Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Faraon

Motywy literackie w „Faraonie”

Autor: Dorota Blednicka

Motyw kobiety

W Faraonie Bolesława Prusa są ukazane cztery postacie kobiece o zupełnie odmiennych osobowościach. Królowa Nikotris jest kobietą dojrzałą emocjonalnie, świadomą wielkości stanu kapłańskiego, z którego pochodził jej ojciec. Jest wierna mężowi i szanuje poczucie niezależności syna jako władcy – respektuje jego zarządzenia. Wie, że młodzieniec jest gwałtowny i próbuje odwieść go od pomysłu walki z kapłanami. Jest świadoma, że może to zakończyć się klęską Ramzesa. Ostatecznie zostaje żoną mężczyzny, który pośrednio przyczynił się do śmierci jej dziecka. Sara, kochanka Ramzesa, jest postacią tragiczną. Krótkotrwała miłość faraona do niej i szczęście wynikające z narodzin dziecka, zostaje zakłócone pojawieniem się w życiu Ramzesa Kamy. Sara zostaje oszukana przez kapłanów i zgadza się, aby dziecko zostało Żydem. Wygnana przez władcę, ze spokojem i pokorą przyjmuje poniżenie ze strony Fenicjanki. Nie przestaje kochać Ramzesa, a kiedy sądzi, że to on zamordował dziecko, bierze winę na siebie. Umiera, uświadomiwszy sobie, że pozwoliła zabić dziecko obcemu mężczyźnie. Sara to uosobienie kobiecej delikatności, dobra i macierzyństwa. Kama, kapłanka fenicka, to kobieta wyrachowana i bezwzględna, która zostaje kochanką Ramzesa, ponieważ tego wymaga dobro ojczyzny – może manipulować faraonem. Jest zimna i okrutna, pełna nienawiści do Sary i dziecka. To ona namawia Lykona do zabicia chłopca. Swoje winy okupiła później chorobą – dotknięta trądem, została zesłana w głąb pustyni. Hebron jest dziewczyną o silnym charakterze i poczuciu niezależności. Zostaje żoną Tutmozisa z woli ojca i Ramzesa, lecz zakochuje się w faraonie i staje się jego kochanką.

Motyw buntu

W powieści można wyróżnić różne oblicza buntu. Przede wszystkim buntuje się młody Ramzes, widząc stopniowy upadek kraju, jego nędzę, znikomość rządów własnego ojca i władzę kapłanów. Buntuje się przeciwko osaczeniu, szpiegowaniu i śledzeniu go na każdym kroku. Pentuer buntuje się przeciwko wyzyskowi ludu, z którego się wywodzi. Buntuje się lud, podżegany przez kapłanów i faraona, świadomy swej niedoli i żądający swych praw.
Motyw cierpienia

W Faraonie cierpienie zostaje ukazane na przykładzie ludu. Scena, w której urzędnicy odbierają chłopom dzieci w zamian za podatki, jest wypełniona cierpieniem rodziców, którzy są bezsilni w obliczu nieszczęścia. Cierpi Sara, opuszczona przez kochanka, poniżona i tracąca malutkiego synka. Ogrom cierpienia podkreśla fakt, że sądzi, iż chłopca zabił jego ojciec. Cierpi Ramzes, rozumiejąc swoją bezsilność wobec kapłanów i opłakując śmierć syna i kochanki. Cierpi Pentuer widząc okładanego kijami niewolnika, który bronił kanału przed zakopaniem – kanału, który kopał przez dziesięć lat, aby uzyskać wolność dla swoich dzieci.

Motyw konfliktu

W powieści Prusa to podstawowy wątek dzieła. Stronami konfliktu są faraon i kapłani. Przedmiotem – walka o władzę w państwie. Walka ta kończy się ostateczną klęską młodego władcy i jego śmiercią.

Motyw matki

Matkami w FaraonieNikotris i Sara. Nikotris kocha syna, lecz pragnie, aby żył tak, jak jego ojciec, co pozwoliłoby mu panować długo i szczęśliwie. Sara jest młodą matką, szczęśliwą i bez reszty pochłoniętą opieką nad synkiem. Nie było jej jednak dane długo cieszyć się macierzyństwem. Po tragicznej śmierci syna, bierze winę na siebie i zostaje aresztowana. Do więzienia niesie w ramionach zwłoki swojego dziecka. Dla niej życie skończyło się. Umiera w chwili, kiedy dowiaduje się, że wypełniła się przepowiednia starej kapłanki.

Motyw ojca

Ramzes XII jest ojcem następcy tronu. Dla młodego księcia stanowi autorytet ze względu na boską władzę, przed którą każdy Egipcjanin musiał upadać na twarz. Choć dostrzegał słabość i znikomość faktycznych rządów faraona, krytykując je, wiedział, że może to zostać uznane za zdradę. Faraon widzi w synu godnego następcę, który chce uchronić państwo przed upadkiem.

strona:    1    2    3  

Zobacz inne artykuły:

Inne
„Faraon” - TOM I – szczegółowe streszczenie
„Faraon” - TOM II – szczegółowe streszczenie
Czas i miejsce akcji „Faraona”
Geneza „Faraona”
Życiorys Bolesława Prusa
„Faraon” jako powieść historyczna
„Faraon” - streszczenie w pigułce
Główne wątki „Faraona” Bolesława Prusa
Plan wydarzeń „Faraona”
Motywy literackie w „Faraonie”
Prawda historyczna a fikcja literacka w „Faraonie”
Realizm „Faraona”
Tragizm postaci Ramzesa XIII
Walka o władzę w Egipcie – konflikt między Ramzesem XIII a kapłanami
Obraz społeczeństwa egipskiego w „Faraonie” Prusa
Kompozycja utworu i narrator w „Faraonie”
Charakterystyka pozostałych bohaterów
Ramzes (później Ramzes XIII) – szczegółowa charakterystyka
Uniwersalna wymowa „Faraona”
Przyczyny kryzysu państwa egipskiego
Państwo i jego problemy w „Faraonie”
„Faraon” na szklanym ekranie
Plan reform Ramzesa XIII i rządy Herhora
Rola kapłanów w Egipcie
Kalendarium twórczości Bolesława Prusa
Kalendarium życia Bolesława Prusa
Słowniczek pojęć egipskich
Bibliografia



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies