Po przystąpieniu do Małego Sabotażu „Wawer” chłopcy przeprowadzili samodzielnie szereg akcji, m.in. akcję fotograficzną, akcję kinową, akcję o kryptonimie „Paprocki”, akcję „sklepy mięsne”, akcję flagi, akcję 3 maja, akcję 11 listopada, akcję „zamanifestowania łączności kraju z jego emigracyjnym rządem” czy najgłośniejszą - tzw. tablicy na pomniku Mikołaja Kopernika. W międzyczasie bardzo zmężnieli, dojrzali, ukończyli szkoły i zaczęli patrzeć na życie w całkiem inny sposób.

Od listopada 1942 roku, czyli powołania „Kedywu”, akcje dywersyjne w stolicy zostały wzmożone. Chłopcy z „Buków” zostali przeniesieni do tworzonych przez kierownictwo Szarych Szeregów Grup Szturmowych (GS), które włączono do nielicznych krajowych oddziałów Sił Zbrojnych prowadzących czynną akcję bojową. Przełożonymi dywersantów byli kapitan Pług – wychowanek Szkoły Wojskowej w Kanadzie oraz Oliwa i Jerzy. Po teoretycznym i praktycznym szkoleniu zaczęli wykonywać akcje o wyższym stopniu ryzyka, niż do tej pory. Były to m.in.: wysadzenie pociągu towarowego z niemieckim sprzętem wojskowym, rozbrajanie Niemców (wówczas Rudy zastrzelił gestapowca), ewakuacja konspiracyjnych rzeczy i materiałów (Rudy poważnie ranny w udo).

Najważniejszą, najbardziej osobistą i najtragiczniejszą w skutkach akcją przeprowadzoną przez chłopców była akcja pod Arsenałem. Dotyczyła odbicia z rąk gestapowców katowanego od kilku dnia na Szucha Rudego. Mimo iż zakończył się uwolnieniem kolegi, to w jej efekcie śmierć poniósł zarówno Rudy, jak i Alek.

Po śmierci Alka i Rudego stan psychiczny Zośki był bardzo zły. Nie mogąc poradzić sobie z wewnętrznym bólem po stracie przyjaciół, uległ namowie ojca i wyjechał na wieś, gdzie spisał swoje wspomnienia o Rudym. Zatytułował je „Kamienie rzucane na szaniec”.
Wyjście z apatii ułatwiło mu kolejne zadanie. Chodziło o odbicie więźniów z transportu z Majdanka do Oświęcimia. Najlepszym odcinkiem na akcję okazał się Celestynów. Mimo początkowych kłopotów udało im się uwolnić czterdziestu dziewięciu ludzi. Zośka i jego oddział zyskali bardzo dobrą opinię.

Kolejną akcją, w której uczestniczył Zośka była akcja pod Czarnocinem. Wraz ze swoim oddziałem miał wysadzić pociąg oraz - jeśli się uda - most, którym materiały wojenne jeździły na front wschodni. Mimo iż dokładnie zaplanowali każdy krok, tuż przed wyprawą zaczął ich prześladować pech, który w konsekwencji doprowadził do dramatycznego finału – śmierć w walce ponieśli „Oracz” Tadeusz Mirowski, Felek Pendelski oraz Andrzej „Gruby” Zawadowski. Nie udało się wysadzić mostu.

Pewnego dnia Zośka został przypadkowo pojmany przez gestapowców. Choć wypuszczono go po tygodniu, wrócił bardzo zmieniony - z ogoloną głową, zawszony, blady. Stał się bardzo spokojny i wyciszony, powtarzał maksymę Rudego: „Życie jest tylko wtedy coś warte i tylko wtedy daje radość, jeśli jest służbą”.

Kolejną akcją było zlikwidowanie w ciągu jednej nocy dziesięciu posterunków żandarmerii niemieckiej, położonych na granicy północno–wschodniej Generalnej Guberni. Wyznaczono do niej odziały miejscowe i kilka warszawskich, jednym z nich był oddział Zośki. Akcja zakończyła się pełnym sukcesem, z wyjątkiem śmierci jednego z ludzi – Zośki:

„Jak cuglami szarpnięty koń, wpiera się Zośka stopami w deski werandy i powoli skręca półobrotem. Słania się ku ścianie. A obok, w czującym zwycięstwo pędzie przebiegają jego ludzie, wpadając do izb. Strzał po strzale... Gęsto... Wrzaski strachu i wybuchowe krzyki bitewnego upojenia... Głosy stają się coraz dalsze, coraz cichsze... W głowie wzmaga się szum, przed oczyma blaski i cienie. Czy to się zbliża postać zwycięskiego Maćka, czy też idzie szaleniec Alek? Nie... To Długi szybko nadchodzi od pola, Alek, czy Długi? Rudy! Rudy! To na pewno on...
Złocista, rozwichrzona czupryna - to on! Nareszcie znów razem, w walce.
Kochany... Teraz.. ja... ranny... Bezsilne, omdlałe ciało osuwa się spod ściany ku ziemi... Zdobycie posterunku żandarmerii w Sieczychach było jednym z najpiękniejszych zwycięstw Zośki. Całkowicie udana akcja. Tylko jeden człowiek z całego polskiego oddziału przelał w tej bitwie krew: Zośka. Kończy się w tym miejscu opowieść, choć walka toczy się dalej. Nieubłagana sprawiedliwość powoli, lecz nieodwołalnie zbliża karzącą dłoń ku gardłom zbrodniarzy świata. We krwi i męce tworzenia rodzi się polski świat Jutra, zamglony chaosem chwili. Walka trwa. Trzeba

Zobacz inne artykuły:

Inne

Charakterystyka Alka Geneza tytułu „Kamieni na szaniec” Biografia Aleksandra Kamińskiego Szczegółowe streszczenie „Kamieni na szaniec” Charakterystyka Rudego Geneza „Kamieni na szaniec” „Kamienie na szaniec” - krótkie streszczenie Charakterystyka Zośki Akcja pod Arsenałem – streszczenie Dokument epoki, czyli problematyka „Kamieni na szaniec” Charakterystyka pozostałych bohaterów „Kamieni na szaniec” Gatunek literacki, narracja, język i styl „Kamieni na szaniec” „Kamienie na szaniec” - plan wydarzeń Szczegółowy plan wydarzeń „Kamieni na szaniec” Losy Macieja Aleksego Dawidowskiego („Glisty”, „Alka”, „Kopernickiego”, „Koziorożca”) Losy Jana Bytnara („Rudego”, „Janka”, „Krokodyla”) Krytyka literacka o „Kamieniach na szaniec” Wartości artystyczne argumentem za ponadczasowością „Kamieni na szaniec” Losy Tadeusza Zawadzkiego („Zośki”, „Tadeusza”, „Kotwickiego”, „Kajmana”, „Lecha Pomarańczowego”) Słowniczek najważniejszych pojęć związanych z „Kamieniami na szaniec” Czas i miejsce akcji „Kamieni na szaniec” Kalendarium twórczości Aleksandra Kamińskiego Bibliografia Najważniejsze cytaty „Kamieni na szaniec”

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies