Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Krzyżacy

Motywy literackie w „Krzyżakach” Henryka Sienkiewicza

Autor: Dorota Blednicka

Motyw szczęścia – pojęcie szczęścia jest różne dla każdego człowieka. Dla starego Maćka szczęście wiązało się z odbudową rodowego Bogdańca i zapewnieniem ciągłości rodu. Zbyszko swoje szczęście początkowo wiązał z Danusią, dlatego po stracie młodej żony uważał, że jego życie skończyło się i pozostanie mu tylko smutek. Swój żal ukoił u boku Jagienki, którą poślubił i z którą stworzył zgodne małżeństwo. Dla Jagienki, która bezgranicznie kochała rycerza z Bogdańca, ważniejsze było szczęście ukochanego mężczyzny. Chociaż cierpiała z powodu nieodwzajemnionego uczucia, modliła się o odnalezienie Danusi.

Motyw drogi – bohaterowie Krzyżaków nieustannie podróżują. Wówczas rozgrywają się wydarzenia ważne dla rozwoju akcji powieści. W drodze do Krakowa Zbyszko poznaje Danusię i atakuje posła krzyżackiego. W drodze do Bogdańca poznaje Jagienkę i rozkochuje w sobie młodą dziewczynę. Podczas podróży do Ciechanowa poczet Juranda zostaje zasypany przez śnieżycę. W drodze do Spychowa Jurand i Zbyszko spotykają wysłanników braci zakonnych z wieścią o Jurandównie. Podczas przejazdu do Szczytna Maćko i Jagienka spotykają okaleczonego ojca Danusi. W drodze do Spychowa umiera żona rycerza z Bogdańca.

Motyw tragedii – tragedia nieodłącznie wpisana jest w losy Juranda ze Spychowa. Po utracie ukochanej żony, która zmarła na atak serca, wleczona przez Krzyżaków na powrozie za koniem, rycerz rozpoczął walkę z wrogiem, aby pomścić doznaną krzywdę. Po latach traci również jedyne dziecko, porwane przez braci zakonnych. Okaleczony, prowadzi pokutnicze życie, pozostawiając zemstę Bogu. Po śmierci Danusi żyje w letargu, nieświadomy tego, co dzieje się wokół. Tragiczna jest również młodzieńcza miłość Zbyszka. Natychmiast po ślubie jego żona zostaje porwana. Odnajduje ją po wielu miesiącach, obłąkaną i wycieńczoną okrucieństwem Zygfryda de L�ve. Dziewczyna umiera w drodze powrotnej do domu, a młody rycerz pogrąża się w rozpaczy i żałobie.

Motyw władcy – Władysław Jagiełło został w powieści Sienkiewicza ukazany jako władca mądry, sprawiedliwy, pobożny i mężny. Przez wiele lat dąży do pokojowego załagodzenia konfliktu z Zakonem. Dzięki jego zdolnościom strategicznym wojska polsko – litewskie odnoszą ogromne zwycięstwo w bitwie pod Grunwaldem i pokonują potęgę Zakonu krzyżackiego. Jest również niezwykle pobożnym królem, który nie chciał dopuścić do przelania chrześcijańskiej krwi, lecz kiedy nie dało się uniknąć wojny, mężnie poprowadził swoje oddziały do walki.

Motyw zbrodni – zbrodnia nieodłącznie towarzyszy poczynaniom Krzyżaków. Podczas pokoju napadli na bezbronny dwór w Złotoryi i porwali księcia Janusza. Podczas ataku jeden z Niemców przytroczył żonę Juranda do konia i kobieta zmarła ze strachu. Zbrodnicze są również zamiary braci zakonnych ze Szczytna wobec rycerza ze Spychowa. Porywają jego dwunastoletnią córkę, a Juranda zmuszają w ten sposób do uległości. Dziewczynka umiera wycieńczona psychicznie i fizycznie, a Jurand zostaje okaleczony.

Motyw zemsty – zemsta staje się dla Juranda sposobem na ukojenie żalu i bólu po stracie żony. Rycerz przez wiele lat pojedynkuje się z Krzyżakami i staje się dla nich postrachem. W Spychowie przetrzymuje jeńców, wsłuchując się w ich jęki, a kiedy na nowo ogarniają go rozpacz i wspomnienie ukochanej kobiety, wyrusza do Prus, by napadać na przygranicznie grody, siejąc spustoszenie i w przelanej krwi szukając zapomnienia. Po porwaniu Danusi „jedna krzywda i jedna pomsta” łączy pana ze Spychowa ze Zbyszkiem. Młody rycerz stara się odnaleźć żonę i jedynie honor rycerski nie pozwala mu dokonać ostatecznej zemsty na Zygfrydzie de L�ve, który przez wiele miesięcy przetrzymywał Jurandównę. Młodzieńcowi zemsta nie przynosi ukojenia – choć dotrzymuje obietnicy złożonej Danusi i składa na jej trumnie pawie czuby z hełmów Krzyżaków, to zapytany, czy pomsta zadowoliła go, odpowiada: „Na nic widać zbawionym duszom krew ludzka!”. Pragnienie zemsty za śmierć syna kieruje krokami Zygfryda. W przypływie ojcowskiego bólu okalecza on okrutnie Juranda i składa jego dłoń i język w trumnie Rotgiera. Poprzysięga również zemstę na Zbyszku z Bogdańca, który pokonał Rotgiera w sprawiedliwym pojedynku, zapowiadając, że zada mu mękę gorszą od śmierci.

strona: 1 2 3 4 5

Zobacz inne artykuły:

Inne

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies