Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Pieśń o Rolandzie
Problematykę Pieśni o Rolandzie rozpatruje się zazwyczaj w trzech płaszczyznach: uczuciowej, ideologicznej i społecznej.
Pierwszy z nich zawiera się w wątkach wielkiej przyjaźni Rolanda z Oliwerem oraz śmierci Ody na wieść o utracie ukochanego. Męska przyjaźń, z jaką mamy do czynienia w utworze, była wpisana w średniowieczny kanon powinności rycerskich. Więzy, jakie łączyły Rolanda i Oliwiera zostały rozerwane dopiero przez śmierć. Mężczyźni za życia mogli na sobie polegać w każdej sytuacji. Dwaj parowie uzupełniali się wzajemnie: „Roland jest mężny, a Oliwier roztropny; obaj mężowie wspaniałego serca”. Narrator zwracał uwagę, iż w walce nie cofali się przed niczym: „Skoro są na koniu i pod bronią, nigdy ze strachu przed śmiercią nie umkną się od bitwy. Tędzy to są hrabiowie, a słowa ich są harde”. Niezwykle wzruszająca jest scena śmierci Oliwiera, w której konający rycerz wzywał do siebie przyjaciela: „Cny towarzyszu, przybądź tu do mnie, przybądź blisko; z wielką mą boleścią przyjdzie nam się rozstać dzisiaj!”. Roland odpowiedział na to: „Boże (…) nie wiem już, co robić! Cny towarzyszu, jakże mi żal twego męstwa. Nigdy nie znajdę równego tobie. Ach, słodka Francjo, zostaniesz i ty dziś sierotą po dobrych wasalach, upokorzona i uboga!”. Jak pisze Wiesław Solecki: „Przyjaźń tych dwóch parów na trwałe weszła do kultury europejskiej jako znaczący wykładnik obyczaju rycerskiego średniowiecza”.
Wątkowi miłosnemu anonimowy autor nie poświęcił wiele miejsca. Miłość nie wpisywała się w problematykę chansons de geste. Utwory te opiewały w znacznie większym stopniu bohaterskie czyny postaci historycznych. Pieśń o Rolandzie jest „zbyt przesycona (…) oparami krwi, by znalazło się w niej miejsce na miłość i kobietę” (W. Solecki). O Odzie wiemy tylko tyle, że była siostrą Oliwiera, która kochała Rolanda tak bardzo, że na wieść o jego śmierci umarła na miejscu.
Druga, najważniejsza i najobszerniejsza płaszczyzna, ideologiczna, składa się problemów odwiecznej walki dobra ze złem, pochwały ojczyzny i władcy oraz wiary chrześcijańskiej. W Pieśni o Rolandzie mamy do czynienia z sytuacją, w której namiestnik Boga, Karol Wielki, staje naprzeciwko poganom. Czytelnik od razu domyśla się, iż cesarz reprezentuje siły dobra, a Saraceni to ucieleśnienie zła.
Autor przedstawił innowierców w bardzo interesujący sposób, który wynikał bardziej z jego niewiedzy, aniżeli zamiaru. Muzułmanie zostali zaprezentowani jako odwrotność chrześcijan. Ich bogowie: Terwagant, Mahomet i Apollin to odpowiedniki Świętej Trójcy, choć tak naprawdę muzułmanie są monoteistyczni. Średniowieczni chrześcijanie widzieli w islamie inną formę pogaństwa. Problematyka „Pieśni o Rolandzie”
Problematykę Pieśni o Rolandzie rozpatruje się zazwyczaj w trzech płaszczyznach: uczuciowej, ideologicznej i społecznej.
Pierwszy z nich zawiera się w wątkach wielkiej przyjaźni Rolanda z Oliwerem oraz śmierci Ody na wieść o utracie ukochanego. Męska przyjaźń, z jaką mamy do czynienia w utworze, była wpisana w średniowieczny kanon powinności rycerskich. Więzy, jakie łączyły Rolanda i Oliwiera zostały rozerwane dopiero przez śmierć. Mężczyźni za życia mogli na sobie polegać w każdej sytuacji. Dwaj parowie uzupełniali się wzajemnie: „Roland jest mężny, a Oliwier roztropny; obaj mężowie wspaniałego serca”. Narrator zwracał uwagę, iż w walce nie cofali się przed niczym: „Skoro są na koniu i pod bronią, nigdy ze strachu przed śmiercią nie umkną się od bitwy. Tędzy to są hrabiowie, a słowa ich są harde”. Niezwykle wzruszająca jest scena śmierci Oliwiera, w której konający rycerz wzywał do siebie przyjaciela: „Cny towarzyszu, przybądź tu do mnie, przybądź blisko; z wielką mą boleścią przyjdzie nam się rozstać dzisiaj!”. Roland odpowiedział na to: „Boże (…) nie wiem już, co robić! Cny towarzyszu, jakże mi żal twego męstwa. Nigdy nie znajdę równego tobie. Ach, słodka Francjo, zostaniesz i ty dziś sierotą po dobrych wasalach, upokorzona i uboga!”. Jak pisze Wiesław Solecki: „Przyjaźń tych dwóch parów na trwałe weszła do kultury europejskiej jako znaczący wykładnik obyczaju rycerskiego średniowiecza”.
Wątkowi miłosnemu anonimowy autor nie poświęcił wiele miejsca. Miłość nie wpisywała się w problematykę chansons de geste. Utwory te opiewały w znacznie większym stopniu bohaterskie czyny postaci historycznych. Pieśń o Rolandzie jest „zbyt przesycona (…) oparami krwi, by znalazło się w niej miejsce na miłość i kobietę” (W. Solecki). O Odzie wiemy tylko tyle, że była siostrą Oliwiera, która kochała Rolanda tak bardzo, że na wieść o jego śmierci umarła na miejscu.
Druga, najważniejsza i najobszerniejsza płaszczyzna, ideologiczna, składa się problemów odwiecznej walki dobra ze złem, pochwały ojczyzny i władcy oraz wiary chrześcijańskiej. W Pieśni o Rolandzie mamy do czynienia z sytuacją, w której namiestnik Boga, Karol Wielki, staje naprzeciwko poganom. Czytelnik od razu domyśla się, iż cesarz reprezentuje siły dobra, a Saraceni to ucieleśnienie zła.
Dzięki interwencjom Stwórcy armia Karola Wielkiego, która przegrała bitwę w wąwozie Ronsewal, zdołała wygrać wojnę z poganami. Dzięki temu dobro zatriumfowało nad złem.
W utworze często mamy do czynienia z afirmacją Francji. Narrator często posługuje się sformułowaniem „słodka Francja”, ojczyznę Karola Wielkiego nazywa również „piękną, lubą, szlachetną, błogosławioną”. W jej obronie wszyscy rycerze i baronowie są gotowi oddać swoje życie. Frankowie w utworze są niezwykle dumni ze swego kraju. W skład tylnej straży wchodzili wyłącznie „Francuzi z Francji”, czyli najlepsi z najlepszych. Karol Wielki wszystkie swoje zwycięstwa zawdzięczał nie tylko tym wspaniałym rycerzom, ale i najmądrzejszym francuskim doradcom.
Pochwała cesarza to jeden z najbardziej rzucających się w oczy czytelnikowi elementów Pieśni o Rolandzie. Francja dowodzona przez najwspanialszego władcę, dwustuletniego Karola Wielkiego to najsilniejsze państwo ówczesnej Europy. Władca Franków w Pieśni o Rolandzie ukazany został nie jako człowiek, ale wręcz jako półbóg. Karol Wielki nie dość, że porozumiewał się we snach ze Stwórcą, to jeszcze cieszył się jego absolutnym poparciem w walce z niewiernymi. Dla cesarza Bóg zatrzymał nawet słońce, aby wojska francuskie mogły dogonić Saracenów. Aniołem stróżem Karola Wielkiego był sam archanioł Gabriel. Wszystko to miało posłużyć wzmocnieniu przekonania Francuzów o wyjątkowości swojej nacji, podbudowie ich tożsamości narodowej.
strona: 1 2
Szybki test:
Płaszczyzna społeczna ukazana w utworze faworyzuje:a) podział na seniorów i wasalów
b) wyraźną hierarchię społeczną
c) wszystkie odpowiedzi są poprawne
d) feudalny układ stosunków społecznych
Rozwiązanie
Motyw przyjaźni w utworze pokazany jest na przykładzie więzi łączących:
a) Rolanda i Turpina
b) Rolanda i Ganelona
c) Oliwiera i Rolanda
d) Karola Wielkiego i Rolanda
Rozwiązanie
Karol Wielki nazywany był:
a) synem Boga
b) namiestnikiem Boga
c) wasalem boskim
d) dzieckiem bożym
Rozwiązanie
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies