Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Nowele Prusa

Pan Tomasz – charakterystyka postaci

Autor: Karolina Marl�ga

Głównym bohaterem Katarynki jest Pan Tomasz - elegancki „jegomość w pewnym wieku”. Mężczyzna był emerytowanym mecenasem prawa, jego bogactwo oraz estyma świadczą, iż znakomicie wywiązywał się ze swoich obowiązków zawodowych.

Pan Tomasz starał się dopasować swój ubiór do wysokiej pozycji społecznej, jaką bezsprzecznie zajmował w Warszawie: „Latem nosił on wykwintne, ciemnogranatowe palto, popielate spodnie od pierwszorzędnego krawca, buty połyskujące jak zwierciadła i – nieco wyszarzały cylinder”. Z takim ubiorem współgrał wygląd twarzy i postura pana Tomasza, a także dodatki: „Jegomość miał twarz rumianą, szpakowate faworyty i siwe, łagodne oczy. Chodził pochylony, trzymając ręce w kieszeniach. W dzień pogodny nosił pod pachą laskę, w pochmurny – dźwigał jedwabny angielski parasol”. Wizerunku gentlemana dopełniał jeszcze jeden specyficzny atrybut: „(…) pochylony nad papierami, palił cygaro, puszczał kółka dymu (…)”.

Bohater każdego dnia od trzydziestu lat przechadzał się warszawską ulicą Miodową, co czynił z wielkim majestatem i dystynkcją: „Był zawsze głęboko zamyślony i posuwał się wolna. Około Kapucynów dotykał pobożnie ręką kapelusza i przechodził na drugą stronę ulicy, ażeby zobaczyć u Pika, jak stoi barometr i termometr; potem znowu zawracał na prawy chodnik, zatrzymywał się przed wystawą Mieczkowskiego, oglądał fotografię Modrzejewskiej – i szedł dalej”.

Jako młody człowiek i obrońca poruszał się szybkim, energicznym krokiem, był „wesoły, rozmowny, trzymał się prosto, miał czuprynę i nosił wąsy zakręcone mocno do góry”. Na starość zwolnił znacznie tempo życia, jego wąsy pokryły się siwizną, a czuprynę zastąpiło czoło, które „urosło mu aż do ciemienia”. Z czasem bohater zgolił wąsy i zapuścił faworyty, czyli bokobrody.

We wspomnianym wcześniej „pewnym wieku” pan Tomasz wyraźnie dojrzał i spoważniał. Jego usposobienie można określić mianem spokojnego i łagodnego, co wyrażało się między innymi przez to, iż „W drodze ustępował każdemu, a potrącony uśmiechał się życzliwie”. W ściśle określonych przez autora okolicznościach Tomasz zmieniał się radykalnie i nie do poznania: „Na nieszczęście żaden śmiertelnik nie jest wolny od jakiegoś dziwactwa, a pan Tomasz miał także swoje. Oto – nienawidził kataryniarzy i katarynek”. Na dźwięk znienawidzonego instrumentu bohater, „człowiek spokojny – zapalał się, jak był cichy – krzyczał, a jak był łagodny – wpadał w gniew (…)”.

Bohater, pomimo wieku emerytalnego, cieszył się poważaniem i uznaniem w warszawskim środowisku adwokackim: „Wprawdzie pan Tomasz nie stawał w sądach, ale jako doświadczony praktyk umiał wskazać najwłaściwszy kierunek akcji i wybranemu przez siebie adwokatowi udzielał pożytecznych objaśnień”. Działo się tak, ponieważ cechował go naturalny talent do rozwiązywania prawnych zawiłości oraz doskonała pamięć.

Tomasz był również znanym w Warszawie pasjonatem sztuki. W swoim mieszkaniu z czasem urządził coś na kształt galerii, a także organizował w nim kameralne koncerty fortepianowe. Po przejściu na emeryturę sztuka stała się dla niego czymś bardzo ważnym: „Nie spodziewając się niczego od świata, bo już praktykę porzucił, mecenas całe spokojne uczucie swoje skierował do sztuki. Piękny obraz, dobry koncert, nowe przedstawienie teatralne były jakby wiorstowymi słupami na drodze jego życia. Nie zapalał się on, nie unosił ale – smakował”. W swojej łaskawości i pobłażliwości nigdy nie ganił młodych artystów, których dzieła, delikatnie mówiąc, były nieudane. Zawsze był zdania, iż niedoskonałość jest cechą ludzką, a co za tym idzie nie należy jej potępiać.

Tomasz był życzliwy i serdeczny wobec wszystkich napotkanych ludzi, poza kataryniarzami rzecz jasna. Szczególną sympatią, zwłaszcza za młodu, darzył kobiety, wśród których cieszył się wielkim powodzeniem: „Co prawda, miał do nich szczęście i nieustannie był swatany. Ale cóż z tego, kiedy pan Tomasz nie mógł nigdy znaleźć ani jednej chwili na oświadczyny będąc zajęty jeżeli nie praktyką, to - schadzkami. Od Frani szedł do sądu, z sądu biegł do Zosi, którą nad wieczorem opuszczał, ażeby z Józią i Filką zjeść kolacją”. Na starość planował znaleźć odpowiednią kobietę na swoją małżonkę, lecz dokonanie wyboru spośród wielkiej liczby kandydatek okazało się niemożliwe: „Ta była za młoda, a tamtą uwielbiał już zbyt długo. Trzecia miała wdzięki i wiek właściwy, ale nieodpowiedni temperament, a czwarta posiadała wdzięki, wiek i temperament należyty, ale nie czekając na oświadczyny mecenasa wyszła za doktora”. Kobiety, obok sztuki, były największą miłością i pasją pana Tomasza. Jednak na starość postanowił skoncentrować się bardziej na obrazach, spektaklach czy koncertach niż na poszukiwaniu swojej „drugiej połówki”.

strona: 1 2

Zobacz inne artykuły:

Antek

„Antek”- streszczenie
Czas i miejsce akcji noweli „Antek”
Charakterystyka Antka
Streszczenie „Antka” w pigułce
Kompozycja noweli „Antek”
Problematyka „Antka”
Pozostali bohaterowie „Antka”
Motywy literackie w noweli „Antek”
Plan wydarzeń „Antka”
Najważniejsze cytaty noweli „Antek”

Kamizelka

„Kamizelka” - streszczenie
Streszczenie „Kamizelki” w pigułce
Bohaterowie „Kamizelki”
Problematyka „Kamizelki”
Budowa noweli „Kamizelka”
Plan wydarzeń „Kamizelki”
Ekranizacja „Kamizelki”
Najważniejsze cytaty z „Kamizelki”

Katarynka

„Katarynka” - streszczenie
Pan Tomasz – charakterystyka postaci
Problematyka „Katarynki”
Czas i miejsce akcji „Katarynki”
Streszczenie„ Katarynki” w pigułce
Charakterystyka dziewczynki
„Katarynka” jako nowela
Motywy literackie w „Katarynce”
Plan wydarzeń „Katarynki”
Ekranizacje „Katarynki”
Najważniejsze cytaty z „Katarynki”

Inne

Biografia Bolesława Prusa
Nowela jako gatunek. Wyznaczniki
Bolesław Prus - kalendarium twórczości
Kalendarium życia Bolesława Prusa
Bibliografia

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies