Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Krzyżacy

Ekranizacja „Krzyżaków”

Autor: Dorota Blednicka

W 550 rocznicę bitwy pod Grunwaldem, 17 lipca 1960 roku , w Olsztynie odbyła się premiera filmu Krzyżacy, będącego adaptacją powieści Henryka Sienkiewicza. Ekranizacja przeszła do historii filmu polskiego jako setny film wyprodukowany w Polsce Ludowej i jednocześnie jako pierwszy polski film widowiskowy. Krzyżacy w reżyserii Aleksandra Forda i Karola Chodury szybko zyskali szeroką rzeszę widów, wzbudzając zachwyt takimi walorami, jak: szeroki, panoramiczny ekran, kolor czy też świetnie zrealizowane sceny batalistyczne. Film potwierdził również ciągłą popularność powieści Sienkiewicza.

Okazało się, że zarówno książka, jak i ekranizacja miały aktualną wymowę polityczną. Ówczesna opinia publiczna była oburzona faktem, że na krótko przed rocznicą bitwy pod Grunwaldem kanclerz NRF Adenauer podczas jednej z oficjalnych uroczystości założył biały płaszcz z czarnym krzyżem.

Ekranizacja Krzyżaków była pierwszym polskim „gigantem” – na tle innych produkcji film wyróżniał się długością (trzy godziny!) oraz wiernie odtwarzał kostiumy. Polska kinematografia po raz pierwszy mogła konkurować z zagranicznymi superprodukcjami.

Powieść Sienkiewicza zainteresowała twórców adaptacji wielowątkowością, awanturniczo – przygodową fabułą w połączeniu z historią Polski i wyraźnym wydźwiękiem politycznym. Dzięki wspaniale skonstruowanej akcji, obfitującej w sceny pojedynków, uczt i polowań, pełnej dramatycznych napięć i świetnie zarysowanych postaci, nadawała się do przeniesienia na duży ekran. Twórcy musieli jednak dokonać pewnej kondensacji akcji, redukcji wątków pobocznych i bohaterów, wydobywając z dzieła najważniejsze momenty, które dodatkowo podnosiły atrakcyjność widowiska.

Na pierwszy plan wysuwa się przede wszystkim wątek Juranda ze Spychowa i wątek konfliktu polsko – krzyżackiego. Zastosowano również skrótowość czasową, zamykając akcję na przestrzeni czterech lat – od roku 1407 do bitwy pod Grunwaldem. Wybuch wojny następuje w chwili przywiezienia zmarłej Danusi do Spychowa – pojawia się wówczas posłaniec z wiciami. W filmie w dużej mierze ograniczono wątek miłosny Zbyszka. Młodzieniec zakochuje się w Jurandównie, składa śluby, lecz nie zostaje jej mężem. W toku akcji filmowej ginie również wątek miłości Jagienki i Zbyszka – pominięte zostaje ich małżeństwo i odbudowa Bogdańca przez Maćka. Powieść kończy się powrotem rycerzy z wojny do rodowego grodu, a na powitanie wyjeżdża ku nim Zychówna.
Konstrukcja filmu została spięta dwiema klamrami. Wewnętrzną stanowi wątek Juranda ze Spychowa, który pojawia się już w pierwszych scenach filmu. Cała fabuła ekranizacji w dużej mierze podporządkowana została prywatnej zemście rycerza, a scena wyjścia mężczyzny ku orszakowi ze zwłokami córki zamyka główny motyw adaptacji. Zewnętrzną klamrą jest czołówka filmu, w której została umieszczona scena poprzedzająca bitwę pod Grunwaldem – przed królem Jagiełłą stają dwaj heroldowie niemieccy i wbijają w ziemię dwa miecze.

Ekranizacja Krzyżaków jest wierna powieści tylko częściowo, bowiem akcja została podporządkowana wymogom dramaturgii filmowej. Jednak ze względu na monumentalność, wspaniałe sceny, piękną panoramę krajobrazową i bardzo dobrą obsadę film jest godzien polecenia, choć nie zastąpi osobistej przygody czytelnika z dziełem Sienkiewicza.

Zobacz inne artykuły:

Inne
Geneza „Krzyżaków”
„Krzyżacy” – streszczenie szczegółowe
Czas i miejsce akcji „Krzyżaków”
Zbyszko z Bogdańca – szczegółowa charakterystyka postaci
Kompozycja i artyzm powieści Henryka Sienkiewicza „Krzyżacy”
Główne wątki „Krzyżaków”
Jurand ze Spychowa – szczegółowa charakterystyka postaci
Maćko z Bogdańca – szczegółowa charakterystyka postaci
Streszczenie „Krzyżaków” w pigułce
Życiorys Henryka Sienkiewicza
Realia i obyczaje średniowiecza w „Krzyżakach”
Obraz Zakonu Krzyżackiego w „Krzyżakach” Sienkiewicza
Obraz rycerstwa w „Krzyżakach” Henryka Sienkiewicza
„Krzyżacy” jako powieść historyczna
Danusia Jurandówna – szczegółowa charakterystyka postaci
Jagienka ze Zgorzelic – szczegółowa charakterystyka postaci
Motywy literackie w „Krzyżakach” Henryka Sienkiewicza
Charakterystyka postaci epizodycznych w „Krzyżakach”
Charakterystyka postaci drugoplanowych w „Krzyżakach”
Plan wydarzeń „Krzyżaków”
Charakterystyka postaci historycznych w „Krzyżakach”
Ekranizacja „Krzyżaków”
Henryk Sienkiewicz - kalendarium twórczości
Henryk Sienkiewicz - kalendarium życia
O „Krzyżakach” powiedzieli…
Henryk Sienkiewicz - ciekawostki
O Sienkiewiczu powiedzieli...
Bibliografia



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies