Wizje Polski w „PrzedwioÅ›niu” ostatnidzwonek.pl
Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Przedwiośnie

Wizje Polski w „PrzedwioÅ›niu”

Autor: Karolina Marlêga

Ważnym problemem „PrzedwioÅ›nia” jest sprawa narodowa, czyli koncepcje odbudowy polskiej paÅ„stwowoÅ›ci. W przekroju powieÅ›ci pojawiajÄ… siÄ™ trzy koncepcje zapewnienia obywatelom dobrobytu:

Koncepcja Szymona Gajowca

Można jÄ… nazwać ewolucyjnÄ… w opozycji do rewolucji, lub paÅ„stwowÄ…. Oparta jest na autorytetach Mariana Bohusza, StanisÅ‚awa KrzemiÅ„skiego i Edwarda Abramowskiego. Do podstawowych zaÅ‚ożeÅ„ tej koncepcji należaÅ‚o umocnienie „Polski zÅ‚ożonej z trzech nierównych połówek”, poprzez gruntowne, wprowadzane powoli i stopniowo, reformy. Przede wszystkim ekonomiczne, takie jak wprowadzenie polskiej waluty – zÅ‚otego. Poza tym istotne byÅ‚y reformy rolne, które miaÅ‚y zmienić strukturÄ™ wÅ‚asnoÅ›ciowÄ… na wsi.

Gajowiec wierzyÅ‚ we współpracÄ™ ponad podziaÅ‚ami w imiÄ™ budowy mÅ‚odego paÅ„stwa, które przez sto dwadzieÅ›cia trzy lata nie istniaÅ‚o na mapie Europy. Droga ta jest powolna, ale racjonalna. Pan Szymon wyraźnie zaznacza, że Polska jest dopiero „na starcie”, a jej obywatele muszÄ… cierpliwie znosić wyrzeczenia i biedÄ™. W niedalekiej perspektywie wszystko zostanie im wynagrodzone. Koncepcja ta jest także przesiÄ…kniÄ™ta wiarÄ… w modlitwÄ™ i opatrzność boskÄ… nad ojczyznÄ….

Cezary krytycznie odnosiÅ‚ siÄ™ do myÅ›li Gajowca: „Polsce trzeba na gwaÅ‚t wielkiej idei! Niech to bÄ™dzie reforma rolna, stworzenie nowych przemysłów, jakikolwiek czyn wielki, którym ludzie mogliby oddychać jak powietrzem. Tu jest zaduch. Byt tego wielkiego paÅ„stwa, tej zÅ‚otej ojczyzny, tego Å›wiÄ™tego sÅ‚owa, za które umierali mÄ™czennicy, byt Polski - za ideÄ™! WaszÄ… ideÄ… jest stare hasÅ‚o niedoÅ‚Ä™gów, którzy PolskÄ™ przeÅ‚ajdaczyli: «jakoÅ› to bÄ™dzie»!”. ZarzucaÅ‚ rzÄ…dzÄ…cym brak odwagi do „wielkiego czynu”.

Koncepcja komunistyczna Antoniego Lulka

To koncepcja przeciwstawna do paÅ„stwowej. MÅ‚ody prawnik nienawidziÅ‚ wszystkiego, co Polskie. UważaÅ‚, że klasa robotnicza powinna siÄ™ zorganizować przeciwko posiadaczom. Za naczelne zÅ‚o Å›wiata uznawaÅ‚ kapitalizm, wyzysk i bogactwo nielicznych. W imieniu najuboższych, ale i najciężej pracujÄ…cych robotników, konieczne jest przeprowadzenie rewolucji, ponieważ burżuazja nigdy nie odda wÅ‚adzy dobrowolnie. Gdy proletariat osiÄ…gnie peÅ‚niÄ™ wÅ‚adzy możliwe bÄ™dzie utworzenie spoÅ‚eczeÅ„stwa bezklasowego. Takie spoÅ‚eczeÅ„stwo jest najwyższym celem ideologii komunistycznej. Nie ma w nim wyzysku, niesprawiedliwoÅ›ci, panuje równość. Lulek cieszy siÄ™ z każdego niepowodzenia rzÄ…du, ma nadzieje na jak najszybszy upadek Polski, by jej terytoria staÅ‚y siÄ™ częściÄ… Rosji – paÅ„stwa komunistycznego.
Cezary sympatyzowaÅ‚ z tÄ… koncepcjÄ…, ale wytykaÅ‚ jej najwiÄ™ksze bÅ‚Ä™dy: „Klasa przeżarta nÄ™dzÄ… i chorobami może być tylko obiektem czyjejÅ› akcji odrodzeÅ„czej, lecz w żadnym razie nie czynnikiem odradzajÄ…cym. Chory dotkniÄ™ty klÄ™skÄ… braku kultury nie może przecie ani sam siebie, ani nikogo innego skutecznie leczyć. Tego chorego musi leczyć ktoÅ› Å›wiadomy – lekarz”. Otwarcie podważaÅ‚ zdolność klasy robotniczej do przejÄ™cia i sprawowania wÅ‚adzy sprawiedliwej i mÄ…drej. PostulowaÅ‚, by tym, co zjednoczy spoÅ‚eczeÅ„stwo byÅ‚a „odrodzona i odradzajÄ…ca siÄ™ Polska”, co byÅ‚o sprzeczne z ideologiÄ… komunizmu, w której brak byÅ‚o haseÅ‚ patriotycznych i narodowych.

Koncepcja Seweryna Baryki

Zwana jest także wizją szklanych domów. Nie jest to realny pomysł na Polskę, ale jedynie fantastyczna wizja ojczyzny - arkadyjskiej krainy dobrobytu, opartej na myśli technicznej wielkiego przodka Baryków. Wyobrażenie szklanych domów, wsi miast, a nawet koryt rzek miało zachęcić Cezarego do przyłączenia się do wielkiego zadania - odbudowy państwa polskiego. Fikcyjny Baryka z opowiadania Seweryna, to właśnie Cezary. Wizja ta pełni funkcję symboliczną, ponieważ odzwierciedla marzenia pokoleń Polaków żyjących w niewoli o wspaniałym nowoczesnym państwie, w którym panuje dobrobyt i sprawiedliwość. Także budulec, z którego powstały domy, jest symbolem. Szkło jest czymś czystym i doskonałym, a z drugiej strony jest niezwykle delikatne i kruche. W ostateczności Cezary mając w pamięci wspaniałą wizję przekazaną przez ojca, czuje rozgoryczenie i zawód, gdy na własne oczy przekonuje się, jak wygląda Polska.

strona:    1    2  

Szybki test:

Baryka zarzucał rządzącym:
a) zaniedbanie sytuacji włąścicieli ziemskich
b) brak integracji społeczeństwa
c) brak wielkiej idei i odwagi
d) brak starań o zapewnienie stałych granic państwowych
RozwiÄ…zanie

Koncepcję państwową rozwoju Polski Gajowca możemy nazwać również koncepcją:
a) rewolucyjnÄ…
b) burżuazyjną
c) ewolucyjna
d) socjalnÄ…
RozwiÄ…zanie

Najwyższym celem ideologii komunistycznej jest wg Lulka:
a) utworzenie społeczeństwa socjalistycznego
b) utworzenie społeczeństwa bezklasowego
c) utworzenie społeczeństwa równego
d) utworzenie społeczeństwa niezależnego
RozwiÄ…zanie

Zobacz inne artykuły:

StreszczeniaOpracowanie
„PrzedwioÅ›nie” – szczegółowe streszczenie
„PrzedwioÅ›nie” – streszczenie w piguÅ‚ce
Czas i miejsce akcji w „PrzedwioÅ›niu”
Geneza „PrzedwioÅ›nia”
Funkcja mitu szklanych domów w „PrzedwioÅ›niu”
Problemy spoÅ‚eczne w „PrzedwioÅ›niu”
Obraz rewolucji w „PrzedwioÅ›niu”
Interpretacja zakoÅ„czenia „PrzedwioÅ›nia”
Historia w „PrzedwioÅ›niu”
Znaczenie tytułu powieści
Szczegółowy plan wydarzeÅ„ „PrzedwioÅ›nia”
Wizje Polski w „PrzedwioÅ›niu”
Życiorys Stefana Żeromskiego
Problematyka psychologiczna „PrzedwioÅ›nia”
Konstrukcja, kompozycja i narracja „PrzedwioÅ›nia”
Filozofia w „PrzedwioÅ›niu”
Ekranizacje „PrzedwioÅ›nia”
Stefan Żeromski - kalendarium twórczości
Najważniejsze cytaty w „PrzedwioÅ›niu”
Bibliografia




Bohaterowie
Cezary Baryka – szczegółowa charakterystyka
Droga życiowa Cezarego Baryki – od niedojrzaÅ‚ego czternastolatka do wciąż niedojrzaÅ‚ego dwudziestoczterolatka
Charakterystyka pozostaÅ‚ych bohaterów „PrzedwioÅ›nia”
Jadwiga Baryka - charakterystyka
Seweryn Baryka – charakterystyka



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies