Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Hamlet

„Być albo nie być...” - problematyka życia i śmierci w „Hamlecie”

Autor: Karolina Marl�ga

Rozważania na temat śmierci towarzyszą ludziom zazwyczaj w czasach ich młodości, zastanawiają się oni wtedy nad ideą własnej śmiertelność oraz swoich najbliższych. Hamlet po śmierci ojca zdał sobie sprawę, iż życie ludzkie nie trwa wiecznie, doprowadziło go to do zadumy nad własnym odejściem. Jak większość nastolatków, książę rozważał nad samobójstwem, lecz nie miał pewności, czy tak prostym środkiem uwolni się od mizerności swojego życia. Powątpiewał w życie pozagrobowe, gdy wypowiedział znamienne i jakże słynne słowa monologu:

„Być albo nie być, to wielkie pytanie.
Jestli w istocie szlachetniejszą rzeczą
Znosić pociski zawistnego losu
Czy też, stawiwszy czoło morzu nędzy,
Przez opór wybrnąć z niego? – Umrzeć – zasnąć –
I na tym koniec.
(...)
Zasnąć!
Może śnić? – w tym sęk cały, jakie bowiem
W tym śnie śmiertelnym marzenia przyjść mogą,
Kiedy zrzucimy z siebie więzy ciała (...)”

Hamlet podzielił się swoim młodzieńczym dylematem z odbiorcą. Jednym z powodów, dla których Szekspir jest do dziś dzień niezmiernie popularnym autorem jest fakt, iż poruszał on w swoich dziełach tematykę uniwersalną. Pytania o sens życia, śmierci czy miłości towarzyszyły młodym ludziom w każdej epoce i towarzyszą im nadal.

Rozważania Hamleta na temat śmierci doprowadziły go do kolejnej kwestii poruszonej przez Szekspira w utworze, czyli problemu nieuchronności nadejścia końca życia ludzkiego. Najlepiej widoczny jest on w rozmowie księcia z Klaudiuszem:

KRÓL
Hamlecie, gdzie Poloniusz?

HAMLET
Na kolacji.

KRÓL
Na kolacji? gdzie?

HAMLET
Nie tam, gdzie on je, ale tam, gdzie jego jedzą. Zebrał się właśnie koło niego kongres politycznych robaków. W gastronomii nie ma, panie, większego potentata jak robak. Tuczymy wszelkie istoty dla karmienia siebie, siebie zaś tuczymy dla robaków. Tłusty król i chudy pachołek są to tylko różne potrawy, dwa dania na jeden stół, i basta.

KRÓL
Niestety!

HAMLET
Rybak może wsadzić na wędę robaka, który jego królewską mość pożywał, i spożyć rybę, która tego robaka zjadła”.

Fragment ten uwidacznia myśli Hamleta dotyczące śmierci, którą bohater postrzegał jako ostatni cykl w tak zwanym „kręgu życia”. Zagadnienie kresu bytu ludzkiego ukazane zostało przez Szekspira z wielu perspektyw i w wielu aspektach. Opętany ideą śmierci Hamlet styka się z jej wymiarem spirytualnym, poprzez rozmowę z Duchem oraz namacalnym dowodem jej siły, czaszką Yoryka. Tytułowy bohater odnajduje w owej idei odpowiedź na dręczące go pytania. Przemijanie wyrażone jest w dramacie właśnie dzięki symbolicznej czaszce błazna. Odnaleziona na cmentarzu pozostałość po człowieku, który rozbawiał cały dwór, zmusiła Hamleta do rozmyślań na temat kruchości ludzkiego życia. Doszedł do wniosku, iż każdy kiedyś umrze, a wtedy jego ciało trafi do ziemi. Nieważne czy za życia ktoś był wielkim władcą, czy zwykłym błaznem, wszyscy skończą tak samo.

Był również przekonany, że poprzez zabicie Klaudiusza przywróci światu jego dawny porządek i sprawiedliwość. Szekspir ukazał śmierć jako przyczynę i konsekwencję zemsty. Zamordowanie brata przez Klaudiusza zainicjowało proces odwetu ze strony Hamleta, który zakończył się dopiero z chwilą przebicia stryja floretem. Utwór porusza również kwestię naturalnego porządku.

W Hamlecie nikt nie umiera ze starości czy przez chorobę, może z wyjątkiem błazna Yoryka, ale on zginął na wiele lat przed wydarzeniami, które stanowią akcję właściwą. Odbiorca styka się z zamachami, śmiercią przez otrucie, morderstwami, egzekucjami i samobójstwem. Poprzez fakt, iż pozbawieni życia zostali wszyscy członkowie rodziny królewskiej, Dania miała szansę na odrodzenie się i powrót do naturalnego porządku.

Zobacz inne artykuły:

Inne

Geneza „Hamleta”
„Hamlet ”- streszczenie szczegółowe
Charakterystyka Hamleta - „On sam jest rodu swego niewolnikiem”
Czas i miejsce akcji „Hamleta”
Charakterystyka Ofelii
Życiorys Szekspira
Problematyka „Hamleta”
Streszczenie „Hamleta” w pigułce
Charakterystyka Gertrudy
Charakterystyka Klaudiusza
„Hamlet” jako przykład tragedii szekspirowskiej
Kompozycja, budowa i język „Hamleta”
Religia w „Hamlecie”
Filozofia w „Hamlecie”
„Być albo nie być...” - problematyka życia i śmierci w „Hamlecie”
Charakterystyka pozostałych bohaterów „Hamleta”
Nawiązania do „Hamleta” w sztuce
Plan wydarzeń „Hamleta”
Motyw kobiety w „Hamlecie”
Psychoanaliza „Hamleta”
Ekranizacje „Hamleta”
Kalendarium życia i twórczości Szekspira
Zdania o twórczości Szekspira
Twórczość Szekspira
Najważniejsze cytaty „Hamleta”
Bibliografia

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies