Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Kamienie na szaniec
Szare Szeregi
To zakodowana nazwa męskiego harcerstwa walczącego w konspiracji w latach 1939–1944, wywodząca się od akcji przeprowadzonej przez poznańskich harcerzy. Wyprodukowane przez siebie ulotki informujące o przymusowym wysiedlaniu Polaków do Generalnej Guberni podpisywali inicjałami SS, które rozwinęli potem harcmistrzowie Józef Wiza i Roman Łuczywko. Przyjąwszy się w Poznaniu, od roku 1940 rozszerzył się na całą organizację.
Szare Szeregi zostały powołane rozkazem Rady Naczelnej Harcerstwa 27 września 1939 roku w ramach Armii Krajowej. Ze względu na ogromne zainteresowanie i potrzebę zaopiekowania się najmłodszymi, podzielono je na trzy warstwy:
1. Grupy Szturmowe (GS), tworzone przez najstarszych służbą i wiekiem, najbardziej doświadczonych harcerzy; do ich zadań należały zbrojne działania dywersyjne oraz partyzanckie (np. akcja Wieniec II, akcja pod Celestynowem, akcja pod Arsenałem; GS były podporządkowane Kierownictwu Dywersji Armii Krajowej („Kedywowi”), dlatego ich członkowie przechodzili szkolenia w szkołach podchorążych oraz na niższych dowódców; wielu z nich uczęszczało również na tajne studia wyższe oraz tworzyło samokształceniowe kółka;
2. Bojowa Szkoła (BS), czyli warstwa średnia. Byli to szesnastoletni, siedemnastoletni i osiemnastoletni harcerze pełniący służbę wojskową najczęściej w łączności, w małym sabotażu (najczęściej akcje czysto propagandowe); w międzyczasie brali udział w szkoleniach wojskowych, by po ukończeniu osiemnastego roku życia zasilić jednostki Armii Krajowej;
3. Zawisza – chłopcy w wieku 12-15 lat, spotykający się na ćwiczeniach i zbiórkach; nie brali bezpośredniego udziału w walce, pełniąc za to obowiązki w służbie pomocniczej, uczęszczając na szkolenia w zakresie łączności i ratownictwa oraz na tajne komplety, na których przygotowywano ich do udźwignięcia obowiązku odbudowy Polski po zakończeniu wojny.
Szare Szeregi w latach okupacji niemieckiej bardzo wsparły działania organizacji podziemnych. Ich pierwszym dowódcą został Florian Marciniak. Dalej funkcję ta sprawowali Stanisław Broniewski „Orsza” (po aresztowania Marciniaka), Leon Marszałek (po upadku powstania warszawskiego aż do rozwiązania się 18 stycznia 1945).
Poszczególne oddziały Szarych Szeregów miały odpowiednie kryptonimy: chorągwie były ulami, hufce – rojami, drużyny – rodzinami, zastępy – pszczołami, Główna Kwatera - Pasieką.Słowniczek najważniejszych pojęć związanych z „Kamieniami na szaniec”
Autor: Karolina MarlgaSzare Szeregi
To zakodowana nazwa męskiego harcerstwa walczącego w konspiracji w latach 1939–1944, wywodząca się od akcji przeprowadzonej przez poznańskich harcerzy. Wyprodukowane przez siebie ulotki informujące o przymusowym wysiedlaniu Polaków do Generalnej Guberni podpisywali inicjałami SS, które rozwinęli potem harcmistrzowie Józef Wiza i Roman Łuczywko. Przyjąwszy się w Poznaniu, od roku 1940 rozszerzył się na całą organizację.
Szare Szeregi zostały powołane rozkazem Rady Naczelnej Harcerstwa 27 września 1939 roku w ramach Armii Krajowej. Ze względu na ogromne zainteresowanie i potrzebę zaopiekowania się najmłodszymi, podzielono je na trzy warstwy:
1. Grupy Szturmowe (GS), tworzone przez najstarszych służbą i wiekiem, najbardziej doświadczonych harcerzy; do ich zadań należały zbrojne działania dywersyjne oraz partyzanckie (np. akcja Wieniec II, akcja pod Celestynowem, akcja pod Arsenałem; GS były podporządkowane Kierownictwu Dywersji Armii Krajowej („Kedywowi”), dlatego ich członkowie przechodzili szkolenia w szkołach podchorążych oraz na niższych dowódców; wielu z nich uczęszczało również na tajne studia wyższe oraz tworzyło samokształceniowe kółka;
2. Bojowa Szkoła (BS), czyli warstwa średnia. Byli to szesnastoletni, siedemnastoletni i osiemnastoletni harcerze pełniący służbę wojskową najczęściej w łączności, w małym sabotażu (najczęściej akcje czysto propagandowe); w międzyczasie brali udział w szkoleniach wojskowych, by po ukończeniu osiemnastego roku życia zasilić jednostki Armii Krajowej;
3. Zawisza – chłopcy w wieku 12-15 lat, spotykający się na ćwiczeniach i zbiórkach; nie brali bezpośredniego udziału w walce, pełniąc za to obowiązki w służbie pomocniczej, uczęszczając na szkolenia w zakresie łączności i ratownictwa oraz na tajne komplety, na których przygotowywano ich do udźwignięcia obowiązku odbudowy Polski po zakończeniu wojny.
Szare Szeregi w latach okupacji niemieckiej bardzo wsparły działania organizacji podziemnych. Ich pierwszym dowódcą został Florian Marciniak. Dalej funkcję ta sprawowali Stanisław Broniewski „Orsza” (po aresztowania Marciniaka), Leon Marszałek (po upadku powstania warszawskiego aż do rozwiązania się 18 stycznia 1945).
Mały Sabotaż „Wawer”
Ta konspiracyjna organizacja powstała i działała w Warszawie w latach 1940-1944. Jej członkowie mieli za zadanie organizować i przeprowadzać akcje Małego Sabotażu, upokarzające i ośmieszające okupanta, dezorganizujące propagandę niemiecką oraz pobudzające patriotyzm wśród Polaków (np. malowanie antyniemieckich napisów na murach, przyklejanie prowokacyjnych nalepek, gazowanie przychylnych okupantom lokali, umieszczanie flag narodowych w strategicznych Niemieckich budynkach).
Nazwę tej organizacje jej założyciele zaczerpnęli od nazwy podwarszawskiej miejscowości, w której Niemcy dokonali pierwszej w rejonie stolicy masowej zbrodni. W grudniu 1939 roku zamordowali ponad stu ludzi. Od tej pory w sercu każdego Polaka Wawer oznaczał wspomnienie tego okrutnego ludobójstwa.
W powieści „Kamienie na szaniec” mamy mnóstwo przykładów akcji Małego Sabotażu. Oto kilka z nich:
- akcja w zakładzie fotograficznym,
- akcja kinowa – antyniemieckie napisy kredą na murach, gazowanie sal,
- akcja Paprocki - długie nękanie zdradzieckiego restauratora,
- akcja mięsna - wrzucenie próbówek gazowych do sklepów,
- akcja zrywania flag niemieckich z urzędów i komisariatów.
- akcja 3 maja - malowanie kredą na murach antyniemieckich sloganów, zawieszanie na liniach tramwajowych i latarniach polskich chorągiewek,
- akcja 11 listopada – pisanie hasła „Polska zwycięży” na murach,
strona: 1 2
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies