Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Faraon

„Faraon” jako powieść historyczna

Autor: Dorota Blednicka

Pozytywizm był epoką literacką, która w szczególny sposób doceniła i uprzywilejowała powieść. Głównymi założeniami tego okresu literackiego były: „praca u podstaw”, „praca organiczna” oraz uwielbienie nauki i wszystkiego, co empiryczne i realistyczne.

Hasła te miały również znaczący wpływ na literaturę. Proza, a przede wszystkim powieść doskonale nadawała się do oddawania charakteru pozytywizmu. Utwory utrzymane były w konwencji naturalistyczno – realistycznej, a tematyka dzieł dotyczyła spraw współczesnych autorowi i była uważana za najlepszą wykładnię otaczającego świata. Dzięki możliwości przekazywania treści intelektualnych oraz często rozrywkowego charakteru powieść przyciągała szerokie grono czytelników.

Bolesław Prus, czołowy przedstawiciel pozytywizmu, świetnie realizował założenia epoki. Jego dzieła, takie jak Lalka, Emancypantki czy Placówka, stały się sztandarowymi utworami polskiego realizmu. Zastanawiającym może być fakt, że w przypadku Faraona zdecydował się sięgnąć do techniki pisarskiej, charakterystycznej dla powieści historycznej.

Powieść historyczna – jedna z odmian powieści, w której akcja umieszczona została w epoce oddalonej od czasów współczesnych autorowi i stanowiącej zamknięty już okres dziejów. Dążyła do respektowania prawdy historycznej, w miarę wiernie oddając charakterystyczne właściwości epoki i jej problemy. W powieści historycznej obok postaci fikcyjnych występowały także postacie znane z dziejów, a ich losy były wkomponowane w tok wydarzeń historycznych.

Wcześniej wielokrotnie wyrażał się negatywnie o tej formie powieści, uważając ją za anachroniczną i nieodpowiednią dla pozytywizmu. Faraon był jednak nowym modelem powieści historycznej. Rozwinął w pisarzu nowe możliwości prozatorskie i pozwolił tak uchwycić tematykę, by była wyrazem pewnych ogólnych problemów, prawd i zasad.

Takie zagadnienia, jak historycznie, odległe od współczesności czasy czy też hasło „ku pokrzepieniu serc”, były dla Bolesława Prusa skrajnie rozbieżne i niezgodne z programem pozytywizmu. Dlatego też Faraon zyskał całkiem inny charakter niż powieści historyczne Sienkiewicza czy Kraszewskiego. Różnice między powieścią historyczną a modelem powieści, stworzonym przez Prusa były wyraźne na kilku płaszczyznach.
Zarówno Sienkiewicz, jak i Kraszewski, poruszali w swych dziełach tematykę, związaną z historią Polski, wybierając momenty chwały i ważne dla kraju zwycięstwa. Głównego bohatera kreowali jako aktywnego uczestnika autentycznych wydarzeń historycznych i prawdziwego herosa, który odnosi sukces na polu bitwy.

Powieści obu pisarzy miały charakter optymistyczny i opierały się na haśle „ku pokrzepieniu serc”. Faraon Prusa znalazł się w opozycji do twórczości Sienkiewicza i Kraszewskiego. Po pierwsze, pisarz sięgnął do czasów historycznie i kulturowo odległych Polsce – ukazał Egipt w momencie upadku i kryzysu. Główny bohater, Ramzes XIII, to postać tragiczna – nie odnosi wielkich sukcesów i umiera. Dzięki takiej kreacji postaci i miejsca akcji dzieła, powieść zbliżyła się bardziej do nurtu realistycznego niż historycznego. Ta opozycja w stosunku do powieści historycznej jest jedną z charakterystycznych cech Faraona.

Bolesław Prus stworzył nowy model powieści historycznej. Opisał dzieje narodu historycznie i kulturowo odległego Polsce. Powieść, choć spełniała podstawowe założenia powieści historycznej, utrzymana była w nurcie realistyczno – naturalistycznym.

Powieść historyczna Prusa zbliżona była do utworów realistycznych i naturalistycznych i nie prezentowała czystej konwencji historycznej. Jednocześnie stanowiła opozycję do wcześniejszych dzieł pisarza. W Faraonie Prus po raz pierwszy sięgnął do tematyki historycznej w tak obszernej formie. Podszedł do niej rzetelnie i wyczerpująco.

strona:    1    2  

Szybki test:

Badania wykazały, że dynastia dwudziesta skończyła się na faraonie:
a) Ramzesie XI
b) Ramzesie XII
c) Ramzesie IX
d) Ramzesie X
Rozwiązanie

Postać głównego bohatera, Ramzesa XIII, jest:
a) autentyczna
b) legendarna
c) fikcyjna
d) złożona z biografii kilku faraonów
Rozwiązanie

Przed napisaniem „Faraona” Prus za anachroniczną i nieodpowiednią dla pozytywizmu uważał powieść:
a) wielowątkową
b) historyczną
c) poświęconą Egiptowi
d) dotykajacą problemów władzy
Rozwiązanie

Zobacz inne artykuły:

Inne
„Faraon” - TOM I – szczegółowe streszczenie
„Faraon” - TOM II – szczegółowe streszczenie
Czas i miejsce akcji „Faraona”
Geneza „Faraona”
Życiorys Bolesława Prusa
„Faraon” jako powieść historyczna
„Faraon” - streszczenie w pigułce
Główne wątki „Faraona” Bolesława Prusa
Plan wydarzeń „Faraona”
Motywy literackie w „Faraonie”
Prawda historyczna a fikcja literacka w „Faraonie”
Realizm „Faraona”
Tragizm postaci Ramzesa XIII
Walka o władzę w Egipcie – konflikt między Ramzesem XIII a kapłanami
Obraz społeczeństwa egipskiego w „Faraonie” Prusa
Kompozycja utworu i narrator w „Faraonie”
Charakterystyka pozostałych bohaterów
Ramzes (później Ramzes XIII) – szczegółowa charakterystyka
Uniwersalna wymowa „Faraona”
Przyczyny kryzysu państwa egipskiego
Państwo i jego problemy w „Faraonie”
„Faraon” na szklanym ekranie
Plan reform Ramzesa XIII i rządy Herhora
Rola kapłanów w Egipcie
Kalendarium twórczości Bolesława Prusa
Kalendarium życia Bolesława Prusa
Słowniczek pojęć egipskich
Bibliografia



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies