Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Faraon

Walka o władzę w Egipcie – konflikt między Ramzesem XIII a kapłanami

Autor: Dorota Blednicka

Głównym wątkiem powieści Bolesława Prusa Faraon jest walka pomiędzy młodym władcą, Ramzesem XIII, a stanem kapłańskim o faktyczną władzę w państwie. Najważniejszym przedstawicielem kasty kapłanów jest arcykapłan boga Amona – Herhor. Pomiędzy tymi dwoma bohaterami toczą się zmagania o władzę w słabym i chylącym się ku upadkowi Egipcie. Zrozumienie podstaw konfliktu pomiędzy władcą a kapłanem jest możliwe po analizie stawianych przez nich celów i tego, jak pojmują ideę państwa.

Ramzes XIII jako młody następca tronu i późniejszy faraon jest bystrym obserwatorem otaczającej go rzeczywistości. Dostrzega on przede wszystkim stopniowy upadek swego kraju. Można wyliczyć kilka czynników, który wpłynęły na zubożenie mieszkańców i pogarszające się znaczenie Egiptu na arenie międzynarodowej ówczesnego świata.

Pierwszym z nich jest ubożejący z każdym rokiem skarbiec państwa i znacznie przewyższające go wydatki. Prosty lud żyje w nędzy, głoduje, z trudem płaci i tak duże podatki. Ogromne sumy pochłania także utrzymanie dworu królewskiego i najemnego wojska, które i tak jest mniej liczebne niż za czasów świetności Egiptu.

W zupełnie innej sytuacji są kapłani, posiadający najbogatsze folwarki, zdrowych robotników i zasobne skarbce. Ramzes widzi, że bogobojny ojciec składa kosztowne datki na świątynie, utrzymuje rzeszę urzędników, kapłanów, kobiet i służby. Kapłani, nomarchowie i urzędnicy przejmują część podatków. Kolejną przyczyną kryzysu w Egipcie jest brak rąk do pracy, które mogłyby walczyć z pustynią i odzyskiwać utracone pod piaskami żyzne grunty. Chłopi pracują ponad siły, nie mają dni wolnych od pracy, są bici i zastawiani razem z dzierżawionymi majątkami. Do osłabienia państwa przyczyniła się także utrata jedności kulturowej, obyczajowej i etnicznej.

Fenicjanie chętnie udzielają pożyczek, ale w zamian odbierają wysokie procenty. Szlachta ucztuje i bawi się, choć pozostaje zadłużona. Wojny osłabiły Egipt i zmniejszyły jego znaczenie w polityce międzynarodowej. Ramzes XIII traktat z Asyrią uważa za haniebny dla swojego państwa. Nadal wierzy w potęgę kraju, w to, że kolejna wojna byłaby dla niego zwycięską i przyniosłaby nieograniczone bogactwa. Po śmierci ojca przejmuje trudne dziedzictwo – zubożały kraj ze zmęczonymi poddanymi.
Głównym celem, jaki postawił sobie młody faraon, jest jak najszybsze doprowadzenie Egiptu do rozkwitu oraz zapewnienie dobrobytu pospólstwu. Pragnie ulżyć najbiedniejszym, dając im co siódmy dzień odpoczynku, zmniejszając podatki i przydzielając każdemu chłopu skrawek ziemi na własność. Dla siebie chce nieograniczonej i samodzielnej władzy. Wie, że aby to osiągnąć, musi przede wszystkim ograniczyć wszechwładzę kapłanów, którzy od kilku wieków wpływają na politykę i sytuację w Egipcie. Ramzes był zagrożeniem dla kapłanów, ponieważ zamierzał obalić ich rządy. Kapłani za wszelką cenę chcieli utrzymać istniejący porządek i faktyczną władzę w Egipcie.

Stan kapłański dostrzega w młodym i porywczym Ramzesie XIII zagrożenie. Faraon, cieszący się przychylnością ludu, mający śmiały plan reform, które realnie mogły poprawić byt poddanych, a przede wszystkim nie ukrywający tego, że chce rządzić samodzielnie i wykluczyć kapłanów z życia politycznego, był dla nich przysłowiową „solą w oku”.

Arcykapłani postawili sobie za główny cel utrzymanie istniejącego porządku i całkowite podporządkowanie sobie krnąbrnego władcy. Początkowo spór o władzę przybiera postać subtelnej gry, w której obie strony, przekonane o słuszności swych celów, z bezwzględnością dążą do ich realizacji. Ramzes kieruje się entuzjazmem, dumą i wiarą w swą nieomylność. Po śmierci ojca szybko wprowadza nowy porządek, ogranicza wydatki, stara się odbudować zmniejszoną armię i przede wszystkim odsuwa od rządów Herhora i innych nieprzychylnych mu arcykapłanów. W rzeczywistości nie docenia ich potęgi i organizacji, która ma wiekowe podwaliny, lekceważąc mądrość i wiedzę znienawidzonego stanu.

strona:    1    2  

Zobacz inne artykuły:

Inne
„Faraon” - TOM I – szczegółowe streszczenie
„Faraon” - TOM II – szczegółowe streszczenie
„Faraon” - streszczenie w pigułce
Czas i miejsce akcji „Faraona”
Geneza „Faraona”
Życiorys Bolesława Prusa
„Faraon” jako powieść historyczna
Walka o władzę w Egipcie – konflikt między Ramzesem XIII a kapłanami
Obraz społeczeństwa egipskiego w „Faraonie” Prusa
Kompozycja utworu i narrator w „Faraonie”
Główne wątki „Faraona” Bolesława Prusa
Plan wydarzeń „Faraona”
Motywy literackie w „Faraonie”
Prawda historyczna a fikcja literacka w „Faraonie”
Realizm „Faraona”
Tragizm postaci Ramzesa XIII
Charakterystyka pozostałych bohaterów
Ramzes (później Ramzes XIII) – szczegółowa charakterystyka
Uniwersalna wymowa „Faraona”
Przyczyny kryzysu państwa egipskiego
Państwo i jego problemy w „Faraonie”
„Faraon” na szklanym ekranie
Plan reform Ramzesa XIII i rządy Herhora
Rola kapłanów w Egipcie
Kalendarium twórczości Bolesława Prusa
Kalendarium życia Bolesława Prusa
Słowniczek pojęć egipskich
Bibliografia



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies