Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Faraon

Kompozycja utworu i narrator w „Faraonie”

Autor: Dorota Blednicka

Faraon składa się z dwóch tomów, z których każdy odpowiada etapom dojścia do władzy Ramzesa XIII oraz przemianom, jakie w nim zachodziły.

Bolesław Prus stworzył dzieło monumentalne. Autor podzielił fabułę powieści na trzy tomy. Tom pierwszy (25 rozdziałów) obejmuje wydarzenia od mianowania głównego bohatera na następcę tronu do spotkania Fenicjan, na którym postanawiają przekazać Ramzesowi informację o traktacie z Asyrią. Tom drugi (24 rozdziały) obejmuje czasy od pobytu Ramzesa w świątyni Hator do chwili w której Ramzes wraca z wojny i dowiaduje się, że został faraonem. Tom trzeci (18 rozdziałów i epilog) to wydarzenia od wjazdu Ramzesa do pałacu królewskiego aż do objęcia rządów przez Herhora.

Późniejsze wydania są dwutomowe (tom pierwszy składa się z 39 rozdziałów, natomiast tom drugi – z 28 i epilogu). Opisują konflikt młodego faraona z kastą kapłanów i walkę o władzę w Egipcie. Każdy z tomów odpowiada kolejnym etapom sporu oraz przedstawia charakter zmian w osobowości Ramzesa XIII.

Pierwszy tom to dzieje księcia od chwili jego mianowania na następcę tronu do wybuchu wojny z Libią. Ukazuje sytuacje, w których Ramzes jako namiestnik ojca i dowódca wojsk przygotowuje się do objęcia władzy, uczy się szeroko pojmowanych spraw państwowych. Dostrzega znikomość swojego dziedzictwa i stopniowy upadek kraju. Zaczyna również rozumieć, jak potężny jest stan kapłański, który ingeruje w każdą sferę jego życia. Kolejny tom obejmuje okres od mianowania Ramzesa naczelnym dowódcą, poprzez objęcie tronu, aż do bezpośredniej walki o władzę w państwie i zwycięstwa kapłanów. Kończy się śmiercią faraona i wyniesieniem na tron jego wroga – arcykapłana Herhora.

Tak skonstruowana powieść ma również ściśle określony porządek, jeśli chodzi o przedstawianie zdarzeń. Prus stosuje ciekawą i naukową technikę pisarską. Dzieło poprzedza popularnonaukowy wstęp o Egipcie, jego topografii, społeczeństwie. Wprowadza on również czytelnika w czas akcji – XI wiek przed Chrystusem, moment upadku państwa. Schemat opowieści o krótkim panowaniu Ramzesa XIII i jego walce z kapłanami wiąże się z konstrukcją narratora.
Narrator zaznacza swój stosunek do świata przedstawionego już we wstępie Faraona. W krótkiej rozprawce naukowej wprowadza informacje merytoryczne, które umożliwią czytelnikowi zrozumienie losów bohaterów. Wykład jest przede wszystkim prowadzony z punktu widzenia człowieka XIX wieku, który spoglądając na mapę, poddaje świat Starożytnych Egipcjan analizie teoretycznej i czyni z niej narzędzie wykładu. Ukazany został również pogląd narratora na istotę upadającego państwa. Dostrzega przyczyny takiego stanu rzeczy: słabość biologiczną, liczebną i ekonomiczną ludu, zachwianie jedności etnicznej, bogactwo możnych i walkę klas uprzywilejowanych o prawo wyzysku ludu.

W toku powieści narrator staje się jednym z bohaterów świata przedstawionego, posługującym się kategoriami pojęciowymi i językowymi Starożytnych Egipcjan. Jest przede wszystkim obserwatorem, informatorem i z dystansem odnosi się do relacjonowanych zdarzeń.

Charakterystyczna jest również absolutna wszechwiedza narratora – wie, co się dzieje w danej chwili i doskonale zna dalszy przebieg powieści. Dysponuje pełną wiedzą historyczną, zna przeszłość Egiptu i dzieje jego kultury. Zna także pośmiertne losy faraonów. Wspomina o tym, że mumia Ramzesa XII została tak dobrze ukryta, że nie odnaleziono jej do dziś, a Ramzes XIII został zapomniany przez potomnych.

Aby ułatwić współczesnemu czytelnikowi zrozumienie świata Egipcjan, wiele zjawisk i rzeczy odnosi do wiedzy współczesnego odbiorcy. Wyjaśnione są na przykład nazwy miesięcy podane w nawiasach, porównania do znanych roślin. Zaznacza się tu wyraźna troska narratora o to, aby czytelnik nie miał kłopotów ze zrozumieniem słów i z wyobrażeniem sobie odległego czasowo i kulturowo świata. Niekiedy narrator wyprzedza akcję, zapowiada wydarzenia, o których bohaterowie powieści dopiero się dowiedzą.

strona:    1    2  

Szybki test:

Prus:
a) podzielił fabułę powieści na trzy tomy
b) podzielił fabułę powieści na cztery tomy
c) podzielił fabułę powieści na dwa tomy
d) nie podzielił fabuły powieści
Rozwiązanie

Dzieło Prusa poprzedza poświęcony Egiptowi, jego topografii, społeczeństwu:
a) popularnonaukowy wstęp
b) reporterski wstęp
c) naukowy wstęp
d) reportażowy wstęp
Rozwiązanie

Zobacz inne artykuły:

Inne
„Faraon” - TOM I – szczegółowe streszczenie
„Faraon” - TOM II – szczegółowe streszczenie
Czas i miejsce akcji „Faraona”
Geneza „Faraona”
Życiorys Bolesława Prusa
„Faraon” jako powieść historyczna
„Faraon” - streszczenie w pigułce
Główne wątki „Faraona” Bolesława Prusa
Plan wydarzeń „Faraona”
Motywy literackie w „Faraonie”
Prawda historyczna a fikcja literacka w „Faraonie”
Realizm „Faraona”
Tragizm postaci Ramzesa XIII
Walka o władzę w Egipcie – konflikt między Ramzesem XIII a kapłanami
Obraz społeczeństwa egipskiego w „Faraonie” Prusa
Kompozycja utworu i narrator w „Faraonie”
Charakterystyka pozostałych bohaterów
Ramzes (później Ramzes XIII) – szczegółowa charakterystyka
Uniwersalna wymowa „Faraona”
Przyczyny kryzysu państwa egipskiego
Państwo i jego problemy w „Faraonie”
„Faraon” na szklanym ekranie
Plan reform Ramzesa XIII i rządy Herhora
Rola kapłanów w Egipcie
Kalendarium twórczości Bolesława Prusa
Kalendarium życia Bolesława Prusa
Słowniczek pojęć egipskich
Bibliografia



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies