V w. p.n.e. filozof Ksenofanes z Kolofonu jako pierwszy wystąpił z krytyką religii opartej na dziełach Homera. Zarzucał bogom ich antropomorfizm i wyznawał wiarę w jednego boga. Problem wiary podjęli orficy głoszący dwoistość człowieka (dionizyjska-duchowa dusza i tytaniczne ciało). Ich nauki rozpowszechniali wędrowni kapłani i prorocy organizując swe misteria często pod gołym niebem. Docierali głównie do warstw niższych dając wskazówki, jak się uchronić od kar po śmierci. Idea Ksenofanesa przemawiała do filozofów, którzy zbliżali się do ateizmu, jednak naprzeciw wyrosła pobożność ludu oparta na uczuciach patriotycznych.

Od podbojów Aleksandra Wielkiego rozpoczął się okres hellenistyczny. Grecy w coraz większym stopniu przejmowali i „udomawiali” obcych, pochodzących ze Wschodu, bogów. Wśród nowych bóstw znalazła się egipska bogini Izyda i jej mąż Ozyrys. Czczono także „Wielką Matkę” Kybele – boginię fryzyjską. Potężnym bogiem ze Wschodu był Mitra – irańsko-babiloński pan słońca (kult jego przypada na II i III w. n.e.). Interpretacją mitologii zajmowali się stoicy, a także Euhemeros autor romansu podróżniczego „Święte pismo”. Ostatnim wielkim przejawem myśli greckiej był neoplatonizm stworzony przez Plotyna w II w. n.e. Filozof głosił ideę jednego boga. Ewolucję tych wierzeń powstrzymało rozszerzające się chrześcijaństwo.

„Religia Greków nie była religią czystego piękna, niezmąconej radości i beztroskiego ukochania życia, jak ją zbyt lekkomyślnie określają. Zapewne, te elementy w niej przeważają i czynią ją na pozór niepodobną do żadnej innej. Ale misteria eleuzyjskie i doktryny orfików dają nam niejasno poznać głęboką zadumę religijną owych, „wesołych” Greków, którzy umieli być bardzo poważni, a nawet smutni. Mieli również swą cześć barbarzyństwa w zabobonach i niedorzecznych przesądach. Ich filozofia, nauka, literatura i sztuka — dobro wieczyste i powszechne wszystkich narodów europejskich — tak potrafiły ukryć i zatrzeć owe rysy bardzo pospolite, że jedynie dzięki żmudnym badaniom udaje się nam dzisiaj odkryć pod idealną powłoką bóstw helleńskich ów zabawny i pokraczny grymas pierwotnych demonów.” – J. Parandowski „Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian”, Warszawa 1984, s. 27




strona:    1    2  

Zobacz inne artykuły:

Inne
Mitologia grecka - wprowadzenie
Czym są mity?
Historia założenia Rzymu – streszczenie
Powrót Odyseusza do Itaki – streszczenie
Historia wojny trojańskiej – streszczenie
Mit o Heraklesie – streszczenie
Mit o Orfeuszu i Eurydyce – streszczenie
Mit o Dedalu i Ikarze – streszczenie
Mit o Syzyfie – streszczenie
Mit o Prometeuszu – streszczenie
Mit o Demeter i Korze – streszczenie
Cztery wieki ludzkości – streszczenie
Mit o narodzeniu świata i bogów – streszczenie
Pochodzenie i kształtowanie się mitów
Podział mitów
Religia grecka i mity
Ponadczasowość i uniwersalizm mitów greckich
Archetypowe postaci mitologiczne
Frazeologia związana z mitami
Mityczna topografia
Mitologia – bibliografia
Nawiązania do mitologii w literaturze
Rzymscy bogowie (panteon)
Herosi i bohaterowie mitologii
Muzy i ich atrybuty



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies