JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Hamlet
Saxo Grammaticus żyÅ‚ prawdopodobnie w latach 1150 – 1220. ByÅ‚ on Å›redniowiecznym duÅ„skim kronikarzem. DzieÅ‚o jego życia, czyli Gesta Danorum (Czyny DuÅ„czyków), skÅ‚ada siÄ™ z szesnastu ksiÄ…g opisujÄ…cych historiÄ™ paÅ„stwa duÅ„skiego. Niewiele wiadomo o życiu tego czÅ‚owieka, poza tym, że swego czasu byÅ‚ on Arcybiskupem Absalonu. Jego doskonaÅ‚a znajomość Å‚aciny i wiedza, jakÄ… wykazaÅ‚ siÄ™ w swojej pracy Å›wiadczÄ… o tym, iż najprawdopodobniej ksztaÅ‚ciÅ‚ siÄ™ poza DaniÄ…, przypuszczalnie we Francji. Jego prawdziwe dane nie sÄ… dziÅ› znane, przydomek Grammaticus, oznaczajÄ…cy nauczyciela pisma, zostaÅ‚ mu nadany okoÅ‚o roku 1342 w uznaniu za dobór słów, jakimi posÅ‚ugiwaÅ‚ siÄ™ w swoich dzieÅ‚ach.
Dwiema najpopularniejszymi inspiracjami dla Saxo Grammaticusa byÅ‚y anonimowa skandynawska Saga Hrolf Kraki oraz rzymska legenda o Brutusie. W pierwszej historii bohaterami byli dwaj synowie zamordowanego króla: Hroar i Helgi, którzy dla niepoznaki zmienili swoje imiona na Ham i Hrán. Bracia wiÄ™kszość czasu opowieÅ›ci ukrywajÄ… siÄ™, a nie walczÄ… z szaleÅ„stwem. Druga legenda opowiada o Luciusie, który zmienia swoje imiÄ™ na Brutus i pozoruje obÅ‚Ä™d, aby uniknąć losu swojego ojca i braci. Ostatecznie udaje mu siÄ™ zgÅ‚adzić mordercÄ™ czÅ‚onków swojej rodziny, Króla Tarquinusa. Grammaticus dodaÅ‚ do swojej historii, pisanej po Å‚acinie, klasyczne dla literatury rzymskiej koncepcje heroizmu i siÅ‚y. Opowieść duÅ„skiego kronikarza zostaÅ‚a przetÅ‚umaczona na jÄ™zyk francuski w roku 1570 przez François de Belleforest’a i znalazÅ‚a miejsce w dziele Histoires Tragiques (Historie tragiczne). Belleforest znacznie wzbogaciÅ‚ dzieÅ‚o Grammaticusa, niemal podwajajÄ…c jego dÅ‚ugość. Wersja Francuza zawieraÅ‚a liczne opisy melancholii głównego bohatera. François de Belleforest żyÅ‚ w latach 1530 – 1583. Ten francuski pisarz, poeta oraz tÅ‚umacz pozostawiÅ‚ po sobie znacznÄ… liczbÄ™ dzieÅ‚. W roku 1568 zostaÅ‚ mianowanym historiografem króla Karola IX. Poza pisaniem moralitetów, prozy oraz prac historycznych Belleforest tÅ‚umaczyÅ‚ na jÄ™zyk francuski dzieÅ‚a miÄ™dzy innymi Boccaccia, Antonio de Guevary, Sebastiana Münstera, Cycerona czy Demostenesa. Jego najbardziej znanÄ… pracÄ… okazaÅ‚o siÄ™ siedmiotomowe dzieÅ‚o zatytuÅ‚owane Histoires Tragiques (Historie tragiczne).
GłównÄ… inspiracjÄ… dla Szekspira najprawdopodobniej byÅ‚a sztuka Thomasa Kyda zatytuÅ‚owana Ur-Hamlet, która nie zachowaÅ‚a siÄ™ do dziÅ›. Uważa siÄ™, iż Trupa Szambelana odkupiÅ‚a dzieÅ‚o, a po naniesieniu na nie poprawek Szekspira wystawiaÅ‚a spektakl w swojej wersji. Ponieważ żadna z kopii Ur-Hamleta nie przetrwaÅ‚a, niemożliwym jest porównanie dwóch dramatów. Co wiÄ™ciej, nie ma nawet pewnoÅ›ci, czy Kyd faktycznie napisaÅ‚ takÄ… sztukÄ™. Podobnie, nie ma również dowodów, iż dzieÅ‚o wyszÅ‚o spod rÄ™ki Szekspira. Badacze nie sÄ… w stanie stwierdzić z zupeÅ‚nÄ… pewnoÅ›ciÄ… ile najwybitniejszy dramaturg w historii zaczerpnÄ…Å‚ z dzieÅ‚a Kyda, ile od Belleforesta i Grammaticusa czy innych dzieÅ‚ (wymienia siÄ™ również TragediÄ™ HiszpaÅ„skÄ…, autorstwa Kyda). Thomas Kyd urodziÅ‚ siÄ™ 3 listopada 1558 roku, a zmarÅ‚ 16 lipca 1594 roku. Za życia byÅ‚ bardzo popularnym dramaturgiem, jednym z najwybitniejszych w epoki teatru elżbietaÅ„skiego. Po Å›mierci popadÅ‚ w niepamięć aż do roku 1773, gdy odkryto, że byÅ‚ on autorem Tragedii HiszpaÅ„skiej. Po wielu latach badacze naukowi z Niemiec i Anglii odkryli, iż prawdopodobnie napisaÅ‚ dzieÅ‚o zatytuÅ‚owane Ur-Hamlet, które wystawiane byÅ‚o przed Hamletem Szekspira, przez co mogÅ‚o posÅ‚użyć mu za inspiracjÄ™. Geneza „Hamleta”
Autor: Karolina MarlêgaSaxo Grammaticus żyÅ‚ prawdopodobnie w latach 1150 – 1220. ByÅ‚ on Å›redniowiecznym duÅ„skim kronikarzem. DzieÅ‚o jego życia, czyli Gesta Danorum (Czyny DuÅ„czyków), skÅ‚ada siÄ™ z szesnastu ksiÄ…g opisujÄ…cych historiÄ™ paÅ„stwa duÅ„skiego. Niewiele wiadomo o życiu tego czÅ‚owieka, poza tym, że swego czasu byÅ‚ on Arcybiskupem Absalonu. Jego doskonaÅ‚a znajomość Å‚aciny i wiedza, jakÄ… wykazaÅ‚ siÄ™ w swojej pracy Å›wiadczÄ… o tym, iż najprawdopodobniej ksztaÅ‚ciÅ‚ siÄ™ poza DaniÄ…, przypuszczalnie we Francji. Jego prawdziwe dane nie sÄ… dziÅ› znane, przydomek Grammaticus, oznaczajÄ…cy nauczyciela pisma, zostaÅ‚ mu nadany okoÅ‚o roku 1342 w uznaniu za dobór słów, jakimi posÅ‚ugiwaÅ‚ siÄ™ w swoich dzieÅ‚ach.
Dwiema najpopularniejszymi inspiracjami dla Saxo Grammaticusa byÅ‚y anonimowa skandynawska Saga Hrolf Kraki oraz rzymska legenda o Brutusie. W pierwszej historii bohaterami byli dwaj synowie zamordowanego króla: Hroar i Helgi, którzy dla niepoznaki zmienili swoje imiona na Ham i Hrán. Bracia wiÄ™kszość czasu opowieÅ›ci ukrywajÄ… siÄ™, a nie walczÄ… z szaleÅ„stwem. Druga legenda opowiada o Luciusie, który zmienia swoje imiÄ™ na Brutus i pozoruje obÅ‚Ä™d, aby uniknąć losu swojego ojca i braci. Ostatecznie udaje mu siÄ™ zgÅ‚adzić mordercÄ™ czÅ‚onków swojej rodziny, Króla Tarquinusa. Grammaticus dodaÅ‚ do swojej historii, pisanej po Å‚acinie, klasyczne dla literatury rzymskiej koncepcje heroizmu i siÅ‚y. Opowieść duÅ„skiego kronikarza zostaÅ‚a przetÅ‚umaczona na jÄ™zyk francuski w roku 1570 przez François de Belleforest’a i znalazÅ‚a miejsce w dziele Histoires Tragiques (Historie tragiczne). Belleforest znacznie wzbogaciÅ‚ dzieÅ‚o Grammaticusa, niemal podwajajÄ…c jego dÅ‚ugość. Wersja Francuza zawieraÅ‚a liczne opisy melancholii głównego bohatera. François de Belleforest żyÅ‚ w latach 1530 – 1583. Ten francuski pisarz, poeta oraz tÅ‚umacz pozostawiÅ‚ po sobie znacznÄ… liczbÄ™ dzieÅ‚. W roku 1568 zostaÅ‚ mianowanym historiografem króla Karola IX. Poza pisaniem moralitetów, prozy oraz prac historycznych Belleforest tÅ‚umaczyÅ‚ na jÄ™zyk francuski dzieÅ‚a miÄ™dzy innymi Boccaccia, Antonio de Guevary, Sebastiana Münstera, Cycerona czy Demostenesa. Jego najbardziej znanÄ… pracÄ… okazaÅ‚o siÄ™ siedmiotomowe dzieÅ‚o zatytuÅ‚owane Histoires Tragiques (Historie tragiczne).
Wiadomo jedynie, że niektóre z elementów są autorstwa Szekspira. W odróżnieniu od dzieł Belleforesta i Grammaticusa, Hamlet nie posiada wszechwiedzącego narratora, dzięki czemu odbiorcy mogli sami snuć domysły o intencjach bohaterów i motywach ich postępowania. Kolejną różnicą jest czas trwania akcji, u dwóch wcześniej wspomnianych autorów wynosił on po kilka lat, a u Szekspira zaledwie kilka miesięcy. Bohater u Belleforesta posiadał dokładny plan zemsty, podczas gdy znany nam Hamlet takowego nie miał. Szekspir dodał fakty, dzięki którym akcja przeniosła się z czasów pogańskich do piętnastowiecznej Danii. Innymi wprowadzonymi przez Anglika elementami, których nie można doszukać się w średniowiecznych dziełach Grammaticusa i Belleforesta, były: tajemnica wokół morderstwa poprzedniego króla, postaci Ducha, Laertesa i Fortynbrasa, wystawienie sztuki na zamku w Elzynorze przez trupę aktorską oraz tragiczna śmierć Hamleta w momencie, gdy wreszcie dokonał zemsty.
strona: 1 2
Szybki test:
Naukowcy odkryli, że dzieło Szekspira odnosiło się do pewnej legendy, w której oszalały główny bohater przypadkowo zabija królewskiego szambelana w sypialni swojej matki, a następnie krwawo rozprawia się ze swoim stryjem, ówczesnym władcą. Ba) szkocka
b) islandzka
c) walijska
d) norweska
RozwiÄ…zanie
Pierwsza wzmianka na temat Szekspirowskiego Hamleta pojawiÅ‚a siÄ™ w tak zwanym Stationers’ Register w roku:
a) 1602
b) 1597
c) 1600
d) 1601
RozwiÄ…zanie
Ze znanych opowieści o Hamlecie nie posiada wszechwiedzącego narratora dzieło:
a) Kyda
b) Grammaticusa
c) Szekspira
d) Belleforesta
RozwiÄ…zanie
Więcej pytań
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies