Anioł Pański - interpretacja i analiza ostatnidzwonek.pl
JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Mloda Polska

Anioł Pański - interpretacja i analiza

Autor: Karolina Marlêga

Mimo tytuÅ‚owego nawiÄ…zania do modlitwy „ZdrowaÅ› Maryjo”, liryk Kazimierza Przerwy-Tetmajera „AnioÅ‚ PaÅ„ski” nie ma charakteru religijnego.

Twór rozpoczyna się informacją o dzwonach, monotonnie bijących w jednym z niezidentyfikowanych kościołów:
„Na AnioÅ‚ PaÅ„ski bijÄ… dzwony,
niech będzie Maria pozdrowiona,
niech będzie Chrystus pozdrowiony...
Na Anioł Pański biją dzwony,
w niebiosach kÄ™dyÅ› gÅ‚os ich kona...”.

Powtórzenie otwierajÄ…cego wiersz wersu w czwartej linijce oraz piÄ™ciokrotne zdublowanie pierwszej strofy, nadajÄ…ce jej rolÄ™ refrenu, jest zabiegiem celowym – wprowadza pewien rytm i porzÄ…dek wypowiedzi. UkrytÄ… funkcjÄ™ miaÅ‚o także przywoÅ‚anie dźwiÄ™ku bijÄ…cych dzwonów, majÄ…ce spotÄ™gować i tak ponury nastrój wiersza, szerzej uwypuklony w drugiej części.
„W wieczornym mroku, we mgle szarej,
idzie przez Å‚Ä…ki i moczary,
po trzęsawiskach i rozłogach,
po zapomnianych dawno drogach,
zaduma polna, OsmÄ™tnica...”.
Sytuacja liryczna jest nakreÅ›lona w sposób przywoÅ‚ujÄ…cy na myÅ›l klasyczne horrory, takie jak „Noc żywych trupów” George'a A. Romero z 1968 roku czy „MgÅ‚a” Johna Carpentera z 1980 roku. Oto w ciemnÄ… noc przepeÅ‚nionÄ… szarÄ… mgÅ‚Ä…, przez Å‚Ä…ki, bagna, trzÄ™sawiska i zapomniane przez wszystkich drogi idzie „zaduma polna”, OsmÄ™tnica.
„Idzie po polach, smutek sieje,
jako szron biały do księżyca...
Na wód topiele i rozchwieje,
na omroczone, śpiące gaje,
cień, zasępienie od niej wieje,
włóczą się za nią żal, tęsknica...
Hen, na cmentarzu ciemnym staje,
na grób dziewczyny młodej siada,
w Å›wiat siÄ™ od grobu patrzy blada...”.

Pojawienie siÄ™ upersonifikowanej „OsmÄ™tnicy”, siejÄ…cej „smutek” i siadajÄ…cej na grobie mÅ‚odej dziewczyny w zamyÅ›leniu, rozciÄ…ga przygnÄ™biajÄ…cy i melancholijny charakter na resztÄ™ wiersza. Strofa ta symbolizuje kruchość i przemijalność życia ludzkiego.

W kolejnej zwrotce, poprzedzonej refrenowÄ… informacjÄ… o bijÄ…cych dzwonach, podmiot opisuje swoiste zebranie „cichych cieni” nad wodÄ…:
„Na wodÄ™ ciche cienie schodzÄ…,
tumany siÄ™ po wydmach wodzÄ…,
a rzeka szemrze, płynie w mrokach,
pÅ‚ynie i pÅ‚ynie coraz dalej...”.
Głównym bohaterem jest pÅ‚ynÄ…ca do morza rzeka. Jej wÄ™drówce także towarzyszÄ… negatywne uczucia – „a coÅ› w niej wzdycha, coÅ› zawodzi, coÅ› siÄ™ w niej skarży, coÅ› tak żali...”. W szemrzÄ…cej i pÅ‚ynÄ…cej wodzie dziejÄ… siÄ™ nieprawdopodobne rzeczy:
„A coÅ› w niej wzdycha, coÅ› zawodzi,
coś się w niej skarży, coś tak żali...
Płynie i płynie, aż gdzieś ginie,.
traci się w górach i w obłokach,
i już nie wraca nigdy fala,
co taka smutna stÄ…d odchodzi,
przepada kędyś w mórz głębinie
i już nie wraca nigdy z dala...”.

W zacytowanej zwrotce autor posługuje się synestezją, dzięki czemu odbieramy obraz tak, jak byśmy byli jego naocznymi świadkami. Strofa opisująca losy rzeki w metaforyczny sposób traktuje o niezaprzeczalnej prawdzie, iż życie ludzkie zmierza do śmierci, tak jak każda rzeka zmierza do morza, jest symbolem przemijania życia i kruchości ulotnych chwil.

Po relacji z odpływających fal przychodzi czas na opis unoszących się z dachów szarych dymów:
„Szare siÄ™ dymy wolno wlekÄ…
nad ciemne dachy, kryte słomą -
wlekÄ… siÄ™, snujÄ… gdzieÅ› daleko,
zawisnÄ… chwilÄ™ nieruchomo
i ginÄ… w pustym gdzieÅ› przestworzu...
Może za rzeczną płynąc falą
polecą kędyś aż ku morzu...
A mrok się rozpościera dalą
i coraz szerzej idzie, szerzej,
i coraz cięższy, gęstszy leży,
zatopił lasy, zalał góry,
pochłonął ziemię do rubieży,
na niebie oparÅ‚ siÄ™ ponury...”.

WÄ™drówka dymów powolna, ale nie bezcelowa. Stopniowo siejÄ… ciemność, ogarniajÄ… caÅ‚Ä… ziemiÄ™ – Å›wiat staje siÄ™ ponury i szary. DominujÄ…cy w tej części mrok symbolizuje beznadziejność i pokrÄ™tność życia, jego bezcelowość.

strona:    1    2    3  

Zobacz inne artykuły:

Baudelaire Charles
Kwiaty zła - opracowanie
Kwiaty zła - wiadomości wstępne
Padlina - interpretacja i analiza

Kasprowicz Jan
Z chałupy - analiza i interpretacja
W chałupie -analiza i interpretacja
Dies Irae - analiza i interpretacja
Krzak dzikiej róży w Ciemnych Smreczynach - analiza i interpretacja

Miciński Tadeusz
Anake - interpretacja i analiza
Lucyfer - interpretacja i analiza
Lucyfer - wiadomości wstępne

Przerwa-Tetmajer Kazimierz
Anioł Pański - interpretacja i analiza
Anioł Pański - kontekst
Eviva l'arte! - interpretacja i analiza
LubiÄ™, kiedy kobieta - interpretacja i analiza
„Koniec wieku XIX” Kazimierza Przerwy-Tetmajera i „SchyÅ‚ek wieku” WisÅ‚awy Szymborskiej - analiza porównawcza
Koniec wieku XIX - interpretacja i analiza
Koniec wieku XIX - kontekst
Melodia mgieł nocnych (Nad Czarnym Stawem Gąsienicowym) - interpretacja i analiza

Przybyszewski Stanisław
Confiteor - analiza i interpretacja

Rimbaud Jean Arthur
Statek pijany - analiza
Statek pijany - interpretacja
Statek pijany - wiadomosci wstępne
Samogłoski - interpretacja i analiza

Verlaine Paul
Sztuka poetycka - interpretacja i analiza

Inne



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies