JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Zbrodnia i kara
Oto kilka aspektów nowatorstwa pisarza, który zastosował wiele nowatorskich zabiegów kompozycyjnych, rozwiązań artystycznych:
- Wprowadził do literatury nowy typ bohatera: rozdartego między racjami rozumu a wiarą, o skomplikowanej osobowości, targanego przez demony snu i jawy.
- Odkrywał motywy działania człowieka.
- W powieÅ›ci dokonaÅ‚ szczegółowej analizy psychologicznej Raskolnikowa, czym zyskaÅ‚ sobie miano „ojca” tego gatunku.
- Urozmaicił warstwę artystyczną wprowadzeniem polifonii, czyli wielogłosowości w obrębie wypowiedzi jednej osoby.
- Pokazał realia życia w latach sześćdziesiątych XIX-ego wieku w Petersburgu, nękanego skutkami rozwoju kapitalizmu, nędzą i prostytucją.
- Przyczynił się do rozwoju utworów podejmujących i analizujących zagadnienie walki dobra ze złem, prawdy z kłamstwem, anioła z demonem.
Nawiązania do powieści w kulturze
Literatura:
- Pozytywizm: Stendhal, Zola (opisywaÅ‚ rynsztoki, domy publiczne, nÄ™dzÄ™ i biologizm czÅ‚owieka), Balzak (stosowaÅ‚ milieu, czyli charakterystykÄ™ poprzez opis przestrzeni, mawiajÄ…c: „Pokaż mi swój pokój, a powiem ci, kim jesteÅ›”).
- MÅ‚oda Polska: Joseph Conrad – „Lord Jim” – problem winy i kary w utworze.
- XX-lecie miÄ™dzywojenne: Zofia NaÅ‚kowska „Granica” – refleksje nad czÅ‚owiekiem.
Film:
● Crime and Punishment (1935)
reżyseria: Josef von Sternberg
USA
● Crime et châtiment (1935)
reżyseria: Pierre Chenal
Francja
● Crime et châtiment (1956)
reżyseria: Georges Lampin
Francja
● Crime and Punishment (1979)
reżyseria: Michael Darlow
Wielka Brytania
● Rikos ja rangaistus (1983)
reżyseria: Aki Kaurismäki
Finlandia
● Crime and Punishment (1998)
reżyseria: Joseph Sargent
USA, Węgry
● Zbrodnia i kara (2000)
reżyseria: Piotr Dumała
Polska
"Zbrodnia i kara" wedÅ‚ug DumaÅ‚y to peÅ‚na gÄ™stej, momentami wrÄ™cz hitchcockowskiej atmosfery opowieść o zbrodni i miÅ‚oÅ›ci, dziejÄ…cych siÄ™ na pograniczu jawy i snu. To jest - mówi DumaÅ‚a - historia o miÅ‚oÅ›ci i o tym, jak może być ona zniszczona przez obsesjÄ™. W naszym życiu poddani jesteÅ›my dwóm sprzecznym dążeniom - bycia dobrym lub zÅ‚ym, kochania lub nienawidzenia – takÄ… wizjÄ™ przedstawiÅ‚ w swym filmie.
● Crime and Punishment (2002)
reżyseria: Menahem Golan
Polska, Rosja, USA
Ponadczasowość „Zbrodni i kary” Fiodora Dostojewskiego i wpÅ‚yw na kulturÄ™
- Wprowadził do literatury nowy typ bohatera: rozdartego między racjami rozumu a wiarą, o skomplikowanej osobowości, targanego przez demony snu i jawy.
- Odkrywał motywy działania człowieka.
- W powieÅ›ci dokonaÅ‚ szczegółowej analizy psychologicznej Raskolnikowa, czym zyskaÅ‚ sobie miano „ojca” tego gatunku.
- Urozmaicił warstwę artystyczną wprowadzeniem polifonii, czyli wielogłosowości w obrębie wypowiedzi jednej osoby.
- Pokazał realia życia w latach sześćdziesiątych XIX-ego wieku w Petersburgu, nękanego skutkami rozwoju kapitalizmu, nędzą i prostytucją.
- Przyczynił się do rozwoju utworów podejmujących i analizujących zagadnienie walki dobra ze złem, prawdy z kłamstwem, anioła z demonem.
Nawiązania do powieści w kulturze
Literatura:
- Pozytywizm: Stendhal, Zola (opisywaÅ‚ rynsztoki, domy publiczne, nÄ™dzÄ™ i biologizm czÅ‚owieka), Balzak (stosowaÅ‚ milieu, czyli charakterystykÄ™ poprzez opis przestrzeni, mawiajÄ…c: „Pokaż mi swój pokój, a powiem ci, kim jesteÅ›”).
- MÅ‚oda Polska: Joseph Conrad – „Lord Jim” – problem winy i kary w utworze.
- XX-lecie miÄ™dzywojenne: Zofia NaÅ‚kowska „Granica” – refleksje nad czÅ‚owiekiem.
Film:
● Crime and Punishment (1935)
reżyseria: Josef von Sternberg
USA
● Crime et châtiment (1935)
reżyseria: Pierre Chenal
Francja
● Crime et châtiment (1956)
reżyseria: Georges Lampin
Francja
● Crime and Punishment (1979)
reżyseria: Michael Darlow
Wielka Brytania
● Rikos ja rangaistus (1983)
reżyseria: Aki Kaurismäki
Finlandia
● Crime and Punishment (1998)
reżyseria: Joseph Sargent
USA, Węgry
● Zbrodnia i kara (2000)
reżyseria: Piotr Dumała
Polska
"Zbrodnia i kara" wedÅ‚ug DumaÅ‚y to peÅ‚na gÄ™stej, momentami wrÄ™cz hitchcockowskiej atmosfery opowieść o zbrodni i miÅ‚oÅ›ci, dziejÄ…cych siÄ™ na pograniczu jawy i snu. To jest - mówi DumaÅ‚a - historia o miÅ‚oÅ›ci i o tym, jak może być ona zniszczona przez obsesjÄ™. W naszym życiu poddani jesteÅ›my dwóm sprzecznym dążeniom - bycia dobrym lub zÅ‚ym, kochania lub nienawidzenia – takÄ… wizjÄ™ przedstawiÅ‚ w swym filmie.
● Crime and Punishment (2002)
reżyseria: Menahem Golan
Polska, Rosja, USA
Szybki test:
Polifonia to termin zaczerpnięty z języka greckiego, nieoznaczający:a) dialogu w obrębie jednej wypowiedzi bohatera
b) techniki kompozytorskiej polegającej na łączeniu w jedną całość muzyczną kilku jednocześnie brzmiących samodzielnych melodii
c) wewnętrznego monologu
d) wielogłosowości
RozwiÄ…zanie
Film „Zbrodnia i kara” Piotra DumaÅ‚y zostaÅ‚ pokazany w roku:
a) 1995
b) 1978
c) 2000
d) 1973
RozwiÄ…zanie
Dostojewskiego nazywamy ojcem powieści:
a) kryminalnej
b) egzystencjalnej
c) psychologicznej
d) logicznej
RozwiÄ…zanie
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies