Funkcja mitu szklanych domów w „PrzedwioÅ›niu” ostatnidzwonek.pl
Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Przedwiośnie

Funkcja mitu szklanych domów w „PrzedwioÅ›niu”

Autor: Karolina Marlêga

Mit o „szklanych domach” peÅ‚ni w utworze wiele funkcji, miÄ™dzy innymi artystycznÄ…, ideowÄ… i symbolicznÄ…. Jest też motywacjÄ… dla głównego bohatera do kontynuowania podróży do ojczyzny. Wizja ta staÅ‚a siÄ™ także przyczynÄ… wielkiego rozczarowania, jakie przeżyÅ‚, gdy zetknÄ…Å‚ siÄ™ z rzeczywistym obrazem wyzwolonych ziem.

Opowieść Seweryna miała na celu pobudzić w Cezarym ciekawość i przekonać go, że Polska jest krajem niezwykłego dobrobytu i powszechnej szczęśliwości. Bez wątpienia, wizja ojca jest wynikiem hiperbolizacji i fantazji. Podwaliną rzekomej nowej cywilizacji, którą zapoczątkował w Polsce przodek Baryków, było szkło, czyli symbol nowoczesności, postępu, ale jednocześnie piękny materiał budowlany. Wizja zbudowanych z niego domów, wsi, miast, a nawet koryt rzek niesłychanie mocno wpływa na wyobraźnię czytelnika.

Dodatkowo autor opisuje nowÄ… PolskÄ™, jako w której: „Domy sÄ… kolorowe, zależnie od natury okolicy, od natchnienia artysty, ale i od upodobania mieszkaÅ„ców. SÄ… na tle okolic leÅ›nych domy Å›nieżnie biaÅ‚e, w równinach - różowe, w pagórkach - jasnozielone, z odcieniem fioletu albo koloru nasturcji. Domy te sÄ… najwymyÅ›lniej, najfantastyczniej, najbogaciej zdobione, wedÅ‚ug wskazaÅ„ artystów i upodobaÅ„ nabywców, bo belkÄ™ Å›ciany i taflÄ™ dachu można w stanie jej pÅ‚ynnym zabarwić, jak siÄ™ żywnie podoba.

Co tylko bezgraniczna fantazja kolorysty może począć i ujrzeć w boskiej tajemnicy organu oka, w darze niebios, we wzroku - jaka tylko barwa jawi siÄ™ w przepychu kwiatów na Å‚Ä…ce pod koniec czerwca, to wszystko, to wszystko ujÄ™te w natchnieniu, sformuÅ‚owane przez twórczÄ… Å›wiadomość, artystycznÄ… mÄ…drość i akty pracowitej woli, zobaczysz w zewnÄ™trznych i wewnÄ™trznych kompozycjach kolorowych chat nowoczesnych polskich chÅ‚opów. SÄ… to istne marzenia futurystyczne, ucieleÅ›nione w podatnym i posÅ‚usznym szklanym materiale”
. W ujÄ™ciu artystycznym mit „szklanych domów” jest niezwykle barwny, intrygujÄ…cy i piÄ™kny.

Idea „szklanych domów” jest kompleksowa i zawiera rozwiÄ…zania ustrojowe i prawne, które miaÅ‚y funkcjonować w Polsce. W nowoczesnym spoÅ‚eczeÅ„stwie nie ma miejsca na strajki, ponieważ fabryki sÄ… „kooperatywnÄ… wÅ‚asnoÅ›ciÄ… pracowników, techników i artystów”. Autor wskazywaÅ‚ także na konieczność wprowadzania reform: „Reforma rolna, którÄ… wÅ‚aÅ›nie tam przedsiÄ™biorÄ… i rozważajÄ…, chociażby jak najbiedniej wypadÅ‚a, nie bÄ™dzie papierowÄ…, teoretycznÄ…, niezniszczalnÄ…, lecz rzeczywistÄ… i skutecznÄ…”.
Wizja ta byÅ‚a zarówno konkurencyjna wobec komunizmu, jak i kapitalizmu. ZakÅ‚adaÅ‚a, że „Można wypracować takie warunki pracy i mieszkania, iż nie bÄ™dzie o co siÄ™ nienawidzić i mordować”. Mit ten funkcjonowaÅ‚, jako odrÄ™bna idea ustrojowa, oparta na rewolucji technicznej. Można powiedzieć, że byÅ‚ on emanacjÄ… marzeÅ„ Å»eromskiego o nowoczesnej Polsce. Wiadomym jest, że autor „PrzedwioÅ›nia” byÅ‚ zafascynowany nowoczesnÄ… myÅ›lÄ… technicznÄ… oraz przeÅ‚omowymi wynalazkami poczÄ…tku dwudziestego wieku, takimi jak aeroplan, radioodbiornik, czy teoria wzglÄ™dnoÅ›ci Einsteina. Swoje przekonania wyraziÅ‚ ustami Seweryna Baryki, który powiedziaÅ‚: „RewolucjÄ… istotnÄ… i jedynÄ… jest wynalazek”, niestety ludzkość wybraÅ‚a innÄ… rewolucjÄ™ - krwawÄ…. Nie bez przyczyny wizja „szklanych domów” znajduje siÄ™ zaraz po makabrycznych wydarzeniach bakiÅ„skich. Autorowi zależaÅ‚o, by ukazać przewrót techniczny, jako jedynie sÅ‚uszny.

Szkło, poza tym, że kojarzy się z nowoczesnością, symbolizuje także kruchość. Wizje Seweryna jest zatem wyrazem niespełnionych marzeń milionów Polaków. Rozczarowanie obywateli wynikało z rozbieżności pomiędzy ich wyobrażeniami o niepodległej ojczyźnie, a rzeczywistością. Wyobrażali sobie Polskę, jako kraj powszechnego dobrobytu, szczęścia, tolerancji i równości. Ich marzenia w konfrontacji z kontrastami społecznymi, brakiem sprawiedliwości, zacofaniem technicznym i gospodarczym pękały niczym mydlana bańka.

strona:    1    2  

Zobacz inne artykuły:

StreszczeniaOpracowanie
„PrzedwioÅ›nie” – szczegółowe streszczenie
„PrzedwioÅ›nie” – streszczenie w piguÅ‚ce
Czas i miejsce akcji w „PrzedwioÅ›niu”
Geneza „PrzedwioÅ›nia”
Funkcja mitu szklanych domów w „PrzedwioÅ›niu”
Problemy spoÅ‚eczne w „PrzedwioÅ›niu”
Obraz rewolucji w „PrzedwioÅ›niu”
Interpretacja zakoÅ„czenia „PrzedwioÅ›nia”
Historia w „PrzedwioÅ›niu”
Znaczenie tytułu powieści
Szczegółowy plan wydarzeÅ„ „PrzedwioÅ›nia”
Wizje Polski w „PrzedwioÅ›niu”
Życiorys Stefana Żeromskiego
Problematyka psychologiczna „PrzedwioÅ›nia”
Konstrukcja, kompozycja i narracja „PrzedwioÅ›nia”
Filozofia w „PrzedwioÅ›niu”
Ekranizacje „PrzedwioÅ›nia”
Stefan Żeromski - kalendarium twórczości
Najważniejsze cytaty w „PrzedwioÅ›niu”
Bibliografia




Bohaterowie
Cezary Baryka – szczegółowa charakterystyka
Droga życiowa Cezarego Baryki – od niedojrzaÅ‚ego czternastolatka do wciąż niedojrzaÅ‚ego dwudziestoczterolatka
Charakterystyka pozostaÅ‚ych bohaterów „PrzedwioÅ›nia”
Jadwiga Baryka - charakterystyka
Seweryn Baryka – charakterystyka



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies