Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Faraon

Obraz społeczeństwa egipskiego w „Faraonie” Prusa

Autor: Dorota Blednicka

W czasach Ramzesa XII byli dość zamożni, zdrowi, dobrze ubrani. Ich żony nosiły złote bransolety i zausznice. Podróżowali na koniach lub w lektykach. Jedli syto i pili wyłącznie wino. Najwyższym urzędnikiem w państwie faraona był nomarcha. To właśnie on zarządzał dużymi jednostkami terytorialnymi – nomesami. Głównym zadaniem nomarchów było zbieranie podatków, dostarczanie ich faraonowi oraz kontrola podległych urzędników. Zbierając podatki, sami się bogacili, nieuczciwie zatrzymując dla siebie część państwowych danin. Nomarchowie często wywodzili się z książęcych bądź królewskich rodów. Ubierali się w szaty oblamowane purpurową taśmą. Na głowach nosili korony.

Ważną pozycję w Egipcie zajmowało wojsko. Armia składała się z dowódców i innych wysokich dygnitarzy, których rekrutowano ze środowiska arystokracji. Zwykli żołnierze pochodzili najczęściej z ludu lub byli najemnikami z innych krajów. Wojsko spełniało rolę obronną. Przy pomocy żołnierzy utrzymywany był porządek i powstrzymywano bunty. Podstawową funkcją wojska było prowadzenie wojen i łupieżczych wypraw. Najwyżsi oficerowie ubierali się w czepce i kaftany w różnobarwne pasy. Najbogatsi nosili mosiężne pancerze. Urzędnicy i wojskowi byli narzędziem w rękach prawdziwych władców – kapłanów i faraona.

Szczególnie uprzywilejowaną warstwą w Egipcie była szlachta. Ta najzamożniejsza klasa społeczna spędzała czas na ucztach i zabawach. Arystokraci ubierali się w białe, długie szaty i nosili na głowach peruki. Często kąpali się i nacierali ciało wonnymi olejkami. Zajmowali również ważne stanowiska urzędnicze i wojskowe.

Kasta kapłańska była kolejnym i najważniejszym elementem społeczeństwa egipskiego. Duchowni byli przedstawicielami władzy religijnej w państwie. Ta elitarna grupa zajmowała silną i uprzywilejowaną pozycję. Kapłani jako jedyni mieli dostęp do nauki, wiedzy, która była przekazywana od wielu pokoleń wyłącznie w obrębie tego stanu. Zajmowali się między innymi leczeniem chorych, kształceniem dzieci szlacheckich, regulowaniem przypływów Nilu.
Przez lud postrzegani byli jako ci, którzy wyzyskują biednych i bogacą się ich kosztem. Posiadana wiedza pozwalała im sprawnie manipulować i kierować pospólstwem oraz urzędnikami państwowymi i faraonem. Arcykapłani bardzo często kontrolowali decyzje faraona i w czasach Ramzesa XII to właśnie oni mieli decydujący wpływ na gospodarkę kraju i sojusze z sąsiednimi państwami. Posiadali własne, najbogatsze w państwie majątki, własne wojsko i robotników. Wewnętrznie kapłaństwo dzieliło się na kapłanów niższych, wyższych i arcykapłanów. Wyróżniali się ogolonymi głowami i skórą pantery, noszoną na plecach. W rzeczywistości kasta kapłańska sprawowała nie tylko władzę religijną, ale także świecką, mając tym samym faktyczną kontrolę nad Egiptem.

Faraon był wcieleniem boga Ozirisa. Sprawował władzę nad państwem, a jego wola była niepodważalna.

Na szczycie egipskiej piramidy społecznej stał faraon - ziemskie wcielenie boga Ozyrysa. Otoczony boskim kultem władca sprawował w państwie władzę absolutną. To od jego woli i zamysłu zależały losy kraju. Zamiar faraona musiał być zrealizowany bezwarunkowo i natychmiast. Jego faktyczne panowanie było jednak bardzo ograniczone. Uzależnienie od arcykapłanów Ramzesa XII sprawiało, że władza faraona była marną kopią potęgi wcześniejszych władców Egiptu. Pozostawał marionetką w ich rękach, a jego wpływy były znikome. Egipski władca w rzeczywistości był ubogi, a jego państwo miało słabe podwaliny – zmęczony pracą i wyzyskiem lud. Szczególnie mocno odczuł to młody faraon, Ramzes XIII, który nie potrafił pogodzić się z władzą arcykapłanów, ich wpływem na losy kraju i pustym skarbcem państwa.

Egipt, który zaprezentował w swym wywodzie Herhor, w czasach Ramzesa XII był już jedynie obrazem, należącym do przeszłości. Państwo nie było już silne, a nadrzędna rola faraona została ograniczona. Rządy Ramzesa XII i krótkie panowanie jego syna to okres upadku Egiptu i jego wielowiekowej struktury społecznej, targanej wewnętrznymi konfliktami i biedą. W strukturę tę stopniowo wdzierali się cudzoziemcy, którzy udzielali pożyczek i zagarniali dzierżawione w zamian majątki. Jedność państwa, opierająca się na wielowiekowej tradycji, została zachwiana przez napływ obcych kultur i religii.

strona:    1    2  

Szybki test:

Jak stwierdził Herhor, podstawą społeczeństwa jest:
a) wojsko
b) artstokracja
c) warstwa kapłańska
d) lud
Rozwiązanie

Herhor porównał całą ludność do:
a) piramidy
b) pustego kielicha
c) opadającego Nilu
d) faraona
Rozwiązanie

Najwyższym urzędnikiem w państwie faraona był:
a) kapłan Amona
b) arcykapłan
c) nomarcha
d) dowódca wojsk
Rozwiązanie

Zobacz inne artykuły:

Inne
„Faraon” - TOM I – szczegółowe streszczenie
„Faraon” - TOM II – szczegółowe streszczenie
„Faraon” - streszczenie w pigułce
Czas i miejsce akcji „Faraona”
Geneza „Faraona”
Życiorys Bolesława Prusa
„Faraon” jako powieść historyczna
Walka o władzę w Egipcie – konflikt między Ramzesem XIII a kapłanami
Obraz społeczeństwa egipskiego w „Faraonie” Prusa
Kompozycja utworu i narrator w „Faraonie”
Główne wątki „Faraona” Bolesława Prusa
Plan wydarzeń „Faraona”
Motywy literackie w „Faraonie”
Prawda historyczna a fikcja literacka w „Faraonie”
Realizm „Faraona”
Tragizm postaci Ramzesa XIII
Charakterystyka pozostałych bohaterów
Ramzes (później Ramzes XIII) – szczegółowa charakterystyka
Uniwersalna wymowa „Faraona”
Przyczyny kryzysu państwa egipskiego
Państwo i jego problemy w „Faraonie”
„Faraon” na szklanym ekranie
Plan reform Ramzesa XIII i rządy Herhora
Rola kapłanów w Egipcie
Kalendarium twórczości Bolesława Prusa
Kalendarium życia Bolesława Prusa
Słowniczek pojęć egipskich
Bibliografia



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies