JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Hamlet
Saxo Grammaticus żyÅ‚ prawdopodobnie w latach 1150 – 1220. ByÅ‚ on Å›redniowiecznym duÅ„skim kronikarzem. DzieÅ‚o jego życia, czyli Gesta Danorum (Czyny DuÅ„czyków), skÅ‚ada siÄ™ z szesnastu ksiÄ…g opisujÄ…cych historiÄ™ paÅ„stwa duÅ„skiego. Niewiele wiadomo o życiu tego czÅ‚owieka, poza tym, że swego czasu byÅ‚ on Arcybiskupem Absalonu. Jego doskonaÅ‚a znajomość Å‚aciny i wiedza, jakÄ… wykazaÅ‚ siÄ™ w swojej pracy Å›wiadczÄ… o tym, iż najprawdopodobniej ksztaÅ‚ciÅ‚ siÄ™ poza DaniÄ…, przypuszczalnie we Francji. Jego prawdziwe dane nie sÄ… dziÅ› znane, przydomek Grammaticus, oznaczajÄ…cy nauczyciela pisma, zostaÅ‚ mu nadany okoÅ‚o roku 1342 w uznaniu za dobór słów, jakimi posÅ‚ugiwaÅ‚ siÄ™ w swoich dzieÅ‚ach.
Dwiema najpopularniejszymi inspiracjami dla Saxo Grammaticusa byÅ‚y anonimowa skandynawska Saga Hrolf Kraki oraz rzymska legenda o Brutusie. W pierwszej historii bohaterami byli dwaj synowie zamordowanego króla: Hroar i Helgi, którzy dla niepoznaki zmienili swoje imiona na Ham i Hrán. Bracia wiÄ™kszość czasu opowieÅ›ci ukrywajÄ… siÄ™, a nie walczÄ… z szaleÅ„stwem. Druga legenda opowiada o Luciusie, który zmienia swoje imiÄ™ na Brutus i pozoruje obÅ‚Ä™d, aby uniknąć losu swojego ojca i braci. Ostatecznie udaje mu siÄ™ zgÅ‚adzić mordercÄ™ czÅ‚onków swojej rodziny, Króla Tarquinusa. Grammaticus dodaÅ‚ do swojej historii, pisanej po Å‚acinie, klasyczne dla literatury rzymskiej koncepcje heroizmu i siÅ‚y. Opowieść duÅ„skiego kronikarza zostaÅ‚a przetÅ‚umaczona na jÄ™zyk francuski w roku 1570 przez François de Belleforest’a i znalazÅ‚a miejsce w dziele Histoires Tragiques (Historie tragiczne). Belleforest znacznie wzbogaciÅ‚ dzieÅ‚o Grammaticusa, niemal podwajajÄ…c jego dÅ‚ugość. Wersja Francuza zawieraÅ‚a liczne opisy melancholii głównego bohatera. François de Belleforest żyÅ‚ w latach 1530 – 1583. Ten francuski pisarz, poeta oraz tÅ‚umacz pozostawiÅ‚ po sobie znacznÄ… liczbÄ™ dzieÅ‚. W roku 1568 zostaÅ‚ mianowanym historiografem króla Karola IX. Poza pisaniem moralitetów, prozy oraz prac historycznych Belleforest tÅ‚umaczyÅ‚ na jÄ™zyk francuski dzieÅ‚a miÄ™dzy innymi Boccaccia, Antonio de Guevary, Sebastiana Münstera, Cycerona czy Demostenesa. Jego najbardziej znanÄ… pracÄ… okazaÅ‚o siÄ™ siedmiotomowe dzieÅ‚o zatytuÅ‚owane Histoires Tragiques (Historie tragiczne).
GłównÄ… inspiracjÄ… dla Szekspira najprawdopodobniej byÅ‚a sztuka Thomasa Kyda zatytuÅ‚owana Ur-Hamlet, która nie zachowaÅ‚a siÄ™ do dziÅ›. Uważa siÄ™, iż Trupa Szambelana odkupiÅ‚a dzieÅ‚o, a po naniesieniu na nie poprawek Szekspira wystawiaÅ‚a spektakl w swojej wersji. Ponieważ żadna z kopii Ur-Hamleta nie przetrwaÅ‚a, niemożliwym jest porównanie dwóch dramatów. Co wiÄ™ciej, nie ma nawet pewnoÅ›ci, czy Kyd faktycznie napisaÅ‚ takÄ… sztukÄ™. Podobnie, nie ma również dowodów, iż dzieÅ‚o wyszÅ‚o spod rÄ™ki Szekspira. Badacze nie sÄ… w stanie stwierdzić z zupeÅ‚nÄ… pewnoÅ›ciÄ… ile najwybitniejszy dramaturg w historii zaczerpnÄ…Å‚ z dzieÅ‚a Kyda, ile od Belleforesta i Grammaticusa czy innych dzieÅ‚ (wymienia siÄ™ również TragediÄ™ HiszpaÅ„skÄ…, autorstwa Kyda). Thomas Kyd urodziÅ‚ siÄ™ 3 listopada 1558 roku, a zmarÅ‚ 16 lipca 1594 roku. Za życia byÅ‚ bardzo popularnym dramaturgiem, jednym z najwybitniejszych w epoki teatru elżbietaÅ„skiego. Po Å›mierci popadÅ‚ w niepamięć aż do roku 1773, gdy odkryto, że byÅ‚ on autorem Tragedii HiszpaÅ„skiej. Po wielu latach badacze naukowi z Niemiec i Anglii odkryli, iż prawdopodobnie napisaÅ‚ dzieÅ‚o zatytuÅ‚owane Ur-Hamlet, które wystawiane byÅ‚o przed Hamletem Szekspira, przez co mogÅ‚o posÅ‚użyć mu za inspiracjÄ™. Geneza „Hamleta”
Autor: Karolina MarlêgaSaxo Grammaticus żyÅ‚ prawdopodobnie w latach 1150 – 1220. ByÅ‚ on Å›redniowiecznym duÅ„skim kronikarzem. DzieÅ‚o jego życia, czyli Gesta Danorum (Czyny DuÅ„czyków), skÅ‚ada siÄ™ z szesnastu ksiÄ…g opisujÄ…cych historiÄ™ paÅ„stwa duÅ„skiego. Niewiele wiadomo o życiu tego czÅ‚owieka, poza tym, że swego czasu byÅ‚ on Arcybiskupem Absalonu. Jego doskonaÅ‚a znajomość Å‚aciny i wiedza, jakÄ… wykazaÅ‚ siÄ™ w swojej pracy Å›wiadczÄ… o tym, iż najprawdopodobniej ksztaÅ‚ciÅ‚ siÄ™ poza DaniÄ…, przypuszczalnie we Francji. Jego prawdziwe dane nie sÄ… dziÅ› znane, przydomek Grammaticus, oznaczajÄ…cy nauczyciela pisma, zostaÅ‚ mu nadany okoÅ‚o roku 1342 w uznaniu za dobór słów, jakimi posÅ‚ugiwaÅ‚ siÄ™ w swoich dzieÅ‚ach.
Dwiema najpopularniejszymi inspiracjami dla Saxo Grammaticusa byÅ‚y anonimowa skandynawska Saga Hrolf Kraki oraz rzymska legenda o Brutusie. W pierwszej historii bohaterami byli dwaj synowie zamordowanego króla: Hroar i Helgi, którzy dla niepoznaki zmienili swoje imiona na Ham i Hrán. Bracia wiÄ™kszość czasu opowieÅ›ci ukrywajÄ… siÄ™, a nie walczÄ… z szaleÅ„stwem. Druga legenda opowiada o Luciusie, który zmienia swoje imiÄ™ na Brutus i pozoruje obÅ‚Ä™d, aby uniknąć losu swojego ojca i braci. Ostatecznie udaje mu siÄ™ zgÅ‚adzić mordercÄ™ czÅ‚onków swojej rodziny, Króla Tarquinusa. Grammaticus dodaÅ‚ do swojej historii, pisanej po Å‚acinie, klasyczne dla literatury rzymskiej koncepcje heroizmu i siÅ‚y. Opowieść duÅ„skiego kronikarza zostaÅ‚a przetÅ‚umaczona na jÄ™zyk francuski w roku 1570 przez François de Belleforest’a i znalazÅ‚a miejsce w dziele Histoires Tragiques (Historie tragiczne). Belleforest znacznie wzbogaciÅ‚ dzieÅ‚o Grammaticusa, niemal podwajajÄ…c jego dÅ‚ugość. Wersja Francuza zawieraÅ‚a liczne opisy melancholii głównego bohatera. François de Belleforest żyÅ‚ w latach 1530 – 1583. Ten francuski pisarz, poeta oraz tÅ‚umacz pozostawiÅ‚ po sobie znacznÄ… liczbÄ™ dzieÅ‚. W roku 1568 zostaÅ‚ mianowanym historiografem króla Karola IX. Poza pisaniem moralitetów, prozy oraz prac historycznych Belleforest tÅ‚umaczyÅ‚ na jÄ™zyk francuski dzieÅ‚a miÄ™dzy innymi Boccaccia, Antonio de Guevary, Sebastiana Münstera, Cycerona czy Demostenesa. Jego najbardziej znanÄ… pracÄ… okazaÅ‚o siÄ™ siedmiotomowe dzieÅ‚o zatytuÅ‚owane Histoires Tragiques (Historie tragiczne).
Wiadomo jedynie, że niektóre z elementów są autorstwa Szekspira. W odróżnieniu od dzieł Belleforesta i Grammaticusa, Hamlet nie posiada wszechwiedzącego narratora, dzięki czemu odbiorcy mogli sami snuć domysły o intencjach bohaterów i motywach ich postępowania. Kolejną różnicą jest czas trwania akcji, u dwóch wcześniej wspomnianych autorów wynosił on po kilka lat, a u Szekspira zaledwie kilka miesięcy. Bohater u Belleforesta posiadał dokładny plan zemsty, podczas gdy znany nam Hamlet takowego nie miał. Szekspir dodał fakty, dzięki którym akcja przeniosła się z czasów pogańskich do piętnastowiecznej Danii. Innymi wprowadzonymi przez Anglika elementami, których nie można doszukać się w średniowiecznych dziełach Grammaticusa i Belleforesta, były: tajemnica wokół morderstwa poprzedniego króla, postaci Ducha, Laertesa i Fortynbrasa, wystawienie sztuki na zamku w Elzynorze przez trupę aktorską oraz tragiczna śmierć Hamleta w momencie, gdy wreszcie dokonał zemsty.
strona: 1 2
Szybki test:
Naukowcy odkryli, że dzieło Szekspira odnosiło się do pewnej legendy, w której oszalały główny bohater przypadkowo zabija królewskiego szambelana w sypialni swojej matki, a następnie krwawo rozprawia się ze swoim stryjem, ówczesnym władcą. Ba) szkocka
b) walijska
c) islandzka
d) norweska
RozwiÄ…zanie
Pierwowzór Hamleta pochodzi ze średniowiecznej opowieści napisanej przez Saxo Grammaticusa, zatytułowanej Vita Amlethi napisanej około roku:
a) 1100
b) 1200
c) 1000
d) 1300
RozwiÄ…zanie
Pierwsza wzmianka na temat Szekspirowskiego Hamleta pojawiÅ‚a siÄ™ w tak zwanym Stationers’ Register w roku:
a) 1602
b) 1601
c) 1600
d) 1597
RozwiÄ…zanie
Więcej pytań
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies