Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Ludzie bezdomni

Filozofia w „Ludziach bezdomnych” Stefana Żeromskiego

Autor: Karolina Marl�ga

Powieść jest literacką interpretacją poglądów największych myślicieli XIX wieku. Możemy się w niej dopatrywać filozofii Schopenhauera, Nietzschego oraz Marksa.
Stefan Żeromski czerpał w „Ludziach bezdomnych” następujące myśli z poglądów filozofów:

1. Tomasz Judym, tak jak Schopenhauer, nie wierzył w szczęście i ludzkie dobro, a wszystko, co go spotykało, przyczyniło się do umocnienia się w nim twierdzenia, iż człowiek nigdy nie zaspokoi swych popędów (miał poczucie bezsensu życia, coraz mocniej emanował z niego pesymizm i rezygnacja). Ta postać na początku powieści zachwycała się posągiem Wenus z Milo, co było realizacją poglądu niemieckiego filozofa o kontemplacji sztuki jako jedynej wartości stałej.
Schopenhaueryzm był to prąd filozoficzny stworzony przez niemieckiego filozofa Arthura Schopenhauera, autora głośnego dzieła Świat jako wola i wyobrażenie. Emanują z niej skrajnie pesymistyczne poglądy. Na jej doktrynach utworzone zostały podstawowe zasady dekadentyzmu, modnego nurtu dla twórczości z okresu Młodej Polski. Jednym ze znanych poetów, na którego postawa schopenahueryzmu wywarła duży wpływ jest Kazimierz Przerwa-Tetmajer.

2. Pisarz, kreując postać Korzeckiego i Karbowskiego (utracjusza i amanta, któremu spędzał życie na rozrywkach, graniu w karty i podróżach) uważał, że to człowiek decyduje sam, co jest dla niego dobra, a co złe), wzbogacił powieść o poglądy Nietzschego. Bawidamek Karbowski symbolizuje nieustający kult życia, a Wiktor i inni pracownicy fabryki stali, siłę i tężyznę biologiczną.
Nietzsche to niemiecki filozof, który stworzył prąd, nazwany od jego nazwiska – nietzscheanizmem. Według tej koncepcji człowiek nie jest słabą, pesymistyczną jednostką. Głosił kult życia, tężyzny fizycznej i „woli mocy” człowieka.

3. Z poglądów Marksa w modernistycznej powieści odnajdujemy myśl, że stosunki gospodarcze powinny regulować wszystkie procesy życia społecznego. Żeromski w postaci cięgle skłóconego z majstrami Wiktora Judyma doskonale ukazał konflikt między klasą pracującą a właścicielami środków produkcji, jak również konieczność społecznego przewrotu (który zaczął organizować Korzecki).
Marksizm - w wąskim tego słowa znaczeniu światopogląd wywodzący się z pism Karola Marksa, czasami błędnie utożsamiany z całym materializmem dialektycznym. Filozof twierdził: "Cierpienie religijne jest jednocześnie wyrazem rzeczywistego cierpienia i protestem przeciw niemu. Religia jest ulgą dla udręczonego stworzenia, sercem w świecie pozbawionym serca i duszą pośród bezdusznych warunków. Religia jest opium ludu."

Szybki test:

Zachwyt nad posągiem Wenus z Milo to realizacja poglądu o:
a) nietrwałości sztuki
b) doskonałości dawnych artystów
c) przemijalności ludzkiego życia
d) kontemplacji sztuki jako jedynej wartości stałej
Rozwiązanie

Poglądów Marksa możemy dopatrzeć się w opisie:
a) stanu emocjonalnego bohatera
b) wyboru Judyma
c) konfliktu między klasą pracującą a właścicielami środków produkcji
d) dzieciństwa Judyma i Joasi
Rozwiązanie

Według nietzscheanizmu człowiek:
a) stworzony jest do tego by cierpieć
b) nie jest słabą, pesymistyczną jednostką
c) stworzony jest do miłości
d) jest słabą, pesymistyczną jednostką
Rozwiązanie

Zobacz inne artykuły:

Streszczenia	Opracowanie
„Ludzie bezdomni” - streszczenie szczegółowe „Ludzie bezdomni” - streszczenie w pigułce	Geneza „Ludzi bezdomnych” Obraz społeczeństwa polskiego w „Ludziach bezdomnych” Czas i miejsce akcji „Ludzi bezdomnych” Interpretacja tytułowej bezdomności w „Ludziach bezdomnych” Symbolizm w „Ludziach bezdomnych” Plan wydarzeń „Ludzi bezdomnych” Etos chrześcijański, czyli motywy religijne w „Ludziach bezdomnych” Cechy powieści modernistycznej na podstawie „Ludzi bezdomnych” Biografia Stefana Żeromskiego Filozofia w „Ludziach bezdomnych” Stefana Żeromskiego Historia miłości Tomasza i Joasi Kalendarium twórczości Żeromskiego Naturalizm w „Ludziach bezdomnych” Impresjonizm w „Ludziach bezdomnych” Polityka w „Ludziach bezdomnych” Najważniejsze cytaty z „Ludzi bezdomnych” Bibliografia
Bohaterowie
Tomasz Judym – charakterystyka szczegółowa Charakterystyka pozostałych bohaterów „Ludzi bezdomnych” Joanna Podborska - charakterystyka szczegółowa „Rozdarta sosna” - subiektywna ocena wyboru Judyma

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies