Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Proces
W zbiurokratyzowanym świecie obywatel nie rozumie zawiłości prawa, nie ma dostępu do przepisów, które umożliwiłyby mu obronę, a wszelkie informacje zdobywa od osób postronnych, takich jak: malarz, pokojówka adwokata, żona woźnego, kupiec Block. Urząd zyskuje w ten sposób przewagę nad oskarżonymi, uzależnia ich od siebie, zmusza do tego, aby myśl o procesie towarzyszyła im o każdej porze dnia. Oskarżony stoi na pozycji przegranej, zaczyna wierzyć w swoją winę i w ostatecznej konfrontacji przegrywa walkę – Józef K. poddaje się, doszukuje się swojej winy i bezwolnie idzie na śmierć, choć tak naprawdę nie poznał przyczyn, z powodu których wszczęto przeciwko niemu postępowanie sądowe. Staje się elementem zbiurokratyzowanego świata i zostaje przez niego wchłonięty.
Proces Kafki można również traktować jako przypowieść o ludzkim życiu. Każdy człowiek rodzi się skazany – nieuchronnym wyrokiem wydanym na niego już chwili narodzin jest śmierć, na którą nie ma wpływu i która przychodzi w najmniej spodziewanym momencie. Człowiek nie może się zbuntować przeciwko niej – tak jak bunt nie pomógł głównemu bohaterowi utworu. Nieuchronny wyrok śmierci nie potrzebuje udowodnienia winy, którą może być grzech pierworodny, ciążący na każdym człowieku. W takiej interpretacji sądem staje się Bóg, a końcowa egzekucja Józefa K. może być postrzegana jako metafora śmierci.
Człowiek w podobny sposób reaguje na swoją śmiertelność jak bohater powieści na proces – próbuje ją zrozumieć, buntować się przeciwko niej, szuka pomocy, a w końcu akceptuje ją. Józef K. pogodził się z wyrokiem, choć początkowo lekceważył dochodzenie, starał się o nim nie myśleć. Z czasem proces stał się nieodłączną częścią jego codzienności – myśl o dochodzeniu nie opuszczała bohatera. W tej interpretacji tytułowy proces może być kojarzony z życiem, z którym boryka się człowiek samotny, zmuszany do podejmowania trudnych wyborów. Pod tym względem powieść łączy się z filozofią egzystencjalną, która zakładała, że życie nie jest trwaniem, a stawaniem się.
Proces to także powieść ukazująca cechy systemu totalitarnego. Utwór, pisany w latach 1914 – 1915 uważany jest za dzieło po części wizjonerskie – Franz Kafka przedstawił cechy systemu, który stworzyli później Benito Mussolini, Józef Stalin czy Adolf Hitler. Totalitaryzm podporządkowywał jednostkę państwu, ograniczając jej prawa i czyniąc z niej element mechanizmu. Państwo decydowało o tym, co człowiek robi, o czym myśli i kim jest. Świat, w którym żyje Józef K. posiada elementy charakterystyczne dla totalizmu. Bohater jest nieustannie kontrolowany i całkowicie zależny od aparatu władzy, którą w dziele symbolizuje sąd. Podobnie jak w totalitaryzmie, w powieści prawo zostało całkowicie podporządkowane systemowi, oskarżony nie może się bronić, nie wie, jaka jest jego wina. Proces toczy się bez jego udziału, nie ma nic wspólnego ze sprawiedliwością. Józef K. ma wrażenie, że za procesem stoi jakaś wielka organizacja, a wszyscy urzędnicy mają te same odznaczenia. Interpretacje „Procesu”
Autor: Dorota BlednickaW zbiurokratyzowanym świecie obywatel nie rozumie zawiłości prawa, nie ma dostępu do przepisów, które umożliwiłyby mu obronę, a wszelkie informacje zdobywa od osób postronnych, takich jak: malarz, pokojówka adwokata, żona woźnego, kupiec Block. Urząd zyskuje w ten sposób przewagę nad oskarżonymi, uzależnia ich od siebie, zmusza do tego, aby myśl o procesie towarzyszyła im o każdej porze dnia. Oskarżony stoi na pozycji przegranej, zaczyna wierzyć w swoją winę i w ostatecznej konfrontacji przegrywa walkę – Józef K. poddaje się, doszukuje się swojej winy i bezwolnie idzie na śmierć, choć tak naprawdę nie poznał przyczyn, z powodu których wszczęto przeciwko niemu postępowanie sądowe. Staje się elementem zbiurokratyzowanego świata i zostaje przez niego wchłonięty.
Proces Kafki można również traktować jako przypowieść o ludzkim życiu. Każdy człowiek rodzi się skazany – nieuchronnym wyrokiem wydanym na niego już chwili narodzin jest śmierć, na którą nie ma wpływu i która przychodzi w najmniej spodziewanym momencie. Człowiek nie może się zbuntować przeciwko niej – tak jak bunt nie pomógł głównemu bohaterowi utworu. Nieuchronny wyrok śmierci nie potrzebuje udowodnienia winy, którą może być grzech pierworodny, ciążący na każdym człowieku. W takiej interpretacji sądem staje się Bóg, a końcowa egzekucja Józefa K. może być postrzegana jako metafora śmierci.
Człowiek w podobny sposób reaguje na swoją śmiertelność jak bohater powieści na proces – próbuje ją zrozumieć, buntować się przeciwko niej, szuka pomocy, a w końcu akceptuje ją. Józef K. pogodził się z wyrokiem, choć początkowo lekceważył dochodzenie, starał się o nim nie myśleć. Z czasem proces stał się nieodłączną częścią jego codzienności – myśl o dochodzeniu nie opuszczała bohatera. W tej interpretacji tytułowy proces może być kojarzony z życiem, z którym boryka się człowiek samotny, zmuszany do podejmowania trudnych wyborów. Pod tym względem powieść łączy się z filozofią egzystencjalną, która zakładała, że życie nie jest trwaniem, a stawaniem się.
Świadomość, że cała rzeczywistość opiera się na kłamstwie, powoduje zagubienie oskarżonego i wywołuje w nim poczucie bezradności. Nieświadomie staje się jednostką sterowaną przez system. Jego proces kończy się zaocznym wydaniem wyroku śmierci, a K. zostaje zamordowany w nocy w kamieniołomie za miastem. Jego losy odzwierciedlają postępowanie z jednostką w systemach totalitarnych.
Powieść Franza Kafki można zinterpretować również jako utwór o poszukiwaniu samoświadomości. W trakcie akcji, trwającej rok, bohater utworu przechodzi swoistą przemianę, która jest efektem jego zmagań psychicznych. Wszelkie próby zrozumienia niejasnej dla niego sytuacji powodują, że ma poczucie bezradności i beznadziejności. Początkowo stara się ignorować proces, nie przyjmuje do wiadomości tego, że przeciwko niemu toczy się postępowanie sądowe. Sądzi, że w ten sposób sprawa zakończy się pomyślne, że to jakaś pomyłka. Z czasem próbuje szukać pomocy u innych osób, stara się pozyskać względy osób, które mają kontakt z systemem sądowniczym.
strona: 1 2 3
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies