Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Mitologia

Frazeologia związana z mitami

Autor: Jakub Rudnicki

puszka Pandory – źródło nieustannych nieszczęść i kłopotów, niebezpieczny podarunek, rzecz, która niespodziewanie przynosi wiele złego. Pandora była pierwszą kobietą ulepioną z gliny przez Hefajstosa i Atenę w celu ukarania ludzi. Została zesłana na ziemię i poślubiła brata Prometeusza, Epimeteusza. Z ciekawości otworzyła otrzymaną od bogów puszkę, do której nie wolno było jej zajrzeć. Ze środka na świat wydostały się wszystkie nieszczęścia.

koło Iksjona – bezkresne męczarnie, katusze bez końca, wieczne cierpienie, nawiązuje do kary, jaką otrzymał Iksjon za swe przewinienia (najpierw dopuścił się podwójnego świętokradztwa, a po oczyszczeniu przez Zeusa próbował zgwałcić Herę) został przywiązany do płonącego i wiecznie wirującego koła. Najprawdopodobniej swą karę odbywa w Tartarze.

kompleks Edypa – w psychoanalizie podświadoma i stłumiona skłonność płciowa chłopców do własnej matki połączona z lękiem przed ojcem – rywalem. Wyjaśnienie to odnosi się do mitologicznej postaci Edypa, greckiego króla Teb, który, nie znając swoich biologicznych rodziców, zabił swego ojca, a potem ożenił się z matką i miał z nią czworo dzieci.

kompleks Elektry - w psychoanalizie podświadoma i stłumiona skłonność płciowa dziewczynek do własnego ojca połączona z lękiem przez matką – rywalką. Mitologiczna Elektra, córka Agamemnona i Klitajmestry, siostra Ifigenii i Orestesa, nakłaniała brata do zabicia matki i jej kochanka Ajgistosa w calu pomszczenia zamordowanego przez Klitajmestrę ich ojca. Po dokonaniu zbrodni wspierała Orestesa, gdy stal się ofiarą erynii.

koszula Dejaniry – źródło olbrzymich cierpień, przed którymi nie sposób uciec. Dejanira była żoną Heraklesa, z którym miała syna Hyllosa. Podczas pewnej przeprawy przez rzeką centaur Nessos usiłował uwieść Dejanirę, za co został zabity przez Heraklesa. Przed śmiercią ofiarował jej miksturę sporządzoną z własnej krwi, która miała zapewnić jej wierność męża. Gdy Herakles zakochał się w brance Iole, Dejanira przesłała mu szatę nasączoną miksturą od Nessosa, która okazała się trucizną. Po założeniu szata paliła żywym ogniem ciało herosa. Położył kres swym cierpieniom spaliwszy się na górze Ojda. Dejanira z rozpaczy popełniła samobójstwo.
pięta Achillesa – czyjaś słaba strona, słaby punkt. Achilles, syn Peleusa i Tetydy, został w dzieciństwie wykąpany przez matkę w Styksie, dzięki czemu zyskał nadzwyczajną odporność. Matka trzymała go jednak za piętę, która nie została zahartowana i stanowiła „słaby punkt” herosa.

stajnia Augiasza – wielki bałagan, brud nie do opisania spowodowany wieloletnim zaniedbaniem i wymagający usunięcia. Wiąże się z jedną z dwunastu prac Heraklesa. Miał oczyścić niesprzątane przez lata stajnie Augiasza. Uczynił to, zmieniając bieg rzeki i kierując jej strumień na nieczystości.

wierna Penelopa – kobieta wierna mężowi ponad wszystko. Penelopa była żoną króla Itaki Odysa. Gdy mąż wyruszył na dziesięcioletnią wojnę trojańską, a następnie wracał do domu przez kolejne dziesięć lat Penelopa pozostała mu wierna odsyłając kolejnych zalotników. Do jej ręki pretendowało wielu zalotników. Miała ponownie wyjść za mąż po utkaniu całunu dla Laertesa, jednak to, co w ciągu dnia wykonała, nocą pruła. Zalotników, którzy zamieszkali w jej pałacu pozabijał Odyseusz po powrocie na Itakę.

męki Tantala – męczarnie człowieka, który pożąda czegoś, co ma na wyciągnięcie ręki, jednak nie może ich dostać. Tantal, frygijski król, cieszył się sympatią bogów i uczestniczył w ich ucztach. Znany był ze swych występków – nie chciał oddać Hermesowi jego złotego psa – własności Zeusa, wykradał ze stołu bogów ambrozję i nektar, by częstować swych przyjaciół, a także rozpowiadał o bogach plotki. Chcąc się przekonać o wszechwiedzy bogów na uczcie podał potrawę przyrządzoną z ciała swego syna Pelopsa. Zeus przywrócił go do życia, a Tantala umieścił w Tartarze pod ogromną skałą, która ustawicznie groziła runięciem. Stał po szyję w wodzie, jednak, gdy pragnął się jej napić, ta pierzchała przed jego ustami. Głodny sięgał do gałęzi pełnej winogron, jednak ta również natychmiast się cofała.

strona:    1    2    3    4  

Szybki test:

Rzeka zapomnienia to:
a) Acheront
b) Late
c) Styks
d) Mnemozyne
Rozwiązanie

Morfeusz jest symbolem:
a) marzeń sennych
b) lekkiej śmierci
c) hipnozy
d) koszmarów nocnych
Rozwiązanie

"Marsowa mina" to mina:
a) komiczna
b) łagodna
c) groźna
d) przerażająca
Rozwiązanie

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

Inne
Powrót Odyseusza do Itaki – streszczenie
Historia wojny trojańskiej – streszczenie
Mit o Heraklesie – streszczenie
Mit o Orfeuszu i Eurydyce – streszczenie
Mit o Dedalu i Ikarze – streszczenie
Mit o Syzyfie – streszczenie
Mit o Prometeuszu – streszczenie
Mit o Demeter i Korze – streszczenie
Cztery wieki ludzkości – streszczenie
Mit o narodzeniu świata i bogów – streszczenie
Mitologia grecka - wprowadzenie
Czym są mity?
Historia założenia Rzymu – streszczenie
Pochodzenie i kształtowanie się mitów
Podział mitów
Religia grecka i mity
Archetypowe postaci mitologiczne
Ponadczasowość i uniwersalizm mitów greckich
Frazeologia związana z mitami
Mityczna topografia
Rzymscy bogowie (panteon)
Herosi i bohaterowie mitologii
Muzy i ich atrybuty
Mitologia – bibliografia
Nawiązania do mitologii w literaturze



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies