Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Balladyna

Fantastyka w „Balladynie”

Autor: Ewa Petniak

W dramacie Słowackiego prócz postaci realnych, zaznacza się obecność osób fantastycznych. Te ostatnie wpływają na wydarzenia dziejące się w świecie ludzi. Nadają prezentowanym wypadkom charakter irracjonalny, fantastyczny. Dzięki temu powstaje „plan metafizyczny”. W owym planie uwidacznia się działalność boginki z jeziora Gopło – Goplany oraz jej diablików – asystentów: Skierki i Chochlika.

Goplana to piękna wodna nimfa, która wynurza się z jeziornych wód. Jej głowę otacza wianek z budzących się do życia jaskółek lub świetlisty półksiężyc. Jest delikatną, uroczą młodą dziewczyną. Czasem spowija ją mgła, w której może się rozpłynąć. Niekiedy ukazuje się w blasku tęczowych barw. Ma magiczną moc, podlega jej cała natura. Potrafi utkać (dla Grabca) królewski strój z „elementów” przyrody. Wykorzystuje w tym celu czerwień zorzy, krople rosy, szafir chmur, błękit nieba, tęczową nić. Umie wcielić się w dowolną postać lub przemawiać jej głosem. Do Balladyny zwraca się szeptem zabitej siostry. Zdoła również zamienić człowieka w drzewo, wymierzając mu w ten sposób karę za niestałość w uczuciach – Grabiec zostaje zamieniony w wierzbę płaczącą:

„Rośnij, wierzbo płacząca;
Skarz się, gdy ptaszek trąca,
Gdy cię strumyk podrywa (...)”


Równie sprawnie może go odczarować i nadać rangę króla. Unieszczęśliwia ją właśnie owa miłość, słabość do „mięsnego” Grabca. By zdobyć ukochanego, używa swojej władzy, co prowadzi do zguby wielu osób. Ostatecznie i sama „ucieka”. Odlatuje z kluczem żurawi w rejony dalekiej północy – za swoją panią wiernie podążają Skierka i Chochlik.

Tych dwóch, spełniając rozkazy Królowej Fali, zdąży wcześniej wprowadzić w ludzkim świecie niemały rozgardiasz. Chochlik, jako czarny pies lub kot, błąka nieszczęsnego Grabca po manowcach. Nieborak snuje się po lesie i mokradłach, ale bezbłędnie trafia do Balladyny i karczmy. Skierka powoduje, że powóz Kirkora wpada w wyłom na mostku, niedaleko chaty Wdowy. Bogaty panicz musi przestąpić skromne progi wiejskiego obejścia. Tutaj poznaje dwie piękne, młode dziewczyny: Alinę i Balladynę. Skierka tak „ukrasza” obydwie dziewice, że młodzian nie wie, która bardziej mu się podoba. Nakłada im na głowy niewidzialne wieńce z kwiatów, a obce echa cichutko nucą cudne pieśni. Owe wieńce spostrzega tylko ofiara czarów – Kirkor i tylko on słyszy tajemnicze melodie.
Królewicz nie chce wracać do pustego, nudnego zamku. Pragnie pozostać w ubogim domostwie. Na koniec, kiedy Kirkor nadal nie wie, na którą pannę się zdecydować, diablik śpiewa Wdowie do ucha:

„Matko, w lesie są maliny,
Niechaj idą w las dziewczyny.
Która więcej malin zbierze,
Tę za żonę pan wybierze.”


Od tej pory w świecie ludzi sprawy zaczynają przybierać niewłaściwy obrót. Zaborcza i zawistna Balladyna zabija Alinę, a potem następuje szereg złych wypadków i cykl morderstw. Chochlik na uczcie w zamku Kirkora występuje jako minister. Taki urząd powierza mu Grabek – ów, przebrany za króla, w koronie Popielów nieopatrznie porzuconej przez Pustelnika i zabranej przez Skierkę – jako dar dla Goplany. Skierka jest natomiast nadwornym błaznem. Chochlik wygrywa na wierzbowej lutni smutną ludową pieśń a jego kompan Skierka sprawia, że echa z „ciemnego boru” nucą do melodii:

„Obie kocha pan;
Obie wzięły dzban (...)
Tobie szatan stróż
Włożył w rękę nóż; (...)
” (słowa nawiązujące do ballady „Maliny” Aleksandra Chodźki),

Nikogo z biesiadników nie przeraża wiejski utwór, prócz samej zbrodniarki, która wręcz mdleje ze strachu. Lęka się także widma zabitej siostry. Tylko ona widzi białą marę. Odpędza ją od siebie:
„(...) Ja się nie lękam – widzisz – ale ty się
Nie zbliżaj do mnie...”


strona:    1    2  

Szybki test:

Chochlik na uczcie w zamku Kirkora występuje jako:
a) minister
b) kanclerz
c) magik
d) błazen
Rozwiązanie

Goplana to:
a) wodna nimfa
b) czarownica
c) wiedźma
d) wróżka
Rozwiązanie

Pod koniec dramatu Goplana odlatuje z kluczem żurawi:
a) na południe
b) na zachód
c) na północ
d) na wschód
Rozwiązanie

Zobacz inne artykuły:

StreszczeniaOpracowanie
„Balladyna” streszczenie szczegółowe
Streszczenie „Balladyny” w pigułce
Geneza „Balladyny”
Czas i miejsce akcji w „Balladynie”
Biografia Juliusza Słowackiego
Problematyka władzy w „Balladynie”
Motywy baśniowe, legendarne i historyczne w „Balladynie” Słowackiego
Groteska i ironia w „Balladynie”
Fantastyka w „Balladynie”
Symbolika „Balladyny”
Melodyjność i plastyczność „Balladyny”
Styl „Balladyny”
„Balladyna” jako dramat romantyczny – kompozycja i struktura
Konflikty moralne w „Balladynie”
„Balladyna” jako antybaśń i antydramat
„Szekspiryzm” w „Balladynie” Juliusza Słowackiego
Kalendarium twórczości Słowackiego
Nawiązania do „Balladyny”
Najważniejsze inscenizacje „Balladyny”
Opinie i komentarze o „Balladynie”
Korona Lecha (Popielów) - historia i znaczenie
Motywy literackie w Balladynie J. Słowackiego
Kogo, dlaczego i jak zabiła Balladyna?
Bibliografia




Bohaterowie
„Balladyna” – charakterystyka tytułowej postaci
Grabiec - charakterystyka postaci (Balladyna)



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies