Pułkownik Szkłowski - poznany przez Grudzińskiego w więzieniu w Leningradzie. Razem podróżowali do Wołogdy. Skazany za zaniedbania w edukacji politycznej więźniów.
Inżynier Polenko - przyjaciel z obozu w Jercewie. Autor założył się z nim o „wytrwałość w cnocie” generalskiej doczki. Przegrał zakład
Marusia - dziewczyna, na której dokonano zbiorowego gwałtu, realizując „nocne łowy”. Była kochanką Kowala. Musiała opuścić obóz.
Kowal - jeden z „urków”. Kochanek Marusi.
Ponomarenko - kolejarz z Kijowa. Zmarł na atak serca, gdy dowiedział się, że mimo ukończenia wyroku nadal będzie musiał pozostać więźniem. Karę przedłużono.
Dimka - niegdyś pop. Ukarany za swoją chrześcijańską przeszłość. By udowodnić sobie siłę woli, odrąbał sobie stopę.
Zyskind - strażnik w izolatorze. Donosiciel.
Gorcew - fanatyk komunizmu. Tłumił powstanie w Azji. Pobity przez współwięźniów. Ofiara ich zemsty. Skazany na katorżniczą pracę. Zamarzł podczas powrotu z pracy
.
„Zabójca Stalina” - skazany za oddanie strzału do portretu Stalina. Doniósł na niego przyjaciel. Był chory na kurzą ślepotę. Nie widział w ciemności. Starał się za wszelką cenę ukryć chorobę.
Strumina – oficer NKWD. Badała nastroje wśród więźniów. Przesłuchiwała swoich „współpracowników” – donosicieli.
Doktor Loevenstein – lekarz wiedeński przebywający w baraku technicznym. Rozmówca autora.
Kostylew - przyjaciel narratora. Zafascynowany literaturą francuską oraz wartościami Zachodu. Aresztowany pod zarzutem szpiegostwa. Opalał sobie rękę nad ogniem (przez co się nie goiła) w imię własnych zasad, buntu i „sztucznego męczeństwa”. Popełnił samobójstwo, oblewając się wrzątkiem.
Rusto Karinen - z pochodzenia Fin. Aresztowany pod zarzutem szpiegostwa i terroryzmu. Rzekomo miał przywieźć z Helsinek tajne materiały dla zamachowców. W Związku Sowieckim przebywał nielegalnie. Ppodjął odważną, choć nieudaną próbę ucieczki.
Michaił Stiepanowicz - staruszek, niegdyś aktor grywający rolę bojarów carskich, skazany za zbytnie zaakcentowanie roli w filmie.
Jegorow - lekarz obozowy. Były więzień obozu w Kruglicy. Zakochany w Jewginiji Fiodorownie. Często skazańcy po odbyciu kary - jeżeli posiadali właściwe kwalifikacje - zajmowali odpowiedzialne stanowiska w strukturze obozowej. Miało to świadczyć o ich resocjalizacji. Pokazywało też, że wolność po odbyciu kary jest możliwa.
Jewgienija Fiodorowna - pracownica ambulatorium zakochana z wzajemnością w studencie Jarosławie R.. Zmarła podczas porodu.
Tania - śpiewaczka opery moskiewskiej. Podobała się „urce” Wanii. Porzuciła go dla człowieka wolnego - jednego z rachmistrzów obozowych. Była za to znienawidzona przez „urków”. Występowała podczas obozowego przedstawienia teatralnego.
Profesor Lazarowicz - w młodości uczęszczał do gimnazjum razem z Tuwimem,. Mąż pani Olgi, przeniesiony etapem do Mostowicy. Z autorem dzielił się literackimi pasjami.
Pamfiłow - ojciec Saszy, którego bardzo kochał. Przechowywał jego listy. Pozbawiony gospodarstwa przez proces kolektywizacji. Syn musiał otwarcie zaakceptować jego karę. Mężczyźni pogodzili się, gdy młody Pamfiłow sam trafił do obozu. Była to kara za klęskę w walce z Finlandią.
Inżynier Sadowski - komunista, wierzył w doskonałość tego systemu.
Machapetian - Ormianin. Przyjaciel autora. Grywali razem w szachy. Okazało się, że jest donosicielem. Zadenuncjował Grudzińskiego. Z tego powodu nie chciano pisarza wypuścić na mocy amnestii.
Zelik Lejman - Żyd. Udało mu się przedostać do ZSRR z terenów zajętych przez Niemcy. Pięknie grał na skrzypcach. Wziął udział w przedstawieniu obozowym.
Natalia Lwowna - kobieta nieatrakcyjna. Była miła i uczynna. Służyła wszystkim pomocą. Z dzieła Dostojewskiego „Zapiski z martwego domu” czerpała siły do życia. Jednocześnie pogłębiała się przez nią w beznadziejności. Samobójstwo uznawała za wyzwolenie od męki życia. Uważała je za niekwestionowany przywilej człowieka. Próbowała je popełnić. Uratowano ją. Trafiła potem do obozowej kuchni. Oskarżana była, że wykrada jedzenie dla więźniów.
Paweł Iljicz - sprawował pieczę nad obozową biblioteką. Znajdowały się tam ocenzurowanych dzieł sowieckich. Został skazany za zabójstwo brata. Przyjaźnił się z Kuninem. Jedli z jednej miski.
Kunin - niegdyś więzień, zajmował się edukowaniem kulturalnym więźniów. Zorganizował spektakl. Przyjaźnił się z Pawłem Iljiczem. Miał do niego opiekuńczy stosunek.
Wsjewołod - marynarz, zawdzięczał swoje uwięzienie przygodzie miłosnej w Marsylii. Poznał tam francuską prostytutkę i jednocześnie komunistkę. Miał na ciele wytatuowane różne postaci cyrkowe. Gdy poruszał odpowiednimi mięśniami, ożywały, ulubieniec więźniów. Występował podczas spektaklu teatralnego w Jercewie. Jego smutne pieśni wzruszyły widownię.
Samsonow - naczelnik obozu w Jercewie. Decydował m. in. o umieszczeniu buntowników w izolatkach.
Żyd - Grek - autor spotkał się z nim po wojnie w Paryżu. Gdy przebywał w obozie niesłusznie oskarżył czterech Niemców. Zostali oni rozstrzelani. Były więzień pragnął od Grudzińskiego zrozumienia. Nie otrzymał go.
Szybki test:
Kunin zajmował się: a) donoszeniem na więźniów b) pilnowaniem więźniów w izolatce c) leczeniem więźniów d) edukowaniem kulturalnym więźniów Rozwiązanie
Odpowiedz poprawna:d)
Rusto Karinen, aresztowany pod zarzutem szpiegostwa i terroryzmu, to z pochodzenia: a) Fin b) Belg c) Szwed d) Holender Rozwiązanie
