Motyw dzieciństwa w „Sklepach cynamonowych” Schulza
Cała twórczość Schulza bierze początek z okresu dzieciństwa. Odtworzenie „księgi dzieciństwa” staje się punktem wyjścia twórczości drohobyckiego pisarza. Świat wyobraźni to przestrzeń rekonstruowanego dzieciństwa. Rządzi się ona jego prawami.Pisarz mówi: „Moim ideałem jest do dzieciństwa. To by dopiero była prawdziwa dojrzałość”. W pierwszych latach życia lat autor czuł się najlepiej. Stamtąd pochodziły pierwsze doznania i wzorce postępowania. Nie było tam kompleksów i rzeczy niemożliwych.
W liście do Witkacego Schulz pisze: „Nie wiem, skąd w dzieciństwie dochodz... więcej
„Sklepy cynamonowe” – geneza utworu
Pierwowzory „Sklepów cynamonowych” zapisane zostały w dodatkach do listów. Artysta pisał je do przyjaciółki i narzeczonej, Debory Vogel. Za namową przyjaciół pokazał fragmenty Zofii Nałkowskiej. Literatka zachwyciła się jego prozą. Doprowadziła do wydania „Sklepów” w 1933 roku w wydawnictwie Rój.O „Sklepach cynamonowych” autor pisał: „w książce podjęto próbę wydobycia dziejów pewnej rodziny, pewnego domu na prowincji nie z ich realnych elementów, zdarzeń, charakterów czy prawdziwych losów, lecz poszukując ponad nimi mitycznej treści, sensu o... więcej
„Sklepy cynamonowe” - wyjaśnienie tytułu
Tytuł „Sklepy cynamonowe” to nazwa jednego z rozdziałów zbioru opowiadań. Jest ono kluczowe dla zrozumienia kreacji świata przez autora. Interpretacja pokazuje na jakich zasadach buduje on świat. Pokazuje, jak kształtuje się czas i przestrzeń. Podkreśla rolę wspomnień z dzieciństwa i mitologizacji przeszłości.Bohater zimową nocą wędruje ulicami miasteczka. Przypomina ono labirynt. Chłopiec pragnie odwiedzić „sklepy cynamonowe”. Te niecodzienne, „nęcące i osobliwe” miejsca były przedmiotem jego gorących marzeń. Nazwa pochodzi od koloru boazerii sklepów. Miały one barwę cynamon... więcej
Oniryzm w „Sklepach cynamonowych” Schulza
ONIRYZM - [gr. óneiros ‘sen`, ‘marzenie senne`], poetyka snu. To jedna z zasad budowy utworów literackich, plastycznych czy filmowych. Polega na opisie rzeczywistości na wzór snu. W budowie utwór oparty jest na regułach rządzących marzeniem sennym.Świat przedstawiony opowiadań Schulza przypomina sen. Umożliwia to powrót do dzieciństwa. Rzeczy realne mieszają się tu z fantastyką. Zacierają się granice między rzeczywistością mityczną, światem realnym, a także wizją senną. Obrazy sprzeczne są z zasadami prawdopodobieństwa. Brak jest związków przyczynowo-skutkowych i logicznych następ... więcej
Mit w opowiadaniach Schulza
W micie zakorzeniona jest ludzka egzystencja. Tworzy on podstawę świata. Buduje o nim wiedzę. Oparty jest na wierze o silnym podłożu emocjonalnym. Z mitu wywodzą się archetypy, motywy i toposy. Pełni podstawową rolę w budowaniu społeczności. To święta opowieść dla danego „plemienia”. Jej autentyzm jest niepodważalny.„Sklepy cynamonowe” Schulz nazwał swoją prywatną mitologią. W odróżnieniu od wielkich antycznych mitologii jego mit wywodzi się z czasów dzieciństwa. Opisuje wydarzenia i postaci, które towarzyszyły dorastającemu chłopcu. Okres pierwszych doznań, czas poznawania świata kształ... więcej
Dlaczego bohater nazywa sklepy cynamonowymi?
Bohater zimową nocą wędruje ulicami miasteczka. Chłopiec pragnie odwiedzić „sklepy cynamonowe”. Te niecodzienne, „nęcące i osobliwe” miejsca były przedmiotem jego gorących marzeń. Nazwa pochodzi od koloru boazerii sklepów. Miały one barwę cynamonową. Wymyślił ją sam bohater, „dla ciemnych boazeryj tej barwy, którymi są wyłożone”.To małe sklepiki prowadzone przez „starych i pełnych godności kupców, którzy obsługiwali klientów ze spuszczonymi oczyma, w dyskretnym milczeniu, i pełni byli mądrości i wyrozumienia dla ich najtajniejszych życzeń.”
Ich ... więcej
Czas i miejsce akcji „Sklepów cynamonowych”
W opowiadaniach upływ czasu i poszczególne miejsca odbiegają od rzeczywistości. Trzeba pamiętać, że pisarz przyjął konwencję marzenia sennego. Ponadto przedstawione wydarzenie pokazane zostały z perspektywy dziecka. Świat widziany jego oczami pełen jest fantastyki. Z pozoru zwykłe rzeczy przybierają nienaturalnych kształty.W „Sklepach cynamonowych” nie występują konkretne daty. Cała przeszłość rozgrywa się w świecie dziecięcej wyobraźni. Poddana jest mitologizacji. Szczegółowo zaznaczone zostały jednak pory roku. Otwierające zbiór opowiadanie „Sierpień” – zgodnie z tytu... więcej
Przestrzeń w „Sklepach cynamonowych” Schulza
Konstrukcja przestrzeni u Schulza przeczy logice. Tworzona jest z wyobraźni. Widziana oczami dziecka i przepuszczona przez jego wrażliwość. Lokalizacje są pozorne – bliższe emocjom niż rzeczywistym miejscom. Przestrzeń jest „zakrzywiona wokół świadomości”. Podlega zniekształceniom z perspektywy osobistej.Mieszkanie bohatera nie posiada określonej liczby pokoi: „Mieszkanie to nie posiadało określonej liczby pokojów, gdyż nie pamiętano, ile z nich wynajęte było obcym lokatorom. Nieraz otwierano przypadkiem którąś z tych izb zapomnianych i znajdowano ją pustą[…]”.
Miasto potrafi... więcej
Przemiana bohaterów w „Sklepach cynamonowych”
Przemiany bohaterów w opowiadaniach dokonują się w naturalny sposób. Nie mają nic wspólnego z rzeczywistością, jednak żadna z nich nie zostaje poddana w wątpliwość.Skłonność do transformacji towarzyszy zarówno przedmiotom i ludziom, jak i całemu otoczeniu. Metamorfozie ulegają przedmioty, miejsca, osoby. Tracą swoją tożsamość. Stają się elementem w grze znaczeń. Dowodzą, że to wyobraźnia narratora rządzi światem. Kreacje odwołują się do wyobraźni czytelnika.
Najlepszym przykładem przemian fizycznych jest ojciec głównego bohatera. Gdy hoduje ptaki zaczyna machać rękami... więcej
Czas w „Sklepach cynamonowych” Schulza
W opowiadaniach Schulza wspomnienia z dzieciństwa zostają przetworzone poprzez fantazję i zabiegi poetyckie. Czas w prozie Schulza to bohater wydarzeń, a nie wyłącznie ich tło. To czas wielowarstwowy. Ma nierównomierny przebieg. Dostosowuje się do kreatorskiej wyobraźni pisarza. Jest zjawiskiem subiektywnym, psychicznym i indywidualnym. Zachowuje jednak pozory realności.Czas w „Sklepach cynamonowych” stanowi przeciwieństwo czasu rzeczywistego. Ten rządzi ludzkim życiem i skazuje na przemijanie. W twórczości czas jest podlega człowiekowi i jego sile kreacji. Jest azylem przed nieuchronnym przemij... więcej
Motyw labiryntu w „Sklepach cynamonowych”
Labirynt to jeden z podstawowych rodzajów opisywanej przez Schulza przestrzeni. Zgubić się można w ulicach miast, ale i w domu, w gimnazjum. Labirynty obecne są także we wnętrzu człowieka, jego psychice.W „Sklepach cynamonowych” wędrówka krętymi drogami to próba dotarcia do głębszych struktur ludzkiej podświadomości. Labirynt w ujęciu Schulza ma wymiar zamkniętej i wewnętrznie uporządkowanej przestrzeni. Stanowi obszar, na którym dochodzi się do celu metodą licznych prób i błędów. Człowiek, błądząc poprzez labirynt-świata, labirynt-psyche. dąży do odnalezienia pierwotnego mitu. P... więcej
Koncepcja literacka opowiadań Schulza
Proza Schulza jest wielowarstwowa i niejednoznaczna. Pozwala na wiele interpretacji. Jest także silnie zmetaforyzowana. Słowo Schulza służy ukonkretnieniu abstrakcyjnych treści. To co podświadome i intuicyjne czyni realnym.W „Sklepach cynamonowych” łączy wiele koncepcji. To autobiografizm przekształcony za pomocą wyobraźni i siły twórczej literatury. Świat widziany oczami dziecka jest subiektywny. Zdecydowanie odbiega od rzeczywistości. Przenosi czytelnika w świat fantastyki. Jest jednak dokładnie przemyślany i uporządkowany. Rządzą tu odmienne prawa. Obszar marzeń i fantazji miesza się z ... więcej
„Sklepy cynamonowe” jako przykład prozy poetyckiej
Trudno jednoznacznie zaklasyfikować gatunkowo „Sklepy cynamonowe”. Wynika to ze świadomego łamania konwencji gatunkowych epiki przez autora. O „Sklepach” można mówić jako o opowiadaniach, nowelach, opowieściach. Najczęściej w stosunku nich używa się sformułowania proza poetycka. Polega ona na oparciu kompozycji poszczególnych tematów na prostej opowieści. Zostaje ona następnie nasycona środkami stylistycznymi charakterystycznymi dla poezji.Rola fabuły w utworze została niemal zupełnie zminimalizowana. Poszczególne płaszczyzny – realna i wyimaginowana – przenikają się. Wybór takiej formuł... więcej
Język „Sklepów cynamonowych”
Język w prozie Schulza odgrywa rolę fundamentalną. Kluczową rolę odgrywa metaforyka, liczne figury poetyckie oraz silna rytmizacja toku wypowiedzi. Świat tworzą zdania wielokrotnie złożone. Przesycone są środkami poetyckiej stylistyki. To przede wszystkim metafory. Cały świat ukazana zostaje w przenośni. Dosłowne i realne znaczenie tracą swoją rolę. Przypisuje im się znaczenie symboliczne. Liczne epitety także nadają treści charakter metaforyczny.Szczególne znaczenie odgrywa w utworach roślinność. Zostaje ona spersonifikowana. Żyje własnym życiem. Widać to w opisie słonecznika: „O... więcej
Wyznaczniki prozy Schulza na przykładzie „Sklepów cynamonowych”
Minimalizacja roli fabuły.Wyraźnie określony narrator.
Świat ukazany z perspektywy dziecka.
Istotna rola osobowości ojca.
Rozpad i dezintegracja świata oraz człowieka.
Prywatna mitologizacja.
Odwołanie do osobistych przeżyć autora.
Brak konkretnego czasu wydarzeń.
Przewaga elementu kreacyjności.
Łamanie konwencji gatunkowej epiki.
Oniryzm.
Stylizacja biblijna.... więcej
Degradacja człowieka w „Sklepach cynamonowych”
Jednym z tematów „Sklepów cynamonowych” jest degradacja człowieka. Jego dehumanizacja. Sprowadzenie człowieka do przedmiotu, manekina.W opowiadaniach problem ten przedstawia ojciec bohatera. Swoją teorię przedstawia w „Traktacie o manekinach”. To trzyczęściowy wykład. Kupiec bławatny prezentuje go przed Poldą i Pauliną – szwaczkami oraz służącą Adelą. W pierwszej części swego wystąpienia wspomina o możliwości tworzenia nowych światów. Mówi o pragnieniu stworzeniu człowieka na nowo „na obraz i podobieństwo manekina”. To nawiązanie do biblijnej „Księgi Genesis”.
Manekiny symboli... więcej
Bohaterowie „Sklepów cynamonowych”
Narrator - JózefGłówny bohater opowiadań Schulza jest zarazem ich narratorem. To dojrzewający syn kupca bławatnego. Pochodzi z prowincjonalnego miasteczka. Możemy dopatrywać się w nim Drohobycza. Mały chłopiec to jeszcze uczeń. Na świat patrzy oczami dziecka. Jest uważnym obserwatorem. Cechuje go wielka wyobraźnia i wrażliwość. Codzienne zdarzenia przybierają nienaturalnych kształtów. Przyroda (opowiadanie „Sierpień) i jej siły (opowiadanie „Wichura”) rozgrywają się w jego spojrzeniu jak spektakl.
Wielką rolę odgrywa w jego życiu ojciec. Jest dla niego jednocześnie kupcem bławatnym, Demiurg... więcej
Postać ojca w „Sklepach cynamonowych”
Ojciec Józefa – Jakub ukazany zostaje w opowiadaniach z punktu widzenia dziecka. Jego postać jest niejednoznaczna. Czasem to skrzętnie doglądający swych interesów kupiec bławatny. Innym razem filozof i prorok. Autor wygłoszonego „Traktatu o manekinach”. To także magik, który znajduje wspólny język z ptakami. W oczach dziecka urasta także do roli Demiurga – Stwórcy. Często oddala się os „spraw praktycznego życia”.Jakub w opowiadaniach przechodzi wiele przemian. Często zatraca się w swoich myślach. Nieraz jest nadpobudliwy. Innym razem zaszywa się w zakamarkach domu na wiele tygodni. Zmienia... więcej
Motyw miasta w „Sklepach cynamonowych”
Miejscem akcji opowiadań „Sklepy cynamonowe” jest niewielkie galicyjskie miasteczko. Choć jego nazwa nie pada w treści możemy utożsamiać je z rodzinnym miastem Schulza – Drohobyczem. Miejscowość położona jest nieopodal Lwowa. Miasto Schulza to miejsce pełne miejsc przedziwnych, Jest bajecznie kolorowe. Wykreowane zostało w wyobraźni dziecięcego bohatera-narratora.W opowiadaniach znajdziemy opisy domu głównego bohatera oraz jego najbliższych okolic. To przede wszystkim rynek, na którym stała kamienica mieszcząca sklep bławatny i mieszkanie ojca Jakuba: „Rynek był pusty i żółty od żaru, ... więcej
Czym dla głównego bohatera są „sklepy cynamonowe”?
Bohater zimową nocą wędruje ulicami miasteczka. Przypomina ono labirynt. Chłopiec pragnie odwiedzić „sklepy cynamonowe”. Te niecodzienne, „nęcące i osobliwe” miejsca były przedmiotem jego gorących marzeń. Nazwa pochodzi od koloru boazerii sklepów. Miały one barwę cynamonową.To małe sklepiki prowadzone przez „starych i pełnych godności kupców, którzy obsługiwali klientów ze spuszczonymi oczyma, w dyskretnym milczeniu, i pełni byli mądrości i wyrozumienia dla ich najtajniejszych życzeń.”
Ich wnętrza były „słabo oświetlone, ciemne i uroczyste […] pachniały głębo... więcej
„Sklepy cynamonowe” – najważniejsze cytaty
Opis sklepów cynamonowych„taką noc niepodobna iść Podwalem ani żadną inną z ciemnych ulic, które są odwrotną stroną, niejako podszewką czterech linij rynku, i nie przypomnieć sobie, że o tej późnej porze bywają czasem jeszcze otwarte niektóre z owych osobliwych a tyle nęcących sklepów, o których zapomina się w dnie zwyczajne. Nazywam je sklepami cynamonowymi dla ciemnych boazeryj tej barwy, którymi są wyłożone.
Te prawdziwie szlachetne handle, w późną noc otwarte, były zawsze przedmiotem moich gorących marzeń. Słabo oświetlone, ciemne i uroczyste ich wnętrza pachniały głębo... więcej
Bruno Schulz o „Sklepach cynamonowych”
Od pytania, czy potrafiłbym filozoficznie zinterpretować rzeczywistość „Sklepów cynamonowych”, najchętniej chciałbym się uchylić. Sądzę, że zracjonalizowanie widzenia rzeczy tkwiącego w dziele sztuki równa się zdemaskowaniu aktorów, jest końcem zabawy, jest zubożeniem problematyki dzieła. Nie dlatego, żeby sztuka była logogryfem z ukrytym kluczem, a filozofja tym samym logogryfem – rozwiązanym. Różnica jest głębsza. W dziele sztuki nie została jeszcze przerwana pępowina, łącząca je z całością naszej problematyki, krąży tam jeszcze krew tajemnicy, końce naczyń uchodzą w noc otaczającą i wraca... więcejBruno Schulz o roli dzieciństwa
„Nie wiem, skąd w dzieciństwie dochodzimy do pewnych obrazów o rozstrzygającym dla nas znaczeniu. Grają one rolę tych nitek w roztworze, dokoła których krystalizuje się dla nas sens świata. Do tych obrazów należy jeszcze u mnie obraz dziecka niesionego przez przestrzenie ogromnej nocy, rozmawiającego z ciemnością. Ojciec tuli je, zamyka w ramionach, odgradza od żywiołu, który mówi i mówi, ale dla dziecka ramiona te są przezroczyste, noc dosięga je w nich i poprzez pieszczoty ojca słyszy ono nieustannie jej straszliwe perswazje ניסיון שכנוע, שידול. I znękane, pełne fatalizmu odpowiada na inda... więcej
kontakt | polityka cookies