Melodia mgieł nocnych (Nad Czarnym Stawem Gąsienicowym) - interpretacja i analiza - strona 2
JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Mloda Polska

Melodia mgieł nocnych (Nad Czarnym Stawem Gąsienicowym) - interpretacja i analiza

Autor: Karolina Marlêga

Podczas, gdy u Eljasza-Radzikowskiego Czarny Staw Gąsienicowy jest podstawowym punktem na mapie wędrówki przez Tatry, tak u Tetmajera ten staw jest miejscem magicznym, ulotnym, wręcz świętym, urastającym do rangi symbolu dekadenckiej schyłkowości, wyrosły na subtelnej grze barwy i światła księżycowego.

Nie mogÄ…c odnaleźć słów, które w peÅ‚ni oddaÅ‚yby naturÄ™ opisywanego miejsca, a zarazem Å›wiadomy chwilowoÅ›ci, zmiennoÅ›ci i przemijalnoÅ›ci wszystkiego, czego doznajemy, artysta i piewca gór stworzyÅ‚ dzieÅ‚o bardziej muzyczne, niż poetyckie. Åšwiadczy o tym już sam tytuÅ‚ utworu „Melodia…”, determinujÄ…cy caÅ‚Ä… kategoriÄ™ podmiotu lirycznego. Analiza konstrukcji „ja” mówiÄ…cego w wierszu każe zaliczyć wiersz do grona liryki bezpoÅ›redniej. Pierwszoosobowy podmiot znajduje siÄ™ nad Stawem GÄ…sienicowym. PróbujÄ…c uchwycić ulotnÄ… chwilÄ™ i ocalić od zapomnienia momentalne wrażenie, wypowiada siÄ™ w liczbie mnogiej, o czym Å›wiadczÄ… liczne sformuÅ‚owania: „[my] nie budźmy”, „[my] plÄ…sajmy”, „[my] okrÄ™cajmy siÄ™”, „nam”, „[my] wchÅ‚aniajmy”, „[my] pijmy”, „[my] nie budźmy”, „[my] lećmy”, „[my] Å›cigajmy”, „[my] oplatajmy”, „[my] przerzućmy”, „my same”, „[my] przerzućmy siÄ™”, „nas”. Użyte formy wskazujÄ…, iż podmiot wypowiada siÄ™ w imieniu zbiorowoÅ›ci, czyli tytuÅ‚owych mgieÅ‚. Ich relacja jest bardziej autentyczna i plastyczna, ponieważ sÄ… uczestniczkami opisywanych zdarzeÅ„.

Utwór jest przepeÅ‚niony mieszankÄ… barwy, dźwiÄ™ku i woni. Zastosowana przez poetÄ™ technika gry na zmysÅ‚ach czytelnika weszÅ‚a do kanonu wierszy pobudzajÄ…cych wyobraźniÄ™ czytelnika w każdym możliwym aspekcie: sÅ‚uchowym (tytuÅ‚owa „melodia”, „cicho”, „szmer”, „dźwiÄ™czne”, „uciszony”), przestrzennym („okrÄ™cajmy siÄ™”, „plÄ…sajmy”, „lećmy”, „krÄ…g toczÄ…”, „przerzućmy”, „skocznie”) czy zapachowym („wchÅ‚aniajmy”, „woÅ„”, „wonne”).
Wracając do muzyczności utworu, przejawia się ona nie tylko w tytule oraz w konstrukcji podmiotu. Jej ślady dostrzeżemy także w warstwie wersyfikacyjnej. Cały tekst składa się z dwudziestu wersów, każdy z nich liczy po czternaście sylab (regularny czternastozgłoskowiec ze średniówką po siódmej sylabie), akcenty są rozłożone regularnie na pierwszą, trzecią, szóstą, ósmą, dziesiątą i trzynastą sylabę. Prawidłowość w budowie linijek tekstu każe zaliczyć go do grona wierszy sylabotonicznych, czyli mających swoje korzenie w muzyce. Przy okazji akcentów należy wspomnieć o rymach. Przerwa-Tetmajer sięgnął po rymy końcowe, parzyste (AABB), żeńskie dokładne, półtorazgłoskowe:

„…w jeziorze,
…borze,
…kwitnÄ…,
…bÅ‚Ä™kitnÄ…”.

O ogromnej muzycznoÅ›ci wiersza decydujÄ… także liczne powtórzenia (również anaforyczne: „cicho, cicho”, „lećmy, lećmy”) oraz refren.

Prócz wymienionych środków poetyckiego wyrazu, w wierszu czołowego polskiego modernisty odnajdziemy wiele innych przykładów:
  • epitety: „szumy powiewne”, „pierzem puszystym”, „mosty wiszÄ…ce”;

  • porównania: „nietoperza Å›cigajmy, co po cichu tak leci, / jak my same”, „z szczytu na szczyt przerzućmy siÄ™ jak mosty wiszÄ…ce”;
    paralelizm skÅ‚adniowy: „Cicho, cicho, nie budźmy Å›piÄ…cej wody w kotlinie”;

  • personifikacje: „potoków, co tonÄ…”, „Å›piÄ…ca woda”, „wiatr odpocznie”;

  • aliteracje: „pierzem puszystym, co w powietrzu”, „plÄ…sajmy po przestworów”;

  • synestezja: „wchÅ‚aniajmy szmer”, „pijmy woÅ„”, „melodia mgieÅ‚ nocnych” to nie tylko dźwiÄ™ki: „szmer”, „szum”, „szept”, ale również zapach, barwa i efekty Å›wietlne („tÄ™cza blasków”).


strona:    1    2  

Zobacz inne artykuły:

Baudelaire Charles
Kwiaty zła - opracowanie
Kwiaty zła - wiadomości wstępne
Padlina - interpretacja i analiza

Kasprowicz Jan
Z chałupy - analiza i interpretacja
W chałupie -analiza i interpretacja
Dies Irae - analiza i interpretacja
Krzak dzikiej róży w Ciemnych Smreczynach - analiza i interpretacja

Miciński Tadeusz
Anake - interpretacja i analiza
Lucyfer - interpretacja i analiza
Lucyfer - wiadomości wstępne

Przerwa-Tetmajer Kazimierz
Anioł Pański - interpretacja i analiza
Anioł Pański - kontekst
Eviva l'arte! - interpretacja i analiza
LubiÄ™, kiedy kobieta - interpretacja i analiza
„Koniec wieku XIX” Kazimierza Przerwy-Tetmajera i „SchyÅ‚ek wieku” WisÅ‚awy Szymborskiej - analiza porównawcza
Koniec wieku XIX - interpretacja i analiza
Koniec wieku XIX - kontekst
Melodia mgieł nocnych (Nad Czarnym Stawem Gąsienicowym) - interpretacja i analiza

Przybyszewski Stanisław
Confiteor - analiza i interpretacja

Rimbaud Jean Arthur
Statek pijany - analiza
Statek pijany - interpretacja
Statek pijany - wiadomosci wstępne
Samogłoski - interpretacja i analiza

Verlaine Paul
Sztuka poetycka - interpretacja i analiza

Inne



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies