Geneza „Hamleta” - strona 2
JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Hamlet

Geneza „Hamleta”

Autor: Karolina Marlêga

Saxo Grammaticus żyÅ‚ prawdopodobnie w latach 1150 – 1220. ByÅ‚ on Å›redniowiecznym duÅ„skim kronikarzem. DzieÅ‚o jego życia, czyli Gesta Danorum (Czyny DuÅ„czyków), skÅ‚ada siÄ™ z szesnastu ksiÄ…g opisujÄ…cych historiÄ™ paÅ„stwa duÅ„skiego. Niewiele wiadomo o życiu tego czÅ‚owieka, poza tym, że swego czasu byÅ‚ on Arcybiskupem Absalonu. Jego doskonaÅ‚a znajomość Å‚aciny i wiedza, jakÄ… wykazaÅ‚ siÄ™ w swojej pracy Å›wiadczÄ… o tym, iż najprawdopodobniej ksztaÅ‚ciÅ‚ siÄ™ poza DaniÄ…, przypuszczalnie we Francji. Jego prawdziwe dane nie sÄ… dziÅ› znane, przydomek Grammaticus, oznaczajÄ…cy nauczyciela pisma, zostaÅ‚ mu nadany okoÅ‚o roku 1342 w uznaniu za dobór słów, jakimi posÅ‚ugiwaÅ‚ siÄ™ w swoich dzieÅ‚ach.

Dwiema najpopularniejszymi inspiracjami dla Saxo Grammaticusa byÅ‚y anonimowa skandynawska Saga Hrolf Kraki oraz rzymska legenda o Brutusie. W pierwszej historii bohaterami byli dwaj synowie zamordowanego króla: Hroar i Helgi, którzy dla niepoznaki zmienili swoje imiona na Ham i Hrán. Bracia wiÄ™kszość czasu opowieÅ›ci ukrywajÄ… siÄ™, a nie walczÄ… z szaleÅ„stwem. Druga legenda opowiada o Luciusie, który zmienia swoje imiÄ™ na Brutus i pozoruje obÅ‚Ä™d, aby uniknąć losu swojego ojca i braci. Ostatecznie udaje mu siÄ™ zgÅ‚adzić mordercÄ™ czÅ‚onków swojej rodziny, Króla Tarquinusa. Grammaticus dodaÅ‚ do swojej historii, pisanej po Å‚acinie, klasyczne dla literatury rzymskiej koncepcje heroizmu i siÅ‚y. Opowieść duÅ„skiego kronikarza zostaÅ‚a przetÅ‚umaczona na jÄ™zyk francuski w roku 1570 przez François de Belleforest’a i znalazÅ‚a miejsce w dziele Histoires Tragiques (Historie tragiczne). Belleforest znacznie wzbogaciÅ‚ dzieÅ‚o Grammaticusa, niemal podwajajÄ…c jego dÅ‚ugość. Wersja Francuza zawieraÅ‚a liczne opisy melancholii głównego bohatera. François de Belleforest żyÅ‚ w latach 1530 – 1583. Ten francuski pisarz, poeta oraz tÅ‚umacz pozostawiÅ‚ po sobie znacznÄ… liczbÄ™ dzieÅ‚. W roku 1568 zostaÅ‚ mianowanym historiografem króla Karola IX. Poza pisaniem moralitetów, prozy oraz prac historycznych Belleforest tÅ‚umaczyÅ‚ na jÄ™zyk francuski dzieÅ‚a miÄ™dzy innymi Boccaccia, Antonio de Guevary, Sebastiana Münstera, Cycerona czy Demostenesa. Jego najbardziej znanÄ… pracÄ… okazaÅ‚o siÄ™ siedmiotomowe dzieÅ‚o zatytuÅ‚owane Histoires Tragiques (Historie tragiczne).
Główną inspiracją dla Szekspira najprawdopodobniej była sztuka Thomasa Kyda zatytułowana Ur-Hamlet, która nie zachowała się do dziś. Uważa się, iż Trupa Szambelana odkupiła dzieło, a po naniesieniu na nie poprawek Szekspira wystawiała spektakl w swojej wersji. Ponieważ żadna z kopii Ur-Hamleta nie przetrwała, niemożliwym jest porównanie dwóch dramatów. Co więciej, nie ma nawet pewności, czy Kyd faktycznie napisał taką sztukę. Podobnie, nie ma również dowodów, iż dzieło wyszło spod ręki Szekspira. Badacze nie są w stanie stwierdzić z zupełną pewnością ile najwybitniejszy dramaturg w historii zaczerpnął z dzieła Kyda, ile od Belleforesta i Grammaticusa czy innych dzieł (wymienia się również Tragedię Hiszpańską, autorstwa Kyda). Thomas Kyd urodził się 3 listopada 1558 roku, a zmarł 16 lipca 1594 roku. Za życia był bardzo popularnym dramaturgiem, jednym z najwybitniejszych w epoki teatru elżbietańskiego. Po śmierci popadł w niepamięć aż do roku 1773, gdy odkryto, że był on autorem Tragedii Hiszpańskiej. Po wielu latach badacze naukowi z Niemiec i Anglii odkryli, iż prawdopodobnie napisał dzieło zatytułowane Ur-Hamlet, które wystawiane było przed Hamletem Szekspira, przez co mogło posłużyć mu za inspirację.

Wiadomo jedynie, że niektóre z elementów są autorstwa Szekspira. W odróżnieniu od dzieł Belleforesta i Grammaticusa, Hamlet nie posiada wszechwiedzącego narratora, dzięki czemu odbiorcy mogli sami snuć domysły o intencjach bohaterów i motywach ich postępowania. Kolejną różnicą jest czas trwania akcji, u dwóch wcześniej wspomnianych autorów wynosił on po kilka lat, a u Szekspira zaledwie kilka miesięcy. Bohater u Belleforesta posiadał dokładny plan zemsty, podczas gdy znany nam Hamlet takowego nie miał. Szekspir dodał fakty, dzięki którym akcja przeniosła się z czasów pogańskich do piętnastowiecznej Danii. Innymi wprowadzonymi przez Anglika elementami, których nie można doszukać się w średniowiecznych dziełach Grammaticusa i Belleforesta, były: tajemnica wokół morderstwa poprzedniego króla, postaci Ducha, Laertesa i Fortynbrasa, wystawienie sztuki na zamku w Elzynorze przez trupę aktorską oraz tragiczna śmierć Hamleta w momencie, gdy wreszcie dokonał zemsty.

strona:    1    2  

Szybki test:

Pierwowzór Hamleta pochodzi ze średniowiecznej opowieści napisanej przez Saxo Grammaticusa, zatytułowanej Vita Amlethi napisanej około roku:
a) 1000
b) 1300
c) 1200
d) 1100
RozwiÄ…zanie

Naukowcy odkryli, że dzieło Szekspira odnosiło się do pewnej legendy, w której oszalały główny bohater przypadkowo zabija królewskiego szambelana w sypialni swojej matki, a następnie krwawo rozprawia się ze swoim stryjem, ówczesnym władcą. B
a) islandzka
b) norweska
c) walijska
d) szkocka
RozwiÄ…zanie

Pierwsza wzmianka na temat Szekspirowskiego Hamleta pojawiÅ‚a siÄ™ w tak zwanym Stationers’ Register w roku:
a) 1601
b) 1597
c) 1602
d) 1600
RozwiÄ…zanie

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

Inne
Geneza „Hamleta”
„Hamlet ”- streszczenie szczegółowe
Charakterystyka Hamleta - „On sam jest rodu swego niewolnikiem”
Czas i miejsce akcji „Hamleta”
Charakterystyka Ofelii
Życiorys Szekspira
Problematyka „Hamleta”
Streszczenie „Hamleta” w piguÅ‚ce
Charakterystyka Gertrudy
Charakterystyka Klaudiusza
„Hamlet” jako przykÅ‚ad tragedii szekspirowskiej
Kompozycja, budowa i jÄ™zyk „Hamleta”
Religia w „Hamlecie”
Filozofia w „Hamlecie”
„Być albo nie być...” - problematyka życia i Å›mierci w „Hamlecie”
Charakterystyka pozostaÅ‚ych bohaterów „Hamleta”
NawiÄ…zania do „Hamleta” w sztuce
Plan wydarzeÅ„ „Hamleta”
Motyw kobiety w „Hamlecie”
Psychoanaliza „Hamleta”
Ekranizacje „Hamleta”
Kalendarium życia i twórczości Szekspira
Zdania o twórczości Szekspira
Twórczość Szekspira
Najważniejsze cytaty „Hamleta”
Bibliografia



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies