JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Mloda Polska
Z kolei „ironia” oraz „rozpacz”, wystÄ™pujÄ…ce w postaci pytaÅ„ retorycznych, peÅ‚niÄ… raczej rolÄ™ wyjÅ›ciowÄ… dla wyÅ‚ożenia refleksyjno-filozoficznych przemyÅ›leÅ„:
„Ironia?... Lecz najwiÄ™ksze z szyderstw czyż siÄ™ może
Równać z ironią biegu najzwyklejszych rzeczy?
(…)
Rozpacz?... Więc za przykładem trzeba iść skorpiona,
Co siÄ™ zabija, kiedy otoczÄ… go żarem?”.
Wiersz jest wypeÅ‚niony argumentami odwoÅ‚ujÄ…cymi siÄ™ do zdroworozsÄ…dkowego myÅ›lenia czÅ‚owieka, który – przed podjÄ™ciem próby zmierzenia siÄ™ z czekajÄ…cymi na niego zagrożeniami, powinien zdawać sobie sprawÄ™ z nierównoÅ›ci walki, jakÄ… zamierza podjąć czy z niebezpieczeÅ„stwem, czyhajÄ…cym na niego, jeÅ›li przegra. Doskonale oddajÄ… to sugestywne porównania, jak zacytowane wyżej o skorpionie czy pojawiajÄ…ce siÄ™ w dalszej strofie, a dotyczÄ…cego maÅ‚ej, bezsilnej mrówki:
„Walka?... Ale czyż mrówka rzucona na szyny
Może walczyć z pociÄ…giem, nadchodzÄ…cym w pÄ™dzie”.
Padające w tym pokoleniowym manifeście Przerwy-Tetmajera pytania o pytania o sens przekleństwa, ironii, wzgardy, rozpaczy, walki, rezygnacji, bytu przyszłego, wykorzystywania pełni życia nie doczekują się konkretnych odpowiedzi, lecz spotykają się z drastyczną negacją. Dla człowieka końca XIX wieku, czyli bohatera liryku, życie nie ma żadnego sensu. Straciwszy wiarę w Boga i ludzi, nabył pewność o względności wszystkiego oraz o braku dostatecznej obrony przeciw złu tego świata. Jego postawę, zdominowaną przez negację, apatię, niewiarę i rezygnację z walki z przeciwnościami losu, doskonale kwituje finalny gest, czyli opuszczenie głowy w milczeniu:
„Jakaż jest przeciw włóczni zÅ‚ego twoja tarcza
CzÅ‚owiecze z koÅ„ca wieku?... GÅ‚owÄ™ zwiesiÅ‚ niemy”.
Oprócz licznych pytań retorycznych w wierszu odnajdujemy następujące środki stylistyczne:
strona: 1 2
Partner serwisu: 
kontakt | polityka cookies
Koniec wieku XIX - interpretacja i analiza
Autor: Karolina MarlêgaZ kolei „ironia” oraz „rozpacz”, wystÄ™pujÄ…ce w postaci pytaÅ„ retorycznych, peÅ‚niÄ… raczej rolÄ™ wyjÅ›ciowÄ… dla wyÅ‚ożenia refleksyjno-filozoficznych przemyÅ›leÅ„:
„Ironia?... Lecz najwiÄ™ksze z szyderstw czyż siÄ™ może
Równać z ironią biegu najzwyklejszych rzeczy?
(…)
Rozpacz?... Więc za przykładem trzeba iść skorpiona,
Co siÄ™ zabija, kiedy otoczÄ… go żarem?”.
Wiersz jest wypeÅ‚niony argumentami odwoÅ‚ujÄ…cymi siÄ™ do zdroworozsÄ…dkowego myÅ›lenia czÅ‚owieka, który – przed podjÄ™ciem próby zmierzenia siÄ™ z czekajÄ…cymi na niego zagrożeniami, powinien zdawać sobie sprawÄ™ z nierównoÅ›ci walki, jakÄ… zamierza podjąć czy z niebezpieczeÅ„stwem, czyhajÄ…cym na niego, jeÅ›li przegra. Doskonale oddajÄ… to sugestywne porównania, jak zacytowane wyżej o skorpionie czy pojawiajÄ…ce siÄ™ w dalszej strofie, a dotyczÄ…cego maÅ‚ej, bezsilnej mrówki:
„Walka?... Ale czyż mrówka rzucona na szyny
Może walczyć z pociÄ…giem, nadchodzÄ…cym w pÄ™dzie”.
Padające w tym pokoleniowym manifeście Przerwy-Tetmajera pytania o pytania o sens przekleństwa, ironii, wzgardy, rozpaczy, walki, rezygnacji, bytu przyszłego, wykorzystywania pełni życia nie doczekują się konkretnych odpowiedzi, lecz spotykają się z drastyczną negacją. Dla człowieka końca XIX wieku, czyli bohatera liryku, życie nie ma żadnego sensu. Straciwszy wiarę w Boga i ludzi, nabył pewność o względności wszystkiego oraz o braku dostatecznej obrony przeciw złu tego świata. Jego postawę, zdominowaną przez negację, apatię, niewiarę i rezygnację z walki z przeciwnościami losu, doskonale kwituje finalny gest, czyli opuszczenie głowy w milczeniu:
„Jakaż jest przeciw włóczni zÅ‚ego twoja tarcza
CzÅ‚owiecze z koÅ„ca wieku?... GÅ‚owÄ™ zwiesiÅ‚ niemy”.
Oprócz licznych pytań retorycznych w wierszu odnajdujemy następujące środki stylistyczne:
- epitety, np. „bogu, skrytemu”, „zwyklejszych rzeczy”;
- metafory, np. „Ależ w duszy jest zawsze coÅ› na dnie, / co wÅ›ród użycia pragnie, wÅ›ród rozkoszy żąda”;
- symbole, np. mrówka, oznaczająca jednostkę słabą i bezradną wobec pędzącego pociągu (kolejny symbol), jakim jest życie;
- przerzutnie, np. „Jakaż jest przeciw włóczni zÅ‚ego twoja tarcza / CzÅ‚owiecze z koÅ„ca wieku?…”;
- antytezy, np. „Lecz tylko gÅ‚upiec gardzi tym ciężarem, / którego wziąć na sÅ‚abe nie zdoÅ‚a ramiona”.
strona: 1 2
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies