Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Sklepy cynamonowe
Język w prozie Schulza odgrywa rolę fundamentalną. Kluczową rolę odgrywa metaforyka, liczne figury poetyckie oraz silna rytmizacja toku wypowiedzi. Świat tworzą zdania wielokrotnie złożone. Przesycone są środkami poetyckiej stylistyki. To przede wszystkim metafory. Cały świat ukazana zostaje w przenośni. Dosłowne i realne znaczenie tracą swoją rolę. Przypisuje im się znaczenie symboliczne. Liczne epitety także nadają treści charakter metaforyczny.
Szczególne znaczenie odgrywa w utworach roślinność. Zostaje ona spersonifikowana. Żyje własnym życiem. Widać to w opisie słonecznika: „Ogromny słonecznik, wydźwignięty na potężnej łodydze i chory na elephantiasis, czekał w żółtej żałobie ostatnich, smutnych dni żywota, uginając się pod przerostem potwornej korpulencji. Ale naiwne przedmiejskie dzwonki i perkalikowe, niewybredne kwiatuszki stały bezradne w swych nakrochmalonych, różowych i białych koszulkach, bez zrozumienia dla wielkiej tragedii słonecznika.”
Schulz posługuje się często porównaniami. Np. „Adela wracała w świetliste poranki, jak Pomona z ognia dnia rozżagwionego, wysypując z koszyka barwną urodę słońca […]” czy: „Była to chwila, kiedy czas oszalały i dziki, wyłamując się z kieratu zdarzeń i jak zbiegły włóczęga biegnie z krzykiem na przełaj przez pola […]”.
W opowiadaniach odnajdziemy też przykłady synestezji oraz łączenia wrażeń różnych zmysłów. Pisarz zestawia ze sobą opisy barw, dźwięków i kształtów.
Znajdziemy tu także różne odmiany stylizacji. Przede wszystkim to stylizacja biblijna. Ma ona na celu nadanie treści symbolicznych sensów. To środek stylistyczny umożliwiający kreację. Widać to szczególnie w wypowiedziach ojca przedstawianego jako biblijny prorok. Naśladuje rytm prozy biblijnej: „Aż pewnej nocy podniósł się ten głos groźnie i odparcie żądając, aby mu dać świadectwo usty i wnętrznościami swymi. I usłyszeliśmy, jak duch weń wstąpił, jak podnosił się z łóżka, długi i rosnący gniewem proroczym, dławiąc się hałaśliwymi słowy, które wyrzucał jak mitralieza. Słyszeliśmy łomot walki i jęk ojca, jęk tytana ze złamanym biodrem, który jeszcze urąga.”
Występuje tu powtarzalność układów zdaniowych, rozpoczynanie zdań od spójnika czy umieszczanie czasowników na końcu zdania. Dodatkowo występują słowa zaczerpnięte ze staropolszczyzny, jak: usty”, „słowy”. Język „Sklepów cynamonowych”
Autor: Jakub RudnickiJęzyk w prozie Schulza odgrywa rolę fundamentalną. Kluczową rolę odgrywa metaforyka, liczne figury poetyckie oraz silna rytmizacja toku wypowiedzi. Świat tworzą zdania wielokrotnie złożone. Przesycone są środkami poetyckiej stylistyki. To przede wszystkim metafory. Cały świat ukazana zostaje w przenośni. Dosłowne i realne znaczenie tracą swoją rolę. Przypisuje im się znaczenie symboliczne. Liczne epitety także nadają treści charakter metaforyczny.
Szczególne znaczenie odgrywa w utworach roślinność. Zostaje ona spersonifikowana. Żyje własnym życiem. Widać to w opisie słonecznika: „Ogromny słonecznik, wydźwignięty na potężnej łodydze i chory na elephantiasis, czekał w żółtej żałobie ostatnich, smutnych dni żywota, uginając się pod przerostem potwornej korpulencji. Ale naiwne przedmiejskie dzwonki i perkalikowe, niewybredne kwiatuszki stały bezradne w swych nakrochmalonych, różowych i białych koszulkach, bez zrozumienia dla wielkiej tragedii słonecznika.”
Schulz posługuje się często porównaniami. Np. „Adela wracała w świetliste poranki, jak Pomona z ognia dnia rozżagwionego, wysypując z koszyka barwną urodę słońca […]” czy: „Była to chwila, kiedy czas oszalały i dziki, wyłamując się z kieratu zdarzeń i jak zbiegły włóczęga biegnie z krzykiem na przełaj przez pola […]”.
W opowiadaniach odnajdziemy też przykłady synestezji oraz łączenia wrażeń różnych zmysłów. Pisarz zestawia ze sobą opisy barw, dźwięków i kształtów.
Znajdziemy tu także różne odmiany stylizacji. Przede wszystkim to stylizacja biblijna. Ma ona na celu nadanie treści symbolicznych sensów. To środek stylistyczny umożliwiający kreację. Widać to szczególnie w wypowiedziach ojca przedstawianego jako biblijny prorok. Naśladuje rytm prozy biblijnej: „Aż pewnej nocy podniósł się ten głos groźnie i odparcie żądając, aby mu dać świadectwo usty i wnętrznościami swymi. I usłyszeliśmy, jak duch weń wstąpił, jak podnosił się z łóżka, długi i rosnący gniewem proroczym, dławiąc się hałaśliwymi słowy, które wyrzucał jak mitralieza. Słyszeliśmy łomot walki i jęk ojca, jęk tytana ze złamanym biodrem, który jeszcze urąga.”
Język naukowego wywodu odnajdziemy natomiast w „Traktacie o manekinach”, np.: „Zabójstwo nie jest grzechem. Jest ono nieraz koniecznym gwałtem wobec opornych i skostniałych form bytu, które przestały być zajmujące. W interesie ciekawego i ważnego eksperymentu może ono nawet stanowić zasługę. Tu jest punkt wyjścia dla nowej apologii sadyzmy.”.
Obok pojedynczych środków występują też stylizacje całych scen. Świadczy o tym scena z opowiadania „Noc wielkiego sezonu” podczas której ojciec występuje w roli proroka. Fragment ten stanowi przypowieść o poezji. Główne jej postaci mają swoje odpowiedniki w Biblii. Ojciec to prorok, subiekci – grzeszni aniołowie, zaś zgromadzeni w sklepie klienci to lud Izraela. Jakub karci klientów jak biblijny prorok: „Mój ojciec wyrastał nagle nad tymi grupami kupczących, wydłużony gniewem i gromił z wysoka bałwochwalców potężnym słowem”.
Schulz jest geniuszem w posługiwaniu się językiem. Zadziwiające i rozbudowane środki językowe tworzą niepowtarzalny świat.
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies