Problematyka „Katarynki” ostatnidzwonek.pl
JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Nowele Prusa

Problematyka „Katarynki”

Autor: Karolina Marlêga

Główny problem, który w swoim dziele poruszył Prus wiąże się z pozytywistycznym hasłem filantropii. Tomasz jako przedstawiciel zamożnej części społeczeństwa poczuł się zobligowany do niesienia pomocy słabszym i biedniejszym. Emerytowany mecenas, który wiódł samotne życie, a większość pieniędzy wydawał na dzieła sztuki i antyki, zachował się zgodnie z zasadami solidarności społecznej. O ile jego wcześniejsza postawa nie znajdowała aprobaty u czytelnika, to swoim hojnym gestem Tomasz wymazał złe wrażenie po sobie.

Filantropia bohatera przyniosła korzyść nie tylko niewidomej dziewczynce, ale i jemu samemu. Jak wcześniej zostało to wspomniane wiódł samotne życie, nie miał najbliższej rodziny, dlatego też świadomość, iż wciąż był komuś potrzebny, nie tylko kolegom po fachu, którzy przychodzili do niego po radę, ale najuboższym mieszkańcom Warszawy z pewnością podniosła go na duchu.
Kolejny problem również zwiÄ…zany jest z panujÄ…cymi w czasach Prusa trendami w polskiej literaturze. W Katarynce obecne jest zagadnienie cierpiÄ…cego dziecka i Å›wiata widzianego jego oczyma, które byÅ‚o bardzo popularne w nowelistyce pozytywistycznej. Najwybitniejsi autorzy owej epoki, czyli Prus, Sienkiewicz czy DÄ…browska czynili z dzieci bohaterów swoich dzieÅ‚, aby zwrócić uwagÄ™ spoÅ‚eczeÅ„stwa na najmÅ‚odszych. Autor Kamizelki w jednym ze swoich innych dzieÅ‚ napisaÅ‚: „Naród nasz nie jest jako owi purytanie, co mężnie szli w nieznane, ażeby zbudować nowÄ…, wolnÄ… i potężnÄ… ojczyznÄ™, ale jest jak dziecko, które z rozpaczÄ… wyciÄ…ga rÄ™ce ku odsuwajÄ…cej siÄ™ przeszÅ‚oÅ›ci”. Dla piewcy codziennoÅ›ci, jakim byÅ‚ Prus, problemy dzieci i zwykÅ‚ych prostych ludzi byÅ‚ znacznie istotniejsze od tego, co dziaÅ‚o siÄ™ na salonach.

Jak trafnie zauważyÅ‚ literat i publicysta Adam Breza: „Gdyby [Prus] byÅ‚ naturalistÄ…, ulubionym dlaÅ„ studium byÅ‚yby wymoczki. Gdyby byÅ‚ medykiem, kochaÅ‚by siÄ™ w bakteriach. Ponieważ jest powieÅ›ciopisarzem, wiÄ™c umiÅ‚owaÅ‚ prostaczków, biedaków, maÅ‚e dzieci, idiotów i kaleki. W tym Å›wiecie jest jak u siebie. ZakÅ‚ada dwie pary okularów i bada ten skromny, spokojny, drobny mikrokosmos, analizujÄ…c uczucia kieÅ‚kujÄ…ce dopiero i pierwotne, pragnienia same siebie nieÅ›wiadome, Å›wiatek nierozwiniÄ™tych serc i uczuć i tych ludzi ani bardzo zÅ‚ych, ani anielsko dobrych, ani zbyt podÅ‚ych, ani nadto szlachetnych. W tym zakresie tworzy istne arcydzieÅ‚a”.
Dzieci w twórczoÅ›ci Prusa zwykle wywodzÄ… siÄ™ z ubogich rodzin, podobnie jest z niewidomÄ… dziewczynkÄ…, która jest córkÄ… krawcowej i wychowuje siÄ™ bez ojca. OÅ›mioletniÄ… bohaterkÄ™ cechuje dojrzaÅ‚ość, rozbudowany Å›wiat wewnÄ™trzny, doÅ›wiadczenie wynikajÄ…ce z przejść życiowych zwiÄ…zanych z chorobÄ…. Dziewczynka, chociaż kaleka, może stanowić wzór do naÅ›ladowania nie tylko dla swoich rówieÅ›ników, ale i dla dorosÅ‚ych. Jej zapaÅ‚ do poznawania Å›wiata pomimo utraty wzroku („Nie mogÄ…c widzieć, kaleka chciaÅ‚a przynajmniej sÅ‚uchać wciąż najrozmaitszych odgÅ‚osów”) budzi w czytelniku podziw i szacunek do maÅ‚ej bohaterki. Jej postawa wobec kalectwa, nie użalanie siÄ™ nad wÅ‚asnym losem, ale znoszenie z godnoÅ›ciÄ… wszelkich niedogodnoÅ›ci zwiÄ…zanych ze Å›lepotÄ… może być odczytywana jako pozytywne przesÅ‚anie Katarynki.

Szybki test:

Najwybitniejsi autorzy pozytywizmu czynili z dzieci bohaterów swoich dzieł by:
a) ominąć cenzurę
b) zwrócić uwagę na krzywdę najmłodszych
c) odwrócić uwagę od palących problemów
d) wzbudzić w czytelniku współczucie
RozwiÄ…zanie

Główny problem, który w noweli „Katarynka” poruszyÅ‚ Prus wiąże siÄ™ z hasÅ‚em:
a) filantropii
b) pracy u podstaw
c) pokrzepienia serc
d) pracy organicznej
RozwiÄ…zanie

Postawa dziewczynki wobec kalectwa z noweli „Katarynka” może być odczytana jako:
a) próba pocieszenia
b) ostrzeżenie
c) negatywny przykład
d) pozytywne przesłanie
RozwiÄ…zanie

Zobacz inne artykuły:

Antek
„Antek”- streszczenie
Czas i miejsce akcji noweli „Antek”
Charakterystyka Antka
Streszczenie „Antka” w piguÅ‚ce
Kompozycja noweli „Antek”
Problematyka „Antka”
Pozostali bohaterowie „Antka”
Motywy literackie w noweli „Antek”
Plan wydarzeÅ„ „Antka”
Najważniejsze cytaty noweli „Antek”

Kamizelka
„Kamizelka” - streszczenie
Streszczenie „Kamizelki” w piguÅ‚ce
Bohaterowie „Kamizelki”
Problematyka „Kamizelki”
Budowa noweli „Kamizelka”
Plan wydarzeÅ„ „Kamizelki”
Ekranizacja „Kamizelki”
Najważniejsze cytaty z „Kamizelki”

Katarynka
„Katarynka” - streszczenie
Pan Tomasz – charakterystyka postaci
Problematyka „Katarynki”
Czas i miejsce akcji „Katarynki”
Streszczenie„ Katarynki” w piguÅ‚ce
Charakterystyka dziewczynki
„Katarynka” jako nowela
Motywy literackie w „Katarynce”
Plan wydarzeÅ„ „Katarynki”
Ekranizacje „Katarynki”
Najważniejsze cytaty z „Katarynki”

Inne
Biografia Bolesława Prusa
Nowela jako gatunek. Wyznaczniki
Bolesław Prus - kalendarium twórczości
Kalendarium życia Bolesława Prusa
Bibliografia



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies